هشت مارچ با وجود نمایشی بودن تاثیرگذار است
ترتیب: سودابه احراری
هشتم مارچ روز جهانی زن یک‌بار دیگر فرا می‌رسد. از این روز در تمام کشورهای جهان تجلیل به عمل می‌آید. افغانستان نیز از این گزینه دور نبوده و همه ساله از سوی نهادهای دولتی و غیر دولتی این روز گرامی‌داشت می‌شود. اما عده‌ای زیادی از مدافعان حقوق زن به این باور اند که تجلیل و گرامی‌داشت از این روز در افغانستان نمایشی بوده و هنوز هشتم مارچ آنطور که باید در افغانستان جایگاه خود را پیدا نکرده است. به همین بهانه با نجلا دهقان نژاد نماینده مردم هرات در مجلس نمایندگان گفتگویی ترتیب داده‌ام.
پرسش: خانم دهقان نژاد در ابتدا می‌خواهیم از شما در مورد فلسفه هشت مارچ بشنویم؟
نجلادهقان نژاد: چرا این روز بنام زنان مسمی شد؟ خوب زنان کارگر کارخانه نساجی در شهر نیویورک آمریکا برای بهتر شدن اوضاع کاری خود یعنی در مقابل پایین بودن دستمزد و ساعات کار زیاد دست به اعتراض زدند. این حرکت شان سبب قهر پلیس شد و باعث شد که پلیس به معترضان حمله کند و شمار زیاد شان را زخمی و عده‌ای را نیز بازداشت نماید. این حرکت سبب شد که زنان کارگر در دیگر مناطق هم کم کم به حقوق خود آگاهی پیدا کنند. و به راه آن‌ها ادامه دهند. این حرکات اعتراضی همه ساله یا بصورت آشکار یا مخفی در کارخانه‌ها صورت می‌گرفت. تا این که در هشتم مارچ سال 1907 مجددا زنان کارخانه نساجی آمریکا اعتراض کردند. که این بار هم از سوی پلیس سرکوب شدند. همه این رویدادهاو حرکات هشتم مارچ سال 1908 سبب شد تا این روز به عنوان نخستین روز ملی زنان در آمریکا خوانده شود.
به بعد این روز در تمام کشورها مخالفت‌ها و اعتراضات زنان کارگر در مقابل کارفرمایان شروع شد .
تا اینکه در سال 1977 سازمان یونسکو هشتم مارچ را به عنوان روز بین الملی زن به رسمیت شناخت و از آن روز تا به حال این روز تجلیل می‌شود.
در کشور ما هم بعداز از بین رفتن رژیم طالبان و به میان آمدن دولت انتخابی حامد کرزی از روز هشت مارچ که روز هم‌بستگی زنان است همه ساله تجلیل به عمل می‌آید. در این روز از تمام خانم‌های که در گوشه گوشه‌ی این کشور خدمت کردند تقدیر می‌شود.
من از همین جا این روز را به تمام زنان جهان و افغانستان به ویژه برای زنان هرات تبریک عرض میکنم.
پرسش: هشتم مارچ در افغانستان با این همه خشونت برزنان چه جایگاهی می‌تواند داشته باشد؟
نجلادهقان نژاد: در طول تاریخ در افغانستان از روز مادر تجلیل می‌شود و بعداز دولت انتقالی هم روز هشتم مارچ تجلیل مشود. خوب تاثیرگذاری خود را دارد. چون زنان با تلاش و کوشش خود می‌توانند کسانی را به جامعه تقدیم کنند که تحولات بزرگی را بوجود می آورد. روز زن هم که در افغانستان تجلیل می‌شود می‌توانیم بگوییم که تا اندزه جایگاه خود را پیدا کرده است و زنان این احساس را به خود می‌دهند که واقعا یک روزی بنام شان تجلیل می‌شود. اما از آن جاییکه ما یک کشور جنگ زده هستیم و زنان در کنار این که در عرصه اقتصادی،اجتماعی و سیاسی حضور دارند باز هم در مناطق دور دست افغاسنتان زنان آن چنان که باید به حق خود دسترسی ندارند و از گاهی که باید برخوردار باشند نیستند
پرسش: بیشتر مدافعان و نهادهای حقوق زن به این باور اند که روز زن در افغانستان یک روز نمایشی و نمادین است با این حرف‌ها چقدر موافق هستید؟
نجلادهقان نژاد: با توجه به این که وزارت امور زنان در مرکز وریاست‌های امور زنان در ولایات تا اندازه توان خود تلاش می‌کنند که به مردم آگاهی‌دهی کنند و در مورد این روز اطلاع رسانی نمایند اما باز هم بصورت صد درصدی مردم از کار شان راضی نیستند به این اساس است که بزرگداشت از این روز را نمایشی می‌دانند به دلیل ناامنی‌ها در کشور این روز در جاهای که باید تجلیل شود نمی‌شود.یعنی زنان در قریه‌ها و دور ترین مناطق کشور از این روز هیچ آگاهی ندارند.
این روز باید درمناطقی از کشور تجلیل شود که زنان واقعا ضرورت دارند و با تجلیل و از این روز باید تشویق و ترغیب شوند و آگاهی پیدا نمایند.
اما اگر این روز نمایشی هم باشد باز هم تاثیرگذاری خود را دارد چون امروزه بیشتر زنان در افغانستان به رسانه‌ها دسترسی دارند و از این طریق می‌توانند آگاهی پیداکنند.
پرسش: در مورد موثریت تجلیل از این روز اشاره داشتید تجلیل از آن چقدر می‌تواند در وضعیت زنان افغانستان موثر باشد؟
نجلادهقان نژاد: تجلیل از این روز که بله موثراست. اما موثریت آن طور که ما توقع داریم نیست. و هشتم مارچ هم چون یک روز است و تجلیل می‌شود و همین که سبب می‌شود که زنان به خود ببالند که حداقل یک روز به نام آن‌ها شده است پس می‌توانیم بگوییم که تاثیر گذاری خود را دارد.
چون این روز در تاریخ مشخص شده است پس اگر تاثیرگذاری هم نداشته باشد باید این قدردانی صورت بگیرد و تجلیل شود. همین که از زحمات یک زن ویک مادر گرامی داشت می‌شود مهم است.
در آخر بازهم این روز را برای تمام زنان کشورم وجهان تبریک عرض میکنم و امیدوارم که زنان افغانستان عزیز ما هم که همواره تلاش دارند که در تمام زمنیه‌ها سهم داشته باشند این تلاش شان بیشتر شود و تعهد داشته باشند در برابر ملت و وطن خود موفقیت و سربلندی همه را از خداوند متعال خواهانم.
