خودکشی، پدیدهای نگرانکننده در هرات
طی دست کم ۶ ماه گذشته در هرات دستکم ۳۰۰ تن اقدام به خودکشی کردهاند. از این میان ۱۰ تن آنها جانهای خود را از دست دادهاند. در تازهترین مورد، یک جوان ۲۴ ساله با نشر ویدیویی زنده در صفحهی فیسبوک خود خبر داد که تا دقایقی دیگر دست به خودکشی میزند. لحظاتی پس از نشر این ویدیوی زنده، پولیس جسد این جوان را از بام خانهاش کشف کرد. او با مرمی تفنگچه، خودش را هدف قرار داد و جان باخت.
این جوان، همچنان گفته است که چندین بار به سفر رفته تا زندهگی برایش یک نواخت نباشد، اما تأثیری در زندهگیاش نداشته است. این جوان، راشد آریا نام داشته و در ویدیوی زندهاش در فیسبوک، از همه دوستان و نزدیکانش طلب بخشش کرده است.
این جوان در توضیح علت خودکشی خود در این ویدیو تذکر داده که هیچ مشکل خاصی نداشته و صرف زندهگی برایش تکراری شده است. این جوان هراتی گفته که جهت رفع هرگونه سوءتفاهم و غلطفهمی، میخواهد واضح سازد که نه عاشق بوده و نه هم دلیل دیگری جز خستهکنشدن زندهگی، برای خودکشی دارد.
بنا به آماری که از سوی شفاخانه حوزهای هرات منتشر شده، طی شش ماه گذشته بیش از ۳۰۰ تن در ولایت هرات اقدام به خودکشی کردهاند که ۱۰ تن از این افراد جان باختهاند.
این آمار نشان میدهد که ۸۰ درصد از این افراد را ﺧﺎﻧﻢهای ۱۵ ﺗﺎ ۴۵ سال تشکیل داده و متباقی آنها آقایان هستند.
آمار خودکشیها در فواصل مختلف در هرات بالا و پایین میرود. اوایل امسال تنها در روزهای ۲۵ – ۲۶ و ۲۷ حمل، طی سهروز ۲۵ تن در هرات اقدام به خودکشی کرده اند.
در همین حال، محمدرفیق شیرزی، سخنگوی شفاخانهی حوزهای هرات میگوید که رایجترین روشهای این افراد برای خودکشی مسمومیت، به دارآویختن و خودسوزی بوده است.
خشونتهای خانوادهگی، ازدواجهای اجباری و زیر سن، بیسوادی و فقر اقتصادی از دلایل رقم بلند خودکشی در هرات خوانده میشوند. بنا به گفتهی مسوولان شفاخانه هرات، در سال گذشته (۱۳۹۵) حدود یک هزار نفر در هرات با خوردن مواد سمی و خطرناک اقدام به خودکشی کردهاند که از این میان، حدود ۳۰ نفر جان باخته و بقیه نجات داده شدهاند.
به گفتهی داکتر عزیزالرحمن جامی مسوول بخش عاجل شفاخانهی هرات، هر روز بین ۴ تا ۷ نفر که با خوردن عمدی داروهای مضر مسموم میشوند، به این شفاخانه منتقل میشوند و این وضعیت، به گفتهی او، باعث شده تا امکانات و نیروی بشری این شفاخانه عمدتاً به رسیدهگی به این بیماران اختصاص یابد.
بر اساس آمارهای رسمی، از یک هزار نفری که در سال ۱۳۹۵ خورشیدی با خوردن داروهای خطرناک و مضر در هرات اقدام به خودکشی کردند، نود درصد آنان زنان عمدتاً جوان بودهاند.
داکتر محمداسحاق جواد، دربارهی افزایش آمار خودکشی در میان جوانان بهویژه پس از نشر ویدیویی منتشر شده در فیسبوک میگوید: «استادان و معلمها در افغانستان بخشی از این فاجعه هستند.»
داکتر جواد خاطب به معلمان میگوید: «شما به این باور هستید که استاد یعنی فردی که تنها درسهای مکتب و دانشگاه را برای شاگردان میآموزانَد، اما هرگز متوجه نشدهاید که یک معلم مسوولیت فراتر از درسدادن را به دوش دارد.
اگر یک استاد پیدا میشد و برای آن جوان انگیزه میداد که تو مسوولیت داری کشور خود را بسازی، او هرگز فکر نمیکرد که کارش در جهان تمام شده است. اگر یک معلم بتواند برای شاگردانش این انگیزه را به وجود بیاورد که آنها باید افغانستان را آباد بسازند، شاگردان هرگز به این فکر نمیافتند که کارشان در دنیا تکمیل شده است.»
به گفته داکتر جواد، گاهی ما برای جوانان خود یک سقف پیشرفت تعیین میکنیم که به زودی آنها به آنجا میرسند و بعد برای ادامهی زندهگی بیانگیزه میشوند.
به گفته این پزشک، گاهی نیز نبود امکانات کافی رفاهی منجر میشود تا برخی از جوانان ناامیدانه در زندهگی خود تصمیم بگیرند. به گفتهی داکتر جواد: «ما برای یک جوان میگوییم، زندهگی یعنی داشتن یک خانه، یک موتر، فراغت از فاکولته، ازدواج و خوشتیپبودن و دریشیپوشیدن، همین که یک جوان اینها را تجربه کرد بعد احساس پوچی و بیمعنایی میکند و بالاخره زندهگی برایش خستهکن میشود.»
علیاحمد کاوه، استاد جامعهشناسی در دانشگاه هرات میگوید، بر بنیاد پژوهشها بیشتر خودکشیها در هرات ناشی از مشکلات خانوادهگی، بیکاری، شکستهای عاطفی و عشقی و نگرانی است. او پیشنهاد میکند که برای کاهش رقم خودکشیها در این ولایت، باید آمار بیکاری کاهش یابد و در این زمینه آگاهیدهی انجام شود.
منبع: هشت صبح