زنان تابوشکن؛ ۷ هنرمند سینما و آوازخوان افغانستان
منبع: وبسایت خبرنامه
در سالهای اخیر با وجود سنتی بودن جامعه افغانی، حضور زنان جوان افغان در بخش هنر سینما، به افغانستان در کنار انتحار و جنگ و خشونت با زنان، چهرهای دیگری نیز بخشیده است. زنان و دختران جوان بسیاری به هنرهای سینمایی و آوازخوانی روی آورده و شمار شان در این کار موفقیتهای چشمگیری نیز داشته اند.
هر چند زنان در این راه قربانیای بی شماری هم داشته اند. از کشته شدن دختران جوان گرفته تا تحقیر و توهین و تنگ شدن فضا برای کار شان، اما این بخشی از جامعه هنوز هم با پشت کار و تلاش جدی در این دو بخش، به راه شان ادامه میدهند.
هر چند در بخش سینما موفقیتی را که زنان در بخش هنر آواز خوانی نداشته اند، اما با آن هم چهرههای جدیدی که هدف مندانه تر به هنر سینما نگاه میکنند، هر از گاهی از راه میرسند و برخی شان با ساختن فلمهای بلند، تا روی استج بزرگ ترین برنامههای سینمایی جهان برای کسب جایزه نیز رفته و جایزههای را نیز از آن خود کرده اند.
تلاشهای دختران و زنان افغان برای ساختن فیلمهایی با پیامهای انسانی که میتوان به عنوان امیدهای آینده سینمای افغانستان به آنها نگاه کرد، ادامه دارد و احتمالن آینده خوبی نیز در انتظار شان خواهد بود.
فرشته حسینی
فرشته حسینی، که لقب بهترین بازیگر زن را گرفته یکی از خانمهای هنجار شکن است که در دنیای مهاجرت به فعالیت در عرصه هنر پرداخته است. فرشته در سال ۱۳۷۶ در ایران متولد شده و با شرکت در دورههای آزاد آموزش بازیگری زیر نظر اساتیدی چون «اصغر محبی»، «آقای رحمانیان» و «خانم نصیرپور» از هنر مندان مشهور ایران، وارد رشته بازیگری شده است.
او نخستین کارسینمایی اش را از دوره ابتدایی آموزشهایش کارگردانی کرده ونمایشنامهاش در یکی از مسابقههای هنری در تهران، مقام دوم را گرفته است.
بانو حسینی از ۹ سالگی به نقش آفرینی در تیاتر؛ «دوسیه»، «شازده کوچولو»، «من ماهی سیاه کوچولو هستم» «جنبش مبارزه علیه خشونت زنان»نقش آفرینی کرده و در کنار تئاتر در فیلمهای سینمایی و مستندی که از آن جمله «من یک بازیگر شادم» ساختهی بانو سامره رضایی، فلم «رفتن» ساختهی نوید محمودی و همچنین در تعدادی فیلم کوتاه دیگر نقش بازی کرده است.
خانم حسینی با بازی درفیلم سینمایی «رفتن» که محصول مشترک سینمایی افغانستان و ایران است در رقابتی جشنواره بینالمللی مراکش بود لقب بهترین بازیگر زن را از آن خود کرد. فیلم سینمایی رفتن با نقش آفرینی این بازیگر افغان کاندید اسکار۲۰۱۷ نیز شده است.
لینا علم
لینا علم از هنر پیشههای موفق افغانستان است که کارهای زیاد در بخش هنر سینما به عنوان بازیگر انجام داده است. لینا علم از نسل افغانهای مهاجر است و زمانی که یازده سال داشت، به هندوستان و سپس به امریکا مهاجرت کرده است.
بانو علم فعالیت سینمایی اش را در امریکا با بازیگری در فیلم “سرزمین بیگانه” آغاز کرده است. این برای نخستین بار در سال ۱۹۹۸ به نمایش گذاشته شد و تا حالا در میان مردم افغانستان علاقهمندان خود را دارد.
این هنر پیشه موفق سینمای افغانستان، تا به حال در بیشتر از ده فیلم کوتاه و بلند و با پرودکشنهای افغانستان و خارجی کار کرده و به تازگی در نقش مرکزی سریال شیرین که از پر طرفدار ترین سریالهای ساخت افغانستان است، نقش آفرینی کرده است.
