تبعیض مثبت؛ امتیاز یا ترحم؟

گزارشگر: سیمین صدف

تبعیض مثبت سیاستی است برای از بین بردن تبعیض منفی در برابر اقشار محروم جامعه. از آن جایی که زنان در جامعه افغانی جزء اقشار محروم و آسیب پذیر به شمار می‌آیند امتیازی به نام تبعیض مثبت برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود که شماری از زنان از آن استقبال کرده و شماری نیز آن را ترحم می‌دانند.

تبعیض مثبت به باور برخی از زنان یک مزیت است که برای جبران بی‌ عدالتی‌های گذشته در نظر گرفته شده است.

مرضیه کارمند بخش حل مناقشات ولسوالی گذره، از وجود تبعیض مثبت در رقابت‌های آزاد استقبال می‌کند.

مرضیه می‌گوید:« به نظر من سیاست تبعیض مثبت یک مزیت است که باید زنان از آن استفاده کنند چون این مسئله به آنان کمک می‌کند تا بتوانند پست‌های کلیدی را بدست آورند و اینگونه علاقمند کار در بیرون شوند.»

مرضیه به این باور است که تا زمانی زنان همه مهارت‌های لازم را می‌آموزند و عرصه آموزش برای آن‌ها باز تر می‌شود تبعیض مثبت می‌تواند در راستای کاریابی و اشتغال زنان مؤثر واقع شود.

زنان دیگری هم هستند که از این سیاست استقبال کرده و آن را راهی برای رشد زنان می‌دانند.

زرمینه که شغل وکالت را پیش می‌برد سیاست تبعیض مثبت را برای رشد زنان مثبت ارزیابی می‌کند.

او به این باور است:« تبعیض مثبت برای اینکه زنان به کار کردن در اداره‌ها دلگرم شوند خوب است و می‌تواند زنان را تشویق کند تا از دانشی که دارند استفاده کنند.»

زرمینه تبعیض مثبت برای زنان را یکی از ضرورت‌های جامعه امروزی برای رشد و تشویق زنان می‌داند.

اما در کنار این انتقادهای هم از سیاست تبعیض مثبت در برابر زنان وجود دارد.

مژگان تبعیض مثبت را ترحم دانسته و گفت:« هرگز حاضر نیستم در پُستی که امتحان می‌دهم به من ترحم شود چون منم درس خواندم و مثل مردان دوست دارم بر مبنای لیاقتم کامیاب شوم.»

در همین حال شماری از جامعه شناسان به این باور اند که تبعیض مثبت برای زنان می‌تواند جنبه‌های مثبت و منفی داشته باشد.

علی احمد کاوه تبعیض مثبت را نوعی تبعیض در برابر تبعیض دانسته و گفت:« انتظار می‌رود که تبعیض مثبت به صورت کل تاثیرات مثبتی روی زنان داشته باشد اما در مواردی باعث می‌شود که زنان با دلگرمی به آن، تلاش کمتری برای ظرفیت‌سازی خود کنند و از طرفی هم ممکن است که خشم مردانی که در رقابت در مقابل زنان کم آوردند را نیز بر انگیزد، که در این حالت باز هم زنان متضرر می‌شوند.»

به باور آگاهان امور اجتماعی تبعیض مثبت به محروم تلقی شدن زنان نیز کمک می‎‌کند.