زنان و مشکلات فرا روی شان در افغانستان!
نویسنده: معصومه حاجی زاده
زنان در افغانستان در طول تاریخ محرومیتهای زیادی داشتند اما در طی چند سال اخیر این محرومیتها و مشکلات زنان در افغانستان نظر به سالهای قبل کمتر شده است.
منشا اساسی و اصلی این محرومیتها در چند سال قبل داشتن فرهنگ سنتی، مردسالاری که هم اکنون هم دیده میشود، حکومت طالبان که بیشترین قید و بند را برای زنان داشتند است.
در این زمان زنان به ویژه از کرامت و حقوق انسانی، حقوق اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و غیره محروم بودند اما با آن هم بعد از حکومت دوران حامد کرزی این محرومیتها نسبتا کم شده و راهی برای بیرون رفت از مشکلات به وجود آمد که حالا شاهد برخوردار بودن حقوق سیاسی، اجتماعی، فرهنگی اکثریت زنان در افغانستان هستیم.
افغانها بنابر جو و فضای حاکم مردسالار در کشور شان و الگویها یا عنعنات که از گذشته به میراث گرفته اند، اکثریت مردان حالا هم حقوق زن، مادر ، خواهر چه در خانه و چه در اجتماع رعایت نمیکنند.
یکی از مشکلات اساسی زنان در افغانستان محرومیت از حق تحصیل میباشد که خود باعث بروز مشکلات دیگر در زندگی، اجتماع و حتی کشور میشود.
مشکل دیگری که زنان در افغانستان دارند شناخته شدن آنها به عنوان جنس دوم یا طبقه دوم از سوی جامعه میباشد که این خود نشان دهنده حکومت و رهبری مردان بالای زنان است اما در صورتیکه در قانون اساسی حقوق شهروندان باهم برابر اند پس چرا همه مشکلات دامن گیر زنان است؟ با آن هم که ما کمیسون حقوق بشر داریم ولی آنها درقسمت منع خشونت علیه زنان چندان کارکردی نداشته اند.
زنان در افغانستان محروم ترین قشر جامعه اند ، در جامعه مردسالاری افغانستان چیزی به اسم حقوق زنان دیده نمیشود، اینجا سرزمین مردان است، مردان حاکمیت مطلق را دارند. در جامعه افغانی زنان را موجود درجه دوم میپندارند و زنان همیشه یک طبقه پایین تر از مردان هستند، در اینجا زنان در گرو مردان هستند مردان تعیین کننده اصلی سرنوشت زنان هستند. زنان حتی از آزادی نسبی هم برخوردار نیستند.
در صورتیکه جایگاه زن در جامعه معیار اصلی تعیین مباینت یا تقارن آن با جوامع آزاد و برابری برای همه شهروندان گذشته از تفاوتهای فردی و اجتماعی موجود است ولی شرایط زندگی و آنچه بر زن افغان میگذرد آیینه تمام مبانی و مناسبات بشدت ارتجاعی، ضد زن و ضد انسانی در افغانستان میباشد.
مشکل دیگر زنان افغان این است که بسیاری از زنان افغان امروزه از نگاه جامعه مردسالار، ابزاری برای حل و فصل نزاع و اختلافات بین خانوادهها و قبایل قرار میگیرند. زنان ، دختران خرد سال که ده یا هم دوازده ساله هستند با وحشیانه ترین شیوه ممکن بدون اطلاع و اجازه آنان به تملک دیگران در میآیند در همین حال تجاوز، شکنجه و اسارت آنان از همان لحظه ورود به خانه بخت آغاز میشود. اینجاست که حق انتخاب برعلاوه حق تحصیل، حق آزادی از آنها گرفته میشود و همانند برده گونه کار میکند و با هرنوع اختلاف و تنشی در مناسبات خانوادهها بشدت تنبیه میشوند و حرمت انسانیاش زیر پا میشود.
به این اساس اکثریت زنان برای بیرون رفت از این مشکلات دست به خود کشی یا فرار از منزل میزنند و یا هم ازطرف مردان مورد خشونت قرار میگیرند خشونتی از قبیل خشونت جنسیتی، جسمی و کلامی .
یکی از پر ماجرا ترین مشکلات در جامعه افغانستان بالخصوص به طبقه اناث آزار و اذیتهای خیابانی میباشد که از طرف مردان صورت میگیرد، که در اثر همین خشونتها زنان جان خود را از دست میدهند.