بانو علم در فیلمهای “سوگند عشق، سرزمین بیگانه، فریان صدا، بی دفاع، لوری، بچه کابلی، عشق خاموش” نقش مرکزی داشته است.
این بانوی هنر مند، تا حالا برنده سه جایزه بهترین بازیگر زن شناخته شده است و لقب بهترین بازیگر زن در فیستوالهای سومین جشنواره بین المللی فیلمهای کابل، چهارمین جشنواره تلویزیون طلوع و دومین جشنواره حقوق بشر افغانستان، را از آن خود کرده است.
فلم بچهً کابل که بانو علم نقش مرکزی را در آن دارد، در فستیوال وینیز (ایتا لیا) جایزهای حقوق بشر را به دست آورده است.
سامره رضایی
بانو سامره رضایی یکی دیگر از سینما گران افغان است که تحصیلات خود را در رشته سینما تا مقطع ماستری در دانشگاه تهران ایران ادامه داده است. او در نمایشهای «درخیابانهای سرد شب»، «وحشی»، «یک خورشید مهربان با دو تا موش نادان»، «اودیپ» ،«کلفتها» و چند نمایش دیگر به عنوان بازیگر حضور داشته است.
این بانوی افغان مستند «من یک بازیگر شادم» را برای نمایش در جشنواره سینمایی حقیقت ایران فرستاد که در جشنواره مستند این سینما، غوغا بر پا کرده بود.
کارشناسان ایران در مورد این مستند سامره که در مورد مهاجران افغان مقیم ایران ساخته شده است، گفتهاند که در این فیلم آنان متوجه بُعد جدیدی از زندگی افغانها در ایران میشوند. آنان گفته اند که تصور ایرانیها از همسایهگان همزبان و همکیش افغان، با دیدن «من یک بازیگر شادم» دچار تغییر شده است.
مستند خانم رضایی «من یک بازیگر شادم» در چهارمین جشنواره فیلم زنان هرات در کابل نیز جایزه بهترین فیلم مستند را از آن خود کرد.
حسیبا ابراهیمی
حسیبا ابراهیمی متولد سال ۱۳۷۵ در افغانستان است. او و خانوادهاش به دلیل جنگهای داخلی در افغانستان، به ایران مهاجرت کردهاند. حسیبا دشواریهای مهاجرت را در کودکیاش تجربه کرده است.
این بانوی جوان و جذاب افغان، تا صنف پنجم ابتدایی در انجمن حمایت از کودکان کار درس خوانده است. بازیگری تیاتر را نیز در همین انجمن آموخته است. در حقیقت فعالیتهای این بانوی سینمای افغانستان، از همان انجمن کار کلیک خورده است.
این دختر افغان بعد از آن به صنفهای مختلف تیاتر از جمله در موسسه هلیا فیلم شرکت کرد. حسیبا با نقش آفرینی دختر افغان در فلم «چند متر مکعب عشق» با کارگردانی جمشید محمودی به طور رسمی وارد سینما شد.
فیلم«چند متر مکعب عشق»، فیلم بلند ۹۰ دقیقهای محصول مشترک سینماهای افغانستان و ایران است که درسال ۲۰۱۳ با هزینه حدود سیصد هزار دالر آمریکایی تولید شده است. این فیلم در جشنواره فیلم فجر ایران در هشت بخش نامزد شد و دو جایزه سیمرغ را از آن خود کرد. در “جشنواره فیلم آسیاپاسیفیک” و جایزه اسکار نیز نامزد شده است.
حسیبا با این فیلم بر سر زبانها افتاد و اکنون در افغانستان در بخش بازیگری مصروف نقش آفرینی است.
آواز خوانی
راه دشوار موسیقی برای زنان افغان. در کنار زنان بازیگر سینمایی، شماری از بانوان جوان افغانستان، در بخش آواز خوانی نیز پیشرفتهای قابل ملاحظهای داشته است. برخی از این چهرهها اکنون در هر گوشه افغانستان و در خارج از افغانستان طرفداران زیادی دارند.
