پیاده‌روی، اکـسیر سـلامتی
نگارنده:عاطفه طیب، متخصص صحت عامه
به دلیل افزایش مشکلات ناشی از کاهش سطح سلامت در جهان، اهمیت صحت به اندازه‌ی چشم‌گیری مورد توجه جهانیان قرار گرفته است. این اهمیت زمانی بیشتر شد که تحقیقات پرده از موجودیت رابطه‌ای تنگاتنگ بین ورزش و سلامتی برداشت، خصوصاً زمانی که این سلامتی با کم‌ترین هزینه‌ی ممکن قابل دست‌یابی بوده و با توسعه‌یافته‌گی کشورها، گره خورده است. بر اساس تعریف سازمان قلب امریکا، ورزش به هر حرکت جسمی که توسط عضلات اسکلتی و با مصرف انرژی صورت گیرد، گفته می‌شود. ورزش حتماً نباید پیچیده باشد، چیزی به ساده‌گی یک پیاده‌روی روزانه هم می‌تواند به شما کمک کند زنده‌گی سالم‌تری داشته باشید. پیاده‌روی به عنوان یک ورزش، هیچ گونه وسیله خاصی نیاز نداشته و انجام آن برای هر کسی بدون توجه به سن و جنس در همه جا و همه وقت میّسر است.
پیاده‌روی به دلیل این که علاوه بر اثرات درمانی دارای اثرات پیش‌گیرانه نیز است از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار می‌باشد. پیاده‌روی در کاهش وزن، کاهش چربی بدن، پایین‌آمدن فشار خون، تداوی دیابت نوع ۲، داشتن وزن سالم، استحکام استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی آن‌ها، بهبود عمل‌کرد مغز، تقویت روحیه، ارتقای تعادل و هم‌آهنگی بدن، کاهش خطر مرگ زودرس، کاهش اختلالات ناشی از یائسگی و سرطان ثدیه در زنان، جلوگیری از الزایمر، افزایش طول عمر، تسکین افسرده‌گی، مبارزه با تنش و فشارهای روحی، افزایش قدرت خلاقیت و ازدیاد انرژی کمک می‌کند.
مطالعات نشان داده است، پیاده‌روی میزان خطر ابتلا به سرطان کولون «روده‌ی بزرگ» را کاهش می‌دهد. کسانی که بین یک تا دو ساعت در هفته پیاده‌روی دارند، نسبت به کسانی که بی‌تحرک هستند ۱۸ درصد در معرض خطر کم‌تری برای ابتلا به این سرطان هستند. از سوی دیگر، بی‌تحرکی می‌تواند خطر امراض قلبی عروقی را در افراد دو برابر افزایش دهد.
پیاده‌روی اولین و رایج‌ترین مُد حرکت است که برای سلامتی و حفظ محیط زیست مفید است؛ اما این پیاده‌روی در صورتی که بدون در نظر داشت اصولش اجرا شود، می‌تواند آسیب‌های زیادی را به همراه داشته باشد. اولین اصل، پیاده‌روی مصون و یا در حقیقت همان فرهنگ پیاده‌روی هست که هر عابر پیاده باید از آن باخبر بوده و به آن پابند باشد. نکاتی را که در زیر برمی‌شماریم می‌تواند برای داشتن پیاده‌روی مفید، کمک کند.
داشتن کفش، جوراب و لباس مناسب اولین گام برای شروع پیاده‌روی است. پیاده‌روی باید با یک میزان متناسب و نسبتاً کوتاه، برای مثال ۲۰ تا ۳۰ دقیقه باسرعت متوسط و یک‌نواخت که به مرور زمان می‌توان به مسافت آن افزود، انجام شود. تداوم و منظم‌بودن پیاده‌روی از دیگر اصولی هست که در افزایش مفیدیت آن کمک می‌کند. بهترین زمان پیاده‌روی هنگام صبح و قبل از صرف صبحانه است، طوری که سه برابر زمان‌های دیگر چربی‌های اضافی بدن سوزانده می‌شود. انتخاب مکان مناسب پیاده‌روی و نوشیدن آب حین پیاده‌روی نیز توصیه می‌شود. در ابتدای پیاده‌روی، باید با سرعت آهسته قدم برداشته شود (برای مدت ۵ تا ۷ دقیقه) تا بدن گرم شود. سپس می‌توان بر سرعت آن افزود. هنگامی که قصد پایان‌دادن به پیاده‌روی را داشته باشید مجدداً برای ۵ دقیقه آهسته راه رفته و بعد متوقف شوید.
به هیچ عنوان یک‌باره پیاده‌روی را مخصوصاً زمانی که با سرعت بالا قدم بر می‌دارید، متوقف نکنید، چون توقفِ ناگهانی سبب می‌شود بدون این‌که عضلات در حالت فعالیت باشند، برای دقایقی خون با فشار بالا در رگ‌ها جریان داشته و به گُرده‌ها فشار وارد شود. هم‌چنین این توقف ناگهانی، باعث کوفته‌گی و گرفته‌گی عضلات می‌شود. پیاده‌روی فرصت‌هایی برای ارتباطات متقابل اجتماعی بین مردم و محیط زیست فراهم می‌کند و از جنبه‌ی دیگر، تطبیق این فرهنگ باعث کاهش استفاده از وسایط نقلیه و در نتیجه کاهش آلوده‌گی هوا و حوادث ترافیکی می‌شود.
اصل دوم ایجاد شرایط پیاده‌روی مصون است که بسیاری از کشورها سیاست‌هایی را برای تشویق به پیاده‌روی و حمایت از این فرهنگ، اجرا می‌کنند. مثلاً روی دست گرفتن برنامه‌های آگاهی‌دهی، وضع و اعمال قوانین ترافیکی، تهیه و ارائه‌ی دستورالعمل‌ها، ایجاد پیاده‌روها برای جداکردن عابرین از وسایط نقلیه و پیش‌گیری از حوادث ممکن.
با توجه به موارد ذکر شده در بالا، می‌توان ادعا کرد آموزشِ بهره‌گیری از پیاده‌روی و تداوم انجام آن ضروری است، ولی نبابد فراموش کرد که تمام ما عابرین، پیاده استیم، در واقع هر سفر با پیاده‌روی شروع و خاتمه می‌یابد. پیاده‌روی شامل سفرهای طولانی و کوتاه برای خرید روزانه و یا رفتن به ایستگاه موتر برای سفر با آن است. ما بدون داشتن برنامه‌ی منظم پیاده‌روی نیز می‌توانیم از هر فُرصتی برای بیشتر راه‌رفتن استفاده کنیم، حتا اگر در این حد باشد که در مدت پخش تبلیغات از تلویزیون، از جای خود بلند شده و کاری انجام دهیم.
