موبایل، عطیه‌ای برای تسهیل ارتباط یا تهدیدی برای صحت؟
نگارنده: عاطفه طیب، متخصص صحت عامه
تکنالوژی نوظهور، وسیع و رو به رشد امروزی نقش بارزی را در زنده‌گی افراد بازی می‌کند. از میان انواع تکنالوژی می‌توان به موبایل اشاره کرد که به ابزاری مهم جوانان مبدل شده است. گزارش‌ها می‌رسانند که تعداد افراد استفاده‌کننده موبایل در سراسر جهان بالغ بر پنج میلیارد نفر رسیده است. این در حالی است که خدمات مخابراتی در افغانستان نیز رشد چشم‌گیری داشته و به اساس گفته‌های مسوولان وزارت مخابرات ۲۱ میلیون تن از شهریان افغانستان، معادل ۸۹ درصد کل نفوس، به خدمات مخابراتی دست‌رسی دارند.
موضوع اعتیاد روز افزون جوامع به موبایل بر کسی پوشیده نیست، طوری که شاید تحمل یک روز گرسنه‌گی برای جوانان آسان‌تر از تحمل یک روز بی‌موبایلی باشد. بر اساس پژوهش‌ها، تعداد دفعات استفاده از موبایل توسط افراد حتا از مرز ۳۰۰ بار در روز نیز تجاوز کرده است. اما آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که استفاده از این ابزار الکترونیک چه اثرات مخربی بر سلامت انسان دارد و برجسته‌بودن ابعاد مثبت آن تا چه میزانی باعث مخفی نگه‌داشتن مضرات آن شده است؟
موبایل از خود امواج الکترومقناطیسی در مقیاس مایکروویو ساطع می‌کند که مقداری از امواج، جذب بدن انسان می‌شوند و این، منجر به خطر سلامتی (روانی و جسمانی) می‌گردد. بدیهی است که تحقیقات صورت گرفته در عرصه طبابت اثرات مخرب استفاده از موبایل بر بدن را ثابت کرده است. اثراتی مانند: ابتلا به سرطان، آسیب به کلیه‌ها و ستون فقرات، تضعیف استخوان‌های لگن خاصره، کاهش خلاقیت، افسرده‌گی، دیابت، افزایش ابتلا به آلزایمر و پارکینسون، ایجاد آب مروارید چشم، افزایش بزاق دهن، تسریع حرکات چشم، گوش دردی، مشکلات جلدی، افزایش فشار خون، اختلال در حافظه، تضعیف سیستم معافیتی بدن، ابتلا به میگرن، تخریب فعالت‌های مغز، کاهش هموگلوبین خون، ایجاد نفس‌تنگی یا آسم و غیره که در اثر استفاده طولانی‌مدت از موبایل به وجود می‌آیند.
در همین حال، گروهی از ناهنجاری‌ها در فاصله زمانی کوتاه‌تر و یا بلافاصله پس از استفاده موبایل بروز می‌کند، نابهنجاری‌هایی مانند: سردردی، وزوز گوش، بی‌کیفیتی خواب، سوزش چشم، اضطراب و دلهره، استرس، پرخاش‌گری، خسته‌گی، مشکل در تمرکز، تیره‌گی دید، بی‌اشتهایی و گیجی که در درازمدت می‌تواند خطرآفرین باشد.
موجودیت رابطه بین سرطان و استفاده از موبایل از مسایل مورد مناقشه‌ی محققان است. این بحث از زمانی مطرح شد که فردی در فلوریدای امریکا در سال ۱۹۹۳ گرفتار تومور مغزی شد و از همسرش که دارای موبایل بود شکایت کرد. متعاقباً تحقیقات گسترده‌تری در زمینه صورت گرفت و نتیجه گرفتند، افرادی که طی ده سال روزانه نیم ساعت به طور مداوم با موبایل صحبت کرده‌اند، پنج برابر بیشتر در خطر ابتلا به انواع تومورهای مغزی قرار دارند. قلم‌دادشدن امواج صادره از موبایل، در رده‌ی عوامل سرطان‌زا در سال ۲۰۱۱ توسط سازمان جهانی صحت، موجودیت این پندار را تقویت کرده است، اما این پژوهش‌ها برای اثبات آن کافی نبوده و جای دارد در این زمینه بیشتر تعمیق شود. گفتنی است که استفاده از موبایل برعلاوه‌ی ایجاد ناباروری در مردان، منجر به کاهش عکس‌العمل مالیکولی در بدن جنین خانم‌های حامله نیز می‌شود. توقف استفاده از مبایل کار دشوار و ناممکن است، اما این امکان وجود دارد که با مراعات اصول پیشنهادی زیر باعث ارتقای استفاده مطلوب از موبایل و پاس‌داری از سلامتی خویش شویم.
از موبایل جز هنگام نیازمندی استفاده نکرده و در صورت عدم استفاده، آن را خاموش نگه دارید. تا حد امکان در مناطق دارای آنتن‌دهی ضعیف و یا زمانی که در حال حرکت هستید از استفاده موبایل خودداری کنید. موبایل خود را در محفظه‌ها و محیط‌های فلزی قرار ندهید چون باعث تشدید تاثیرات منفی امواج می‌شود، منع استفاده از موبایل در طیاره نیز به همین دلیل است. بهتر است مدت زمان مکالمات خویش را به کمتر از دو دقیقه کاهش دهید. هنگام صحبت با موبایل، از یک «هندزفری» سیم‌دار استفاده کرده و یا از بلندگوی آن کار بگیرید. تا زمانی که تماس برقرار نمی‌شود موبایل را به گوش‌تان نزدیک نسازید، چون در این زمان میزان انتشار اشعه بیشتر است.
پیشنهاد می‌شود هنگام خواب، موبایل را از خود دور نگه دارید. هم‌چنان، موبایل باید با اعضای اصلی بدن مانند قلب، سر و اندام پایین تنه فاصله داشته باشد و مردان به هیچ عنوان نباید آن را در جیب پتلون‌شان قرار دهند. اتصال تلفن به اینترنت، امواج الکترومقناطیسی را چندین برابر می‌کند. توصیه می‌شود بعد از استفاده از اینترنت آن را قطع کنید. بر علاوه، کوشش داشته باشید به جای استفاده از انترنت سیم کارت، از وای‌فای استفاده شود تا پاره‌ای از خطرات آن کاهش یابد. در پایان باید اشاره کرد که بهره‌گیری از تکنالوژی و هم‌پای توسعه ارتباطات حرکت‌کردن پدیده‌ای پسندیده و شایسته است، اما با توجه به اخبار ناخوش‌آیند درباره اثرات صحی موبایل، آن‌چه اهمیت دارد این است که در استفاده از آن اصول صحی، اخلاقی و فرهنگی نیز مراعات شود.
منبع: روزنامه هشت صبح
