ماریا بشیر: «زنان در پارلمانِ هفت ساله دستآورد خاصی ندارند»
پس از گذشته شانزده سال زندگی، زنان فراز و فرودهای را تجربه کردند و این فراز و فرود حاصل یک تحول ناگهانی بود، تحولی که هرچند میتوانست زمینه زندگی را برای همه به خصوص زنان بهتر از آن چه که است بسازد. هرچند زمینههایی برای حضور زنان در بدنه حکومت و دیگر نهادها فراهم شد اما از سوی دیگر برخی فرصتها گرفته شد و برخی فرصتهایی هم بود که زنان نتوانستند استفاده کنند.
حالا با این هم کسانی که در این چند سال در حکومت کار کردهاند تجربههای به دست آوردهاند که میتوانند در زمینههای متفاوت زندگی زنان موثر واقع شود.
ماریا بشیر از نامهایی نیست که شناخته شده نباشد. او در عرصه حقوق و قضا چندین سال با دشواریها، چالشها و تهدیدهای زیادی سر کرد و اما هم چنان استوار ماند. در مورد کار کرد زنان در پارلمان کشور با این فعال حقوق زنان گفتگویی انجام دادم خواننده باشید.
پرسش: در هفتمین سال کارکرد پارلمان قرار داریم و به گفته کمیسیون انتخابات قرار است انتخابات بعدی پارلمانی در ماه سرطان سال 1397 برگزار گردد کار نمایندههای زن را در این هفت سال چگونه بررسی میکنید؟
ماریا بشیر: فهم و شعور سیاسی مردم رو به تکامل است، مردم توقعات شان از عملکرد کسانی که در عرصه سیاسی فعالیت دارند بالا رفته است و دیگر این را نمیخواهند که نمایندهها صرف نقش نمایشی در پارلمان داشته باشند که دروازهاش باز اما اکثر اوقات چوکیایش خالی و فقط از حقوق و امتیازات آن استفاده صورت بگیرد. مردم توقع دارند که قوه مقننه کشور در کنار وظایف اصلیاش که پاس قوانین و ساختن قوانین و اصلاحات آوردن به قانون است یک فشاری باشد بالای حکومت برای آوردن عدالت و برابری، با کمال تاسف وقتی در بین مردم استیم از مردم میشنویم که رضایت آنچنانی را از نمایندههای پارلمان ندارند. و بسیار کم هستند وکیلهایی که از هر ولایت شاید فعال بودند و کارهای کردند. اما باز هم در آخر نتیجه مطلوب نداده. در واقع فساد موجود در ادارهها و مشکلات امنیتی وغیره باعث گردیده است که این تک وکیلها هم کار شان نتیجه مطلوبی نداشته باشد. ولی مردم میخواهند وکیلهای مردمی داشته باشند که متاسفانه ندارند .خانمهای وکیلی که درپارلمان هستند اولا اینکه تعداد شان کم بودند و دوم نتوانستند این خانمها بین خود یک اتحاد و هماهنگی را ایجاد کنند که متاسفانه کارهایشان محسوس نیست و حداقل کارهای که برای زنان و پیشرفت زنان، حقوق زنان و اطفال باید انجام میدادند ندادند و حتی تنها خواست زنان افغانستانی که همانا تصویب قانون منع خشونت علیه زنان بود که آن هم تصویب نشد و زنانی که در پارلمان بودند در این بخش هیچ کار نتوانستند. مثال مایوس کننده دیگر، انتخاب یک زن برای چوکی شورای عالی قضا بود که وقتی یک خانم کاندیدا شد به پارلمان جهت گرفتن رای معرفی شد و متاسفانه از پارلمان رای نگرفت.
پرسش: مشخصا چی کارهای باید وکیلهای زن هراتی در پارلمان برای زنان انجام می دادند که ندادند ؟
ماریابشیر : مشخص از کسی نام نمیگیرم اما وکیلهای زن که از طرف هرات رای گرفتند و رفتند به پارلمان شاید به باور خود شان کارهای انجام داده باشند، اما آنچه که باید برای زنان در هرات و از آدرس وکلای زن هراتی کاری صورت میگرفت؛ نگرفت و ندیدیم. توقع زیاد میرفت که نمایندههای زن هرات حداقل برای زنان هراتی در برابر بی عدالتیهای که در حق زنان هرات صورت گرفته بود صدا بلند میکردند و از حق شان به صفت وکیل و نماینده شان دفاع میکردند که متاسفانه نکردند و رسالت شان را انجام ندادند. از سوی هم ما دیدم که روز به روز به حق زنان در هرات جفا صورت گرفت و هر روز شاهد این بودیم که چوکیهای که زنان داشتند از ایشان گرفته شد و نه تنها برای شان زمینه فعالیت مساعد نگردید که همان شرایط اندک نیز از آنها سلب شد که این مساله از سوی نمایندههای هرات در مجلس پی گیری نشد.
پرسش: در هفت سالی که از عمر پارلمان گذشت شما به عنوان یک فعال مدنی و ناظر دستآورد عمده و بزرگ زنان نماینده را در چی میبینید؟
ماریابشیر: بزرگترین دستآورد زنان در هفت سال فقط حضورشان در پارلمان است و ما خوشبین هستیم که یک تعدادی از زنان در پارلمان هستند. حالا اگر چه این حضور حتا نمایشی هم باشد. اما حرفم متوجه همه نمایندههای زن نیست.
پرسش: حضور نمایشی زنان در پارلمان و یا هرعرصه دیگری به نظر شما مفید است؟
ماریا بشیر: به هیچ وجه؛ هرکس به هرجا و در هر موردی که دین ملت به گردن آن است باید مسوولیت خود را بشناسد، وظایف خود را انجام بدهد و در پهلوی اینکه از امتیازات و حقوق خود استفاده میکند برای خود، خانواده خود و برای مردم نیز باید مفید باشد.
پرسش: افراطیت در هرات رو به رشد است شما چی راه حلی به ذهن دارید برای اینکه حداقل این افراطیت و این فضای بسته، فعالیت 16 ساله زنان را از آنها نگیرد و در آینده آنها را خانه نشین نکند؟
ماریا بشیر: در نخست خود خانمها باید بدانند که دیگر آن خانمهای پانزده و یا بیست سال پیش نیستند. چون حالا دیگر مانند گذشته فکر نمیکنند، زنان امروز بهتر میتوانند در مورد آینده خود و فرزندان خود فکر کنند. از سوی دیگر وقتی ما شعار دموکراسی سر میدهیم باید تطبیق شود، باید متوجه این باشیم که حتی دین اسلام نیز افراطیت را رد کرده است. از این رو باید خود ما دست به دست هم داده نگذاریم که این حالت حق کار تحصیل و فعالیت اجتماعی را از ما بگیرد. با این همه گذشته از این مساله هر رقمی که شده باید مانع رشد افراطیتی شویم که مانع عدالت و برابری در جامعه میشود.
پرسش:گفته میشود تعدادی از خانمهایی که به پارلمان هستند در صدد ایجاد شرایط برای رفتن دوباره به پارلمان استند شما چی فکر میکنید میتوانند؟
ماریا بشیر: مردم چشم شان بینا شده، شعور سیاسی دارند و میخواهند آینده سیاسی درستی داشته باشند. از سوی دیگر مردم خسته اند؛ از قوم گرایی و معامله گرایی گرفته تا خیلی موارد دیگر. باور من همین است که مردم میخواهند این بار یک انتخابات درستی برگزار شود که هم شفاف باشد و هم خود شان تصمیم بگیرند که چی کسانی را انتخاب کنند.
مصاحبه کننده: نسیمه همدرد