ممنوعیت آموزش دختران سه ساله شد

دختران بالاتر از صنف ششم سه سال گذشته را در سایه‌ی ممنوعیت آموزشی و سکوت جهانی سپری کردند. تعلیق آموزش دختران در افغانستان، ام‌روز وارد چهارمین سال شد. شماری از دانش‌آموزان می‌گویند که این سه سال را در ناامیدی، درد، رنج، اندوه، افسردگی و فراموشی جهان سپری کرده‌اند. در همین حال، شماری از فعالان حقوق زن، هم‌زمان با سه سالگی ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم می‌گویند که طالبان، سه سال رویاها و هدف‌های دختران را نابود کرده و جهان نیز در این زمینه اقدام جدی نکرده است.

نازنین، باشنده‌ی کابل و یکی از صدها هزار دانش‌آموزی‌ست که سه سال گذشته را به دور از مکتب و نهادهای آموزشی در کنج خانه سپری کرده است. 

زمانی‌که طالبان قدرت را به دست گرفت، او دانش‌آموز صنف نهم بود. نازنین می‌توانست امسال از مکتب فارغ شده و رویاهایش را برای پزشک‌شدن دنبال کند؛ اما همه‌ی این مدت را به‌جای سپری کردن در چوکی‌های مکتب و تلاش برای دست‌یابی به رویاهایش در کنج خانه سپری کرده است.

روزها، هفته‌ها و ماه‌ها یکی پی‌دیگر سپری می‌شود؛ اما طالبان نه تنها به دختران اجازه‌ی بازگشت به مکتب را ندادند، بلکه محدودیت‌ها بر زنان و دختران را با وضع و اجرایی‌کردن فرمان‌ها و قانون‌های پی‌هم بیش‌تر کرده است.

طالبان، در پانزدهم اگست سال 2021، قدرت را در دست‌‍ گرفت. سپس در هفدهم سپتامبر با نشر مکتوبی از دانش‌آموزان خواست که برای ادامه‌ی آموزش‌های‌شان به صنف‌های درسی بازگردند؛ اما دختران بالاتر از صنف ششم شامل این فرمان نشد. 

مقام‌های وزارت معارف طالبان، در آن زمان گفتند که ممنوعیت آموزش دختران تا «امر ثانی» است. دختران سه سال را گذشته را در انتظار پایان «امر ثانی» این گروه سپری کرده؛ اما دروازه‌های مکتب هم‌چنان به‌روی دختران بسته مانده است.

نازنین می‌گوید که فرمان‌ها و سیاست‌های طالبان در برابر زنان و دختران، آنان را مجبور کرده که همه‌ی رویاها و هدف‌های شان را فراموش کنند. این دانش‌آموز از طالبان می‌خواهد به دور از تبعیض به دختران اجازه‌ی آموزش را بدهد.

صدف، یکی دیگر از باشندگان کابل و دانش‌آموز صنف دهم است. در صورتی‌که طالبان آموزش دختران بالاتر از صنف ششم را ممنوع نمی‌کرد، او از مکتب فارغ شده و می‌توانست در آزمون سراسری کانکور برای قبول شدن در یکی از دانش‌گاه‌های دولتی نیز شرکت کند. 

طالبان، اما رویایی فارغ شدن از مکتب و دانش‌گاه رفتن را از صدف گرفت. این دانش‌آموز اکنون افزون بر آموزش از همه‌ی حقوق دیگرش نیز محروم شده است. 

او با اشاره به ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم و خانه‌نشینی‌اش می‌گوید که سه سال گذشته در ناامیدی، رنج و مشکل‌های زیادی سپری کرده است. 

صدف، در صحبت با خبرگزاری بانوان افغانستان وضعیت‌اش را در سه سال گذشته این گونه روایت می‌کند: «سه سالی که از مکتب محروم بودیم؛ همگی در تشویش، غم و مشکلات است. درس خوانده نتوانستیم. تعلیم کرده نتوانستیم».

این دانش‌آموز می‌گوید که او و صدها هزار دیگر دختر این روزها را در «رنج و پریشانی» سپری می‌کنند. صدف، هم‌چنان می‌افزاید که نگران آینده‌اش است. آینده‌ی که در انتظار دخترانی‌ست که از آموزش و همه‌ی حقوق ‌شان در حاکمیت طالبان محروم استند.

در همین، شماری از فعالان حقوق زن با شاره به سه سال محرومیت دختران از آموزش می‌گوید که این گروه «رویاها و هدف‌های» زنان و دختران را نابود و ویران کرده است.

