خانه نشینی بعد از 16 سال تحصیل

گزارشگر: ضیاگل عظیمی

جو سنتی حاکم در جامعه هرات، تبعیض جنسیتی و باور‌های نا‌درست سبب شده است که هزاران دختر تحصیل کرده خانه نشین شوند.

هر سال حدود هزاران دختر از دانشگاه دولتی و دانشگاه‌های خصوصی از رشته‌‌های گوناگون فارغ می‌شوند، اما عده‌ای کمی از این دختران می‌توانند وارد بازار کار شوند و بقیه به دلیل مخالفت خانواده‌های شان نمی‌توانند در بیرون از خانه کار کنند.

سمیرا رحیم‌زاده دو سال است که از دانشکده‌ی ساینس دانشگاه هرات فارغ شده است وظیفه داشتن و مستقل بودن آرزوی دوران کودکی‌اش بوده که با گذشت 24 سال از عمرش و 16 سال تحصیل این آرزو برایش دست نیافتنی شده است.

او می‌گوید:” بعد از اینکه دانشگاه را تمام کردم به  چند مکتب خصوصی در خواست معلمی دادم و به یک مکتب قبول شدم اما برادرم به محض اینکه خبر شد که آنجا چند مرد هم با من همکار هستن به صورت جدی مانع رفتنم به مکتب شد.”

سمیرا بعد از آن در محیط‌های زنانه هم نتوانست کار پیدا کند و از روی مجبوری خانه نشین شده وکار‌های خانه را انجام می‌دهد.

در همین حال قدیر برادر سمیرا که در حال حاضر دانشجو رشته اقتصاد است به این باور است که زن باید در خانه باشد و به امورات خانه رسیدگی کند.

او می‌گوید:” من خودم درس می‌خوانم و کار می‌کنم از لحاظ اقتصادی وضعیت ما خوب است و نیاز نیست که خواهرم برود در یک محیط مردانه کارکند.”

او  به همجنسانش باور ندارد و می‌گوید که شرایط خیلی خراب است و غیرتش اجازه نمی‌دهد که خواهرش از صبح تا شام بیرون از خانه باشد.

این تنها سمیرا نیست که آرزویش قربانی باور‌های نا درست برادرش شده است. هما علیزی دانش آموخته رشته خبرنگاری نیز  توسط مادرش از کار در رسانه‎ باز مانده است.

او می‌گوید:” رشته خبرنگاری عشق من بود وکار کردن در رسانه آرزوی دیرینه‌ام است اما بعد از فراغت خانواده و به خصوص مادرم  اجازه کار کردن در رسانه را برایم ندادند.

با این حال ریاست امور زنان ولایت هرات در تلاش است که با برگزاری جلسه‌های هفته وار در این ریاست برای خانواده‌ها و آگاهی دهی‌ حقوقی برای خانم‌ها ین مشکل را حل سازد.

سمیه طاهری مدیر عمومی حقوقی ریاست  امور زنان ولایت هرات می‌گوید:” در قانون منع خشونت علیه زنان ممانعت از حق کار نوعی خشونت است که در صورت شکایت  توسط  خانم با عاملان آن برخورد قانونی صورت می‌گیرد.”

با این حال  عرفان ارزاز جامعه شناس معتقد است که در جامعه افغانستان تبعیض در همه اداره‌های دولتی و خصوصی نسبت به خانم‌ها وجود دارد که مانع حضور گسترده خانم‌ها برای فعالیت در بیرون از خانه می‌شود.

او می‌گوید:”خانم‌ها در جامعه افغانستان فرو دست هستند و این فرو دستی، زنان را در فعالیت بیرون از خانه آنان ضعیف نشان می‌دهد. مردان از این نقطه ضعف آنان استفاده کرده و مانع کار شان در بیرون از خانه می‌شوند.”

 با وجود اینکه در پانزده سال اخیر حضور زنان در فعالیت‌های اجتماعی پر رنگتر به جشم می‌خورد با آن هم زنان هنوز با مشکلات گوناگون دست و پنجه نرم می‌کنند.