پنج زن برتر افغانستانی در دنیای رپ

گزارشگر: مرضیه حسینی

در جامعه سنتی افغانستان که مرد سالاری حکم فرماست و زنان را به عنوان قشر ضعیف می‌شمارند، شماری از دختران این کشور با بلند کردن صدای‌شان سکوت را در هم شکسته و اعتراض‌شان را با رپ بیان می‌کنند. بسیاری از مردم رپ را به دلیل خشن بودن صدا و حرکاتی که انجام می‌شود مختص برای مردان دانسته و برای دختران مناسب نمی‌دانند. با این حال دخترانی چون سونیتا علیزاده، زیبا حمیدی، الینا افغان، سوسن فیروز و پارادایس سروری توانسته اند از این سبک آوازخوانی استفاده کرده و  حرف‌های ناگفته شان را برای دفاع از حقوق زنان بیان کنند.

سونیتا علیزاده

سونیتا علیزاده متولد سال 1996 میلادی در شهر هرات افغانستان است. او چند سالی را به عنوان پناهنده در البرز سپری کرده است. آهنگ‌سازی ، نواختن گيتار و آوازخوانی را از سال ۱۳۹۱ آغاز کرد. وی در سال 2014 توانست جایزه‌ی یک هزار دالری را از میان 166 رپ‌خوان از آن خود کند. بعد از دریافت جایزه با بورس تحصیلی و به کمک سازمان خیریه توانست زمینه آموزش را در ایالت یوتای آمریکا برای خود فراهم کند.

رپ‌هایی که وی می‌خواند موضوعاتی هم‌چون افغانستان، سیاست، تبعیض علیه پناهندگان افغان کشور ایران، مشکلات زنان، دختران و کودکان افغان در جامعه سنتی افغانستان است.

زیبا حمیدی

زیبا حمیدی متولد سال 1997 در شهر کراچی پاکستان است. وی بیش از ده سال را در مهاجرت به کشور ایران سپری کرده و تحصیلات خویش را در همان جا به پایان رسانده است.  مدت شش ماه موسیقی را در ایران آموزش دیده است.

زیبا درد و رنج مردم کشورش را در قالب رپ بیان می‌کند.

الینا افغان

الیناٰ، افغان تخلص می‌کند در شهر مزار شریف تولد شده است. او بیست و یک سال عمر دارد و فارغ رشته حقوق و علوم سیاسی کابل است. بیش از چهار سال است که رپ می‌خواند و رپ را بیانی برای اعتراض بیان می‌کند. در مجموع پانزده تا آهنگ دارد و اجراهای خیابانی بسیار زیادی به بیان اعتراض داشته است. او به عنوان اولین دختر افغان در جشنواره هنری سال 2016 در کشور هندوستان شرکت داشته است.

خشونت علیه  زنان، کودکان بی‌سرپرست، کودکان خیابانی و کسبه‌های خیابانی، حقوق، دفاع و دادخواهی زنان از جمله موضوعات وی برای خواندن رپ است.

الینا با آهنگ‌های “زن” ، “من سیاسرنیستم” ، “love” و” دخترافغان” در بین مردم محبوب شد.

سوسن فیروز

سوسن فیروز به عنوان اولین خواننده رپ زن افغانستان توصیف می‌شود. وی یک چهره جنجالی است که هنجارهای اجتماعی و نقش سنتی زنان افغان را به چالش می‌کشد.

فیروز در افغانستان به دنیا آمد. خانواده او در سال ۱۹۹۰ از کشور فرار کرده و به مدت هفت سال در طول جنگ داخلی افغانستان در یک اردوگاه پناهندگان ایران زندگی می‌کردند. خانواده او پس از آن، سه سال در پاکستان به عنوان پناهنده به سر بردند. پس از سقوط طالبان، خانواده فیروز به افغانستان بازگشت و در سال ۲۰۰۳ به قندهار جایی که پدرش کار پیدا کرده بود نقل مکان کرد. او ابتدا در کنار خواهر و برادرش کار بافندگی فرش می‌کرد. در سال ۲۰۱۱ او کم‌کم با اجرای نقش‌های کوچک و محلی به یک بازیگر تبدیل شد و به کابل رفت و با دریافت اجازه از پدرش عبدالغفار فیروز به خوانندگی رپ روی آورد. او مورد توجه موسیقی‌دان افغان فرید رستگار قرار گرفت. فیروز شعرهای رپ به زبان دری می‌خواند و اولین تک آهنگ او «همسایگان ما» در سال ۲۰۱۲ منتشر شد. این ترانه به بررسی وضعیت پناهندگان افغان در شرایط سخت می‌پرداخت که رستگار آن را با اشعاری از سهراب سیرت شاعر افغان ساخته بود. آهنگ دیگر، «ناقص‌العقل» نیز به معنای «ذهنی آشفته» لقب استفاده علیه زنان در افغانستان است.

فیروز با خانواده اش در شمال کابل زندگی می‌کند. او بارها با حمله با اسید، آدم‌ربایی و حتی مرگ مواجه شده است. مادر وی هم که به کارهای بشر دوستانه در جنوب افغانستان مشغول است نیز به مرگ تهدید شده است. پدر سوسن که در اداره برق کار می‌کند به عنوان مدیر و محافظش همراه او به استودیو اجرای برنامه می‌رود.

پارادایس سروری

‍پارادایس سروری آواز خوان 24 ساله افغان است که در شهر اصفهان کشور ایران تولد شده است. در سن هفده سالگی به هرات زادگاه پدری‌اش آمده و بعد از مدتی با همسرش دایورس به تاجیکستان سفر کرد. پاردایس به عنوان اولین دختر رپر افغان برای اولین بار آهنگ رپی را به نام “فریاد زن” منتشر کرد. وی با آهنگ خود درد و رنج و مشکلات زنان افغان را بیان کرد که بازتاب مثبتی در دنیای مجازی به ویژه یوتیوب و فیسبوک داشت.

کار هنری دیگر وی به نام “نالستان” بود که در مورد خشونت علیه زنان در افغانستان می‌باشد.
صدایم همیشه پر درد است، قطب نیست اما هوا سرد است،

خواستم بدوم زدند برکمرم، خواستم فکر کنم زدند بر سرم،

چهره ام را سوزاندند به نام اسلام، بینیم بریده شد برای انتقام،

اسید پاشیدند بر روی دست و بدنم،

فروختند مرا که فقط یک زنم،

این‌ها سرآغاز ترانه پارادایس بود که در میان بسیاری از افراد به ویژه سازمان‌های مدافع حقوق زنان و فعالان حقوق زن قرار گرفت.