صنم کبیری، فعال حقوق زن در صحبت با خبرگزاری بانوان افغانستان می‌گوید که طالبان، پس از آن‌که قدرت را به دست گرفته بیش‌تر بر محدودسازی زنان و دختران متمرکز است. او می‌افزاید که این گروه به شکل روزافزون بر زنان و دختران فرمان‌های مختلف از جمله فرمان ممنوعیت آموزش دختران را صادر و آن‌را دوام داده است.

بانو کبیری که خود در دور اول حاکمیت این گروه از آموزش محروم شده، می‌گوید که برای دخترش رویاها و هدف‌های بلندی داشت؛ اما دخترش نیز مانند خودش از سوی طالبان از ادامه‌ی آموزش‌هایش محروم شده است.

این فعال حقوق زن به این باور است که طالبان با جامعه‌ی که زنان و دختران آن باسواد و آگاه از حقوق‌شان باشند، مشکل دارند و هرگز نمی‌خواهند که این قشر باسواد باشند. «با گذشت هر روز رویاهای دختران ما از بین می‌رود و طالبان یک قشر عظیم/بزرگ از جامعه‌ی ما را که زنان و دختران تشکیل می‌دهد، از بین می‌برد. زیرا زنان باسواد و آگاه جامعه را باسواد می‌سازد».

صنم کبیری، از ادامه‌ی ممنوعیت آموزش دختران نیز هشدار داده و می‌گوید که این وضعیت سبب افزایش ازدواج‌های اجباری و خشونت‌های خانوادگی شده است. از سوی دیگر، به گفته‌ی این فعال حقوق زن، ممنوعیت آموزش دختران تاثیرهای منفی بر اقتصاد کشور نیز گذشته است.

ترنم سیدی، یکی دیگر از فعالان حقوق زن، در صحبت با خبرگزاری  بانوان افغانستان، از هفدهم سپتامبر به عنوان روز «نحس» یاد کرده و می‌گوید که در این روز میلیون‌ها دختر براساس فرمان هبت‌االه آخندزاده، رهبر طالبان، از یادگیری محروم شدند.

این فعال حقوق زن می‌افزاید که سه سال محرومیت از آموزش تاثیرهای منفی بر زنان و اجتماع گذاشته است. به گفته‌ی او، ازدواج‌های اجباری، خشونت‌های خانوادگی، فرار از کشور، خودکشی، زندانی‌شدن، افزایش افسردگی و بیماری‌های روانی در میان دختران؛ دست‌آورد محدودیت‌های طالبان است.

سیدی، با اشاره به محدودیت‌های روز افزون طالبان بر زنان و دختران از جمله قانون «امر به معروف و نهی از منکر» طالبان تاکید دارد که زنان و مردم افغانستان برای پایان این وضعیت باید با هم‌دیگر متحد شوند.

ترنم بر این باور است که درکنار اتحاد و هم‌بستگی مردم افغانستان برای مبارزه در برابر فرمان‌های طالبان، جامعه‌ی جهانی نیز باید با اعمال فشارهای سیاسی این گروه را پاسخ‌گو کرده و آنان را مجبور به رعایت حقوق زنان و دختران کنند.

گفتنی‌ست که فرمان ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم از جمله نخستین اقدام‌های محدود کننده‌ی این گروه بر زنان و دختران بود. در سه سال گذشته، این گروه فرمان‌ها و ستورهای روزافزون بر زنان به خاطر محدودکردن و سلب حقوق شان وضع و اجرا کرده است.

هرچند که در سه سال گذشته، سازمان ملل متحد، کشورهای مختلف و نهادهای حقوق بشری بارها خواستار بازگشایی نهادهای آموزشی به‌روی دختران شد؛ اما طالبان هیچ‌ یک از این خواست‌ها را تاکنون نپذیرفته است.

باوجودی‎که زنان و دختران از اساسی‌ترین حقوق شان که آموزش است، محروم اند؛ طالبان مدعی است که حقوق زنان و دختران را مطابق به «شریعت اسلامی» تامین کرده است.

مقام‌های این گروه، در واکنش‌ها به خواست‌ها مبنی بر بازگشایی نهادهای آموزشی می‌گویند که آموزش دختران جز از مسایل داخلی‌ست و هیچ کشور و یا نهادی حق مداخله در مسایل داخلی افغانستان را ندارند. 

از سوی دیگر، طالبان هر نوع خواست‌های زنان و دختران را در مورد بازگشایی مکتب‌ها و سایر حقوق شان با خشونت سرکوب کرده است.