بدرفتاری، شکنجه و بازداشت ۲۴ خبرنگار زن در سه سال حاکمیت طالبان
آی‌نور سعیدپور
دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما)، می‌گوید که در سه سال حاکمیت طالبان، خبرنگاران و کارمندان زن رسانه‌ها به طور خاص با محدودیت‌ها و اقدام‌های «تبعیض‌آمیز» بیش‌تری روبهرو اند که توانایی آنان در انجام کار حرفه‌ای شان تأثیر می‌گذارد. یوناما افزوده که طالبان در این مدت، ۲۵۶ روزنامه‌نگار از جمله ۷ زن را به گونه‌ی خودسرانه بازداشت کرده است.
یوناما و بخش حقوق بشر سازمان ملل متحد گزارشی تحت عنوان «آزادی رسانه‌ها در افغانستان»، که وضعیت رسانه‌ها را از ۱۵ اگست ۲۰۲۱ تا ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۴ نشان می‌‌دهد، منتشر کرد.
در گزارش آمده که یوناما در سه سال گذشته، شکنجه و بدرفتاری ۱۳۰ خبرنگار در افغانستان مستند کرده که در این این میان ۱۲۲ مرد و ۸ زن بوده‌اند.
دفتر تمایندگی سازمان ملل متحد می‌گوید که در این مدت، ۶۶ روزنامه‌نگار مرد و ۹ خبرنگار زن و کارمند رسانه‌ای با موردهای مانند تهدید یا ارعاب نیز روبهرو بوده‌اند.
روزا اوتنبایوا، نماینده ویژه‌ی دبیرکل سازمان ملل و رییس یوناما از طالبان خواسته که مصونیت و امنیت همه‌ی خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای را در حین انجام وظیفه تضمین کرده و هم‌چنان اهمیت حضور زنان در بخش رسانه را به طور کامل به رسمیت بشناسند.
رییس یوناما افزوده است: «برای هر کشوری، داشتن رسانه آزاد نه تنها یک انتخاب؛ بلکه یک ضرورت است. خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای در افغانستان در شرایط دشواری فعالیت می‌کنند. آنان بیش‌تر با قواعد نامشخصی درباره‌ی آن‌چه می‌توانند و نمی‌توانند گزارش دهند روبهرو هستند و خطر ارعاب و بازداشت خودسرانه را به دلیل پنداشته‌شدن انتقاد قبول می‌کنند».
مداخله در فعالیت رسانه‌ها
در این گزارش آمده که طالبان پس از به دست گرفتن قدرت، بر چگونگی فعالیت رسانه‌ها مداخله داشته و بخشی از این محدودیت‌ها بر کارمندان زن رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران اجرا شده است.
یوناما می‌گوید که بیش‌تر رسانه‌ها به دلیل مشکل‌های مالی، فعالیت شان را متوقف کرده و هم‌چنان ممنوعیت پخش موسیقی توام با دست‌رسی آسان به برنامه‌های خارج از کشور از طریق ماهواره و انترنت، سبب کم‌شدن بینندگان و کاهش درآمد تبیلغاتی رسانه‌های داخلی افغانستان شده است.
بخشی از این محدودیت‌ها بر زنان و دختران اعمال شده است. به گفته‌ی یوناما، پوشیدن ماسک، ممنوعیت حضور زنان در فلم‌ها و اجرای برنامه‌ها به گونه‌ی مشترک میان خبرنگاران و زن از مداخله‌های می‌باشد که طالبان در این سه سال انجام داده است.
وضعیت زنان در سکتور رسانه‌ها
دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما)، گفته افزون بر محدودیت‌های که به گونه‌ی عمومی بر کارکنان رسانه‌ها اجرا شده؛ خبرنگاران و کارمندان زن از این محدودیت‌ها بیش‌تر متاثر شده‌اند.
در گزارش آمده که این محدودیت‌ها، آزادی گشت‌وگذار، آزادی بیان و هم‌چنان آزادی مشارکت زنان را در محل کار محدود کرده است. خبرنگاران زن مجبور اند که از فرمان حجابی که از سوی طالبان تعیین شده، پیروی کند.
محدودیت در سفرهای فراتر از فاصله‌ی ۷۸ کیلومتر، ممنوعیت نشر صدای زنان از طریق رسانه‌ها در شماری از ولایت‌ها، اجازه‌نداشتن شان در برخی از برنامه‌ها و کنفرانس‌ها خبری از دیگر محدودیت‌های خبرنگاران زن عنوان شده است.
رد گزارش یوناما از سوی طالبان
طالبان بار دیگر، بازداشت، شکنجه، بدرفتاری و تهدید خبرنگاران را رد کرد. خبیب غفران، سخن‌گوی وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان در واکنش به گزارش، یوناما گفته که بازداشت شماری از خبرنگاران به کار روزنامه‌نگاری آنان ربطی نداشته است.
آقای غفران ادعا کرده که وزارت اطلاعات و فرهنگ گروه طالبان تلاش دارد که زمینه‌ی دست‌رسی خبرنگاران به اطلاعات را فراهم کند.
