دانشگاه رفتن هنوز هم برای دختران افغانستانی رویاست
گزارشگر: مهتاب نیایش
در حاشیههای نه چندان دور افتادهی شهر هنوز هم وجود باورهای نادرست مردم که گاهی سواد وتحصیل شان نیز در کمرنگ شدن این افکار تاثیری نداشته است، ظرف شستن،غذا پختن و لباس شستن برنامه روزانهی دختران و بانوان نوجوان را رقم زده است.
در حال حاضر تعداد قابل ملاحظهای از خانوادههای بی سواد و گاهی هم تحصیل یافته، رفتن دختران شان را به دانشگاه به دلیل مختلط بودن محیط آن نادرست پنداشته و مانع آن میشوند.
جمیله که دختری بیست ساله است میگوید سال قبل از صنف دوازدهم مکتب فارغ شده با وجود علاقهی شدید وی به دانشگاه و ادامهی تحصیل با مخالفت پدرش روبرو شده است.
وی میگوید با تلاشهای فراوان موفق شد تا پدرش را بخاطر شرکت در آزمون کانکور راضی سازد. اما بعد از اعلان نتایج امتحان کانکور و راه یافتناش به دانشگاه دوباره امیدش سر به نیست شد و پدرش اکنون او را از دانشگاه رفتن منع کرده است .
جمیله که متعلق به خانواده بی سواد است میگوید رفتن دختر به دانشگاه در بین خانواده شان عیب بزرگیست و شرم پنداشته میشود.
او میگوید:«روزی که نتیجهام معلوم شد و فهمیدیم که به دانشگاه راه یافتهام پدر و مادرم با سرزنش میگفتند که ما چگونه سرمان را پیش قوم بالا بگیریم همگی طعنه خواهند داد که دختر جمعه گل به دانشگاه میرود و با بچههای جوان در ارتباط است.»
او به ادامه سخنانش گفت:«پدرم میگوید اگرتو هرروز از خانه بخاطر دانشگاه رفتن بیرون شوی کاکاها و دیگر اقوام تو را در بیرون از خانه و سرسرک خواهند دید و خواهند گفت که دختر جمعه گل هرروز به کجا میرود.»
جمیله میگوید پدرش تاکید میکند که وی باید هرچه زودتر ازدواج کند و با دانشگاه رفتن به خود بدنامی درست نکند که بعدا کسی به این دلیل حاضر به ازدواج با وی نشود.
اما انگار این باورهای نادرست در جامعهی افغانی تنها گریبان گیر دخترانی که متعلق به خانوادههای کم سواد و تحصیل نیافته اند، نیست.
میسره بانوی جوان دیگریست که دو سال قبل از مکتب فارغ شده است. وی که دختر یکی از مسوولان بلند پایه دولتی شهر هرات است، میگوید به دلیل مخالفت پدر ش نتوانسته به دانشگاه برود.
او میگوید:«پدرم با وجودی که فردی تحصیل یافته و شخصیتی معروف در اجتماع بوده و سروکار زیادی با محیطهای آموزشی دارد باز هم به دلیل مختلط بودن محیط دانشگاهها و وجود بچهها در آن محیط مانع ادامه تحصیل من شده است و در حال حاضر من را به خاطر فراگرفتن حرفهی آرایشگری در یکی از آموزشگاههای این حرفه ثبت نام کرده است.»
این در حالیست که جامعه شناسان جامعه سنتی و باورهای منفی مردم عامل این محدودیتهای بانوان میدانند.
حامد وحیدی جامعه شناس و استاد دانشگاه هرات در این رابطه میگوید:« وجود این چالشها و محدودیتهای سد راه بانوان برمیگردد به فرهنگ قدیمی نادرست و باورهای منفی که در ذهن مردم جامعه رقم خورده است.»
به باور آقای وحیدی در حالی که میکانیزم خاص نظارتی بر رفتارهای اخلاقی در مراکز آموزشی حاکم است،اما بی خبر بودن خانوادهها از این میکانیزم و مقررات نظارتی و بی اعتمادی شان نسبت به این محیط ها، این باورهای نادرست شان را توجیح میکند .
آقای وحیدی در ادامه گفت که نقش سازمانها و نهادهای اجتماعی در آگاهیدهی و اطمینان دهی به خانوادهها میتوانند با راه اندازی دورههای آگاهیدهی در کمرنگ شدن این افکار نادرست موثر باشند.