نخستین بانوی خبرنگار در هرات
ترتیب: مرضیه حسینی
” شیرینترین ایام زندگیام دوران کودکیم بود، آرامش، امنیت و از همه مهمتر صمیمیت در کشور به ویژه در محلی که زندگی میکردم حکمفرما بود. هیچ احساس ترس و رعبت نداشتم. در وضعیتی که حال قرار داریم در آن زمان نداشتیم. هر چند نسبت به سالهای گذشته شرایط و زمینه کار برای بانوان به ویژه برای خبرنگاران فراهم شده اما آن زمان چیز دیگری بود. “
این بخشی از صحبتهای شفیقه حیدری یکی ازبانوان خبرنگار است که در ادامه میخوانید.
پرسش: خانم حیدری در نخست میخواهم از ایام کودکیتان، دوران مکتب و از علاقهتان به رشته خبرنگاری بگویید؟
شفیقه حیدری: کودکی بسیار خوبی داشتم، همان طور که گفتم همه جا آرامش و امنیت بود. من در سال 1339 هجری شمسی در ناحیه اول شهر هرات تولد شدم و در حال حاضر هم همان جا سکونت دارم. نقطه شروعام در تحصیل مکتب ملکه جلالی بود. از صنف ششم مکتب علاقه وافری به رشته خبرنگاری داشتم. و اولین کار خبرنگاریام را بعد از صنف دوازدهم مکتب در روزنامه اتفاق اسلام شروع کردم.
میخواستم خبرنگاری باشم تا دردهای مردم را به مقامهای بلند پایه برسانم تا اصلاحاتی به وجود آید.
پرسش: هر چند گفتید آن زمان نسبت به حالا شرایط بهتری برای بانوان بود، میخواهم برای مان از شرایط گذشته بگویید؟
شفیقه حیدری: سی سال قبل زمانی که من خبرنگار شدم، فعالیت بانوان خبرنگار کمتر بود و به ندرت در بیرون دیده میشدند. قسمی که گفتم کار اولم را از روزنامه اتفاق اسلام شروع کردم و از بانوان اولین کسی بودم که در آن روزنامه برای کارهای میدانی مقرر شدم. اندکی بعدتر به آژانس اطلاعات باختر وظیفه گرفتم. شرایط قسمی بود که باید هر جایی برای تهیه اخبار میرفتم. من از خودم یک ضبط صوت کوچک داشتم با همان ضبط صوتم به برنامههای مختلف، راهپیماییها و تظاهراتها میرفتم، همیشه در میان مردم بودم به این فکر نمیکردم که با چه واکنشهایی از سوی مردم مواجه میشوم. در برخی اوقات با شرایط بد و یا اوضاع بدی به مانند جنگ هم، مواجه میشدم.
پرسش: از جایی که رشته خبرنگاری را نخوانده بودید چقدر کار برای تان دشوار بود؟
شفیقه حیدری: من از صنف دوازده فارغ شده بودم، با اخبار هیچ آشنایی نداشتم. چون تازه کار بودم و دست بازی در نوشتن نداشتم اخباری را که تهیه میکردم ویرایش میشد. از خاطرهای که یادم آمد برای تان بگویم، یک روز مدیر روزنامه خداوند مغفرت شان کند حرفی را برایم زد که سبب شد در نوشتن بهتر شده و متکی به خود باشم. از جایی که هیچ وقت از یادم نمیرود برایم گفت دیگر اخباری را که تهیه کنی ویرایش نمیکنم و خودت باید به تنهایی تهیه کرده و ویرایش کنی.
پرسش: چه چیزی جدا از حرف مدیر روزنامهتان سبب شد تا در راستای گزارشگری موفق شوید؟
شفیقه حیدری: همیشه به خودم میگفتم که باید متکی به خود باشم. در زمانی که من بودم روزنامههای جمهوریت، انیس و معتبرترین روزنامه آن زمان حقیقت انقلاب ثور بود، مداوم اخبار این روزنامهها را دنبال میکردم و خودم را با ساختار گزارش آشنا میکردم. روزی شده بود که همان مدیر روزنامه برایم میگفت اخباری که تو تهیه میکنی با اخبار روزنامه حقیقت انقلاب ثور برابری میکند. بعد از مدتی برایم زمینه تحصیل فراهم شد و نسبت به علاقه زیادم توانستم به کشور ازبکستان سفر کنم و هفت سال رشته مورد علاقهام را در شهر تاشکند فرا بگیرم. در سال 1372 توانستم سند فراغت تحصیلات عالیام را به درجه ماستر از اوکراین بگیرم.
پرسش: خانم حیدری میخواهم بعد از آمدن تان به کشور و از شرایط کار آن زمان بگویید؟
شفیقه حیدری: زمانی که به کشور آمدم شرایط و تحولات سیاسی کشور قسمی بود که زمینه کار در مطبوعات هرات برایم میسر نشد. بعد مدتی در سال 1380به دفتر ملل متحد(هبیتات) در بخش تبلیغات صحی اجرای وظیفه داشتم. زمان رییس جمهوری آقای کرزی بود دوباره کارم را با اطلاعات و فرهنگ شروع کردم که تا کنون هم در انجام این وظیفه هستم.
پرسش: در مورد اسم و محتوای کتاب “90 سال خبر” برای مان بگویید و جز این کتاب دیگری هم هست؟
شفیقه حیدری: نام کتابم نود سال خبر به این دلیل شد که نود سال از عمر روزنامه اتفاق اسلام میگذشت، نود سال بود که که تمام رویدادها، حوادث و گزارشها از روزنامه اتفاق اسلام در هرات انعکاس داده میشد. کار این کتاب بیشتر فرهنگی و پژوهشی بود. کتاب دیگری به نام “صد سال رسانههای هرات” روی دست است که تقریبا نیمه شده و در آینده نزدیک به دسترس اهل مطالعه خواهد رسید.
پرسش: از وضعیت فعلی بانوان خبرنگاران کنونی بگویید؟
شفیقه حیدری: خبرنگاران ما به ویژه بانوان خبرنگار ما با راه و روش خبرنگاری آشنا اند. شرایط و زمان کنونی قسمی است که جامعه ما برای تمامی خبرنگاران مکتبی شده و رسانههای متعددی در هرات شروع به فعالیت کرده است. اگر چه اکثر خبرنگاران کنونی رشته ژورنالیزم را نخوانده اند اما خبرنگاران خوبی اند.
پرسش: از جایی که تحصیلات تان در بیرون از کشور شده بود، هیچ وقت نخواستید بیرون از کشور فعالیت کنید؟
شفیقه حیدری: زمانی که در تاشکند بودم با خودم میگفتم زمانی که خبرنگار شوم باید شش ماه به هرات و شش ماه به یکی از کشورهای اروپایی باشم. یکی از آرزوهایم این بود که بعد از فراغت به کشورهای مختلفی به عنوان گزارشگر میدانی فعالیت کنم، بلاخره شرایطی مانند بی مهری، وضع بد اقتصادی و عدم حمایت از سوی خانواده و دولت پیش آمد که نتوانستم از محوطه هرات بیرون شوم. با وجود سی سال کار در این راستا این امتیاز را نداشتم و نتوانستم به کشورهای اروپایی سفر کنم. دوست دارم اگر برایم زمینه دوباره تحصیل میسر شود دوکتورایم را در این رشته در یکی از کشورهای اروپایی بگیرم. تنها سهمم از سی سال فعالیت تندیس زن برتر است که توانستم دریافت کنم.