سیتا قاسمی
خانم سیتا قاسمی، یکی از آواز خوانان جوان و موفق موسیقی افغانستان است. این بانوی جذاب در مدت زمان نه چندان زیادی، توانسته است محبوبیت و شهرت جهانی کسب کند.
سیتا قاسمی، در شهر کابل تولد شده است و تا صنف دهم در مکتب پنجصد فامیلی درس خوانده است. اما پس از شروع جنگهای داخلی، مجبور به ترک افغانستان شده است. خانم قاسمی نخست به پاکستان و سپس به آلمان رفته و در شهر فرانکفورت آن کشور زندگی اش را آغاز کرده است.
این هنرمند در سومین جشنواره ی” تقدیر از هنرمندان و موسیقی دانان افغانستان” که درایالت کالیفورنیای امریکا برگذارگردیده بود، جایزهء بهترین آوازخوان جوان افغانستان را بدست آورد.
سیتا قاسمی در سالهای اخیر درخشش قابل ملاحظهای در بخش هنر آواز خوانی داشته و تا حالا بیش از ۲۰ پارچه آهنگ دارد که بیشتر آن کلپ های ویدیویی نیز دارد.
آهنگهای مشهور او که خیلی هم در افغانستان پر طرفدار اند، عبارت اند از ” دختر کوچی، یار بی وفا، بی وفا یادم کن، هموطن عیدت مبارک، به تصویرم چه می بینی، بچه جان لوگری، انگور شمالی و چند آهنگ دیگر است در نقاط مختلف افغانستان همچنان هوا خواه خود را دارد.
در کنار این آهنگها، او آهنگهای دوگانه زیادی نیز با هنر مندان مشهور افغان دارد.
آریانا سعید
آریانا سعید، این بانوی جوان در سال ۱۳۶۸ در شهر کابل متولد شده است در کودکی افغانستان را ترک کرده است. او در کشور سویس در کودکی عضوگروه سرود بوده و پس از فراغت از رشته مدیریت تجارت، به آواز خوانی روی آورده است.
آریانا سعید تا هنوز حدود ۵۰ کنسرت در کشورهای مختلف جهان داشته است و آهنگهایش در بخش مختلف، علاقه مندان خود را دارد.
آهنگ «الی جوی» او در بین جوانان افغانستان از محبوبیت خاصی برخوردار است. بانو آریانا، از چند سال به این سو با وجود مشکلات زیاد امنیتی در افغانستان فعالیت دارد و به عنوان داور در برنامههای ستاره افغان تلویزیون طلوع کار میکند.
مژده جمالزاده
مژده جمال زاده آواز خوان جذاب و زیبای افغانستان است. او در سال ۱۳۶۴ در کابل متولد شده و مدل نیز میباشد. او در پنج سالگی افغانستان را ترک کرده و در کانادا پناهنده شده است. در رشته روزنامهنگاری تلویزیون در انستیتیوت تکنولوژی بریتیش کلمبیا در کانادا درس خوانده است.
مژه در کنار آواز خوانی و مدلینگ، به عنوان بازیگر در نقشهای فرعی در سینمای هالیوود نیز ظاهر شده است. بانو جمال زاده، آواز خوانی را به صورت جدی از سال ۲۰۰۷ شروع کرده است و در سال ۲۰۰۹ پس از سالها به افغانستان آمد و در یکی از تلویزیونهای خصوصی به عنوان مجری کار را شروع کرد.
در سال ۲۰۱۰ در روز جهانی زن به عنوان اولین هنرمند افغانستان، به کاخ سفید دعوت شد و در حضور اوباما و همسرش میشل آهنگ معروف «دختر افغان»اش را اجرا کرد.
در کنار اینها که در این گزارش آمده اند، شماری دیگر از بانوان جوان در عرصه هنر سینما و آواز خوانی وجود دارند که طبعا استعداد و خلاقیتهای خاص خود را داشته و آینده امیدوار کننده در انتظار شان است. معرفی این افراد به بهانه روز جهانی سینما به هیج عنوان به معنای این نیست که تنها همین چهرههای نمایندهگان واقعی زنان افغان در هنر سینما و آواز خوانی است.