تجارت آنلاین؛ فرصتی نو برای درآمدزایی زنان در افغانستان

‎با به‌کارگیری واژه‌های دل‌نشین و صبوری، به پرسش‌های مشتریان پاسخ می‌دهد. او استفاده از واژه‌های زیبا را راه‌کاری مهم و‌ حیاتی برای حفظ و توسعه‌ی تجارت آنلاین خود می‌داند. گاهی مجبور می‌شود برای دریافت سفارش، زمان زیادی را در شبکه‌های اجتماعی صرف کند.

‎بهار خرمی، دو سال پیش، زمانی‌که طالبان دروازه‌های مکتب و دانش‌گاه‌ را به‌روی دختران بستند، تسلیم این محدودیت‌ها نشد و کسب‌وکار آنلاین را راه‌اندازی کرد. او هدف از این کار را کمک به دختران دیگر و ایجاد فرصت‌های شغلی برای آنان می‌داند.

‎علاقه‌ی شدید به تجارت و خودکفایی، محدود شدن فضای عمومی برای زنان و فشارهای روزافزون طالبان از مهم‌ترین دلیل‌های‌ست که سبب شده‌اند زنان بی‌کار و دختران محروم از آموزش در سه سال اخیر به ایجاد «آنلاین شاپ‌ها» روی آورند.

‎فروشنده‌های زن از چالش‌هایی چون کم‌بود سرمایه کافی، ضعف اینترنت، نداشتن حامی مالی، نوپا بودن تجارت آنلاین در افغانستان، عدم آگاهی کافی مردم از این نوع تجارت و فقدان اعتماد شکایت دارند. با این حال، آنان می‌گویند که به تلاش‌های‌شان ادامه داده و هرگز تسلیم نخواهند شد.

‎بهار، به خبرگزاری بانوان افغانستان می‌گوید که فرمان‌های طالبان زندگی او و دوستانش را تحت تاثیر قرار داده است؛ اما راه‌اندازی «آنلاین شاپ» فرصتی برای پیش‌رفت او فراهم کرده است. او در طی دو سال اخیر توانسته مشتری‌های زیادی جذب کرده و دایره ارتباطات خود را گسترش دهد.

‎این فروشنده‌ی زن، افزون بر تجارت آنلاین، به‌صورت آنلاین دوره‌های مدیریت، بازاریابی و چگونگی تشویق زنان به مشارکت در کارهای آنلاین را می‌گذراند. بهار می‌گوید: «محدودیت‌ها نباید مانع پیش‌رفت زنان شود. آنان باید به دنبال راه‌های مختلفی باشند و نباید در برابر شرایط دشوار امروز تسلیم شوند».

‎فروش آنلاین؛ راهی‌ برای دور زدن محدودیت‌های طالبان

تجارت آنلاین در افغانستان نوپا است که پس از وضع محدودیت‌های کاری و شغلی بر زنان توسط طالبان و بسته شدن دروازه‌های مکتب و دانش‌گاه‌ها به روی دختران بالاتر از صنف ششم، گسترش یافت. دختران و زنان افغانستانی از طریق شبکه‌های اجتماعی مانند واتساپ، فیسبوک و اینستاگرام محصولات خود را معرفی و به فروش می‌رسانند.

‎محبوبه، دانش‌‌جوی سال سوم رشته‌ی پزشکی است. او مانند هزاران دختر افغانستانی از آموزش‌های رسمی محروم شده است. وی کارش را سه سال با یک شرکت ایرانی آغاز کرد. پس از گرفتن تجربه و مهارت کافی در بخش فروشات آنلاین، تجارت شخصی خود را ایجاد کرد. 

‎او می‌گوید؛ در ابتدا فروش‌های را از میان دوستان، همسایه‌ها و هم‌صنفی‌های دانش‌گاه خود آغاز کرد. محبوبه، از طریق این کار هزینه‌ی درس و دانش‌گاه خود را پرداخت می‌کرد که پس از سقوط نظام جمهوری و بسته‌شدن دانش‌گاه‌ها، دچار چالش‌های اقتصادی شد. 

‎محبوبه، در روزهای نخست کاری فروشات را به درب منزل مشتریان می‌رساند. او می‌گوید که دور بودن مسیر و کرایه تکسی چالش دیگر فرا راه کارش بوده است؛ اما او اکنون با استفاده از طریق خدمات درب منزل به کارش سرعت بخشیده و در کم‌ترین زمان محصولات را به مشتریان می‌رساند. 

‎تجارت آنلاین؛ «معدن طلا برای زنان»

‎سیر قریشی، کارشناس امور اقتصادی، درباره کسب‌و‌کار آنلاین و تاثیر آن بر زندگی زنان در افغانستان می‌گوید این مسیر می‌تواند «معدنی طلایی» برای زنان افغانستانی باشد. به‌ باور او زنان در کشورهای در حال توسعه ابتدا باید بر موانع آموزشی، زیرساختی و مالی غلبه کنند تا بتوانند در مسیر رشد کسب‌وکار پیش‌رفت داشته باشند.

‎آقای قریشی در گفت‌وگو با خبرگزاری بانوان افغانستان، بیان می‌کند که در کشورهایی مانند افغانستان، زمانی‌که زنان کسب‌وکاری، چه کوچک و چه بزرگ، راه‌اندازی می‌کنند، این کار می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای رشد آنان باشد. زنان می‌توانند از خانه کار کرده و درآمدزایی داشته باشند.

‎به‌گفته‌ی این کارشناس اقتصادی، تجارت آنلاین روشی است که زنان می‌توانند از آن طریق درآمد کسب کرده، در زمان و هزینه‌ها صرفه‌جویی کنند و هم‌زمان مسوولیت‌های خانوادگی خود را نیز انجام دهند.

‎قریشی می‌گوید: «بدون شک، تجارت آنلاین می‌تواند تاثیر مثبتی بر اقتصاد روزمره زنان داشته باشد. زیرا زنانی که محصولات خود را به فروش می‌رسانند، سودی کسب کرده و درآمدزایی می‌کنند. این فرآیند باعث افزایش قدرت خرید آنان می‌شود. درآمد حاصل از فعالیت زنان به جامعه باز می‌گردد که برای رشد اقتصادی کشور نیز مفید است».

‎او اما از وجود برخی چالش‌ها در مسیر تجارت آنلاین زنان در افغانستان گلایه دارد و می‌گوید؛ نبود زیرساخت‌های مناسب برای تجارت آنلاین و هم‌چنین نبود سیستم بانکی که فروشندگان زن بتوانند از آن طریق با مشتریان در ارتباط بوده و پرداخت‌ها را به‌صورت آنلاین انجام دهند، از مشکل‌های اساسی است. 

آقای قریشی، اضافه می‌کند: «در افغانستان سیستم منظم پرداخت و دریافت وجود ندارد و هم‌چنین مسیری برای بازگشت کالاهایی که مشتری از آن‌ها رضایت ندارد، در دست‌رس نیست. به همین دلیل مردم افغانستان هنوز اعتماد کافی به سیستم خرید و فروش آنلاین ندارند».

‎با این حال بهار تلاش دارد تا مکان حضوری برای کسب‌و‌کار خود پیدا کند. او خواستار معرفی محصولات به‌صورت حضوری برای مشتریان خود است.