کارشناسان سازمان ملل، وضعیت حقوق بشری افغانستان را وخیم توصیف کردند
آینور سعیدپور
همزمان با سومین سال حاکمیت طالبان، ریچارد بنت، گزارشگر ویژهی حقوق بشر برای افغانستان به شمول ۲۹ کارشناس دیگر این سازمان میگویند که طی سه سال گذشته، مردم افغانستان، بهویژه زنان و دختران، تحت “یک حملهی وحشتناک و فزاینده” به حقوق و آزادیهای خود قرار گرفتهاند.
کارشناس حقوق بشر سازمان ملل متحد با نشر بیانیهای تاکید کردهاند که جامعهی بینالمللی نباید حاکمیت طالبان را در افغانستان عادیسازی کند.
در بیانیه آمده است که رژیم طالبان فاقد مشروعیت و فراگیری است. به گفتهی این کارشناسان، طالبان همهی مخالفتها را سرکوب میکند، جامعه مدنی و رسانهها را تحت فشار قرار میدهد و بیتوجهی آشکاری به اصول عدالت، عدم تبعیض، برابری و حاکمیت قانون نشان میدهد.
کارشناسان سازمان ملل از ادامهی این وضعیت هشدار داده و تاکید دارند که وضعیت در افغانستان همچنان رو به وخامت است و نیاز به اقدام بینالمللی قویتر و مؤثرتر فوراً احساس میشود.
براساس بیانیهی کارشناسان سازمان ملل، طالبان در سومین سال حاکمیتشان نظام سرکوب جنسیتی نهادینهشده خود را بیشتر تقویت و تشدید کرده است. همچنان این گروه فرمانها و شیوههای جدید تبعیضآمیز را معرفی و آنها را با روشهای سختگیرانه و خشونتآمیز اجرا کرده است.
این کارشناسان میگویند که طالبان از زمان به دست گرفتن قدرت، بیش از ۸۰ فرمان، دستورالعمل و بیانیه صادر کردهاند که بهطور خاص حقوق زنان و دختران را هدف قرار داده و محدود کرده است.
در بخشی از این بیانیه آمده که سرکوب عمدی زنان و دختران توسط طالبان گسترده و سیستماتیک است و به جنایت علیه بشریت، از جمله جنایت آزار جنسیتی، میانجامد.
کارشناسان سازمان ملل میگویند که وضعیت در افغانستان به قدری وخیم است که بسیاری از افغانستانیها این وضعیت را «آپارتاید جنسیتی» توصیف میکند.
با این حال، مقامهای طالبان اصرار دارند که وضعیت زنان و دختران یک مسالهی «داخلی» است.
با اینحال، بهگفتهی کارشناسان سازمان ملل متحد، طالبان اصرار دارند که حقوق زنان و دختران یک موضوع «داخلی» است.
کارشناسان سازمان ملل متحد تاکید کرده که ادعای طالبان مبنی بر اینکه حقوق بیش از نیمی از جمعیت افغانستان یک موضوع داخلی است، با تعهدات بینالمللی افغانستان و عضویت در سازمان ملل متحد سازگار نیست.
آنان در بیانیهی شان تأکید کردهاند که نباید هیچ حرکتی برای عادیسازی طالبان انجام شود، مگر زمانیکه بهبودهای قابل اندازهگیری و بهطور مستقل تأییدشده در شاخصهای حقوق بشر، بهویژه برای زنان و دختران، مشاهده شود.
به گفتهی کارشناسان سازمان ملل، تلاشهایی که منجر به بهبود وضعیت حقوق بشر میشوند، مورد تأیید و حمایت قرار خواهند گرفت.
این کارشناسان میگویند که اعضای سازمان ملل متحد نباید اجازه دهند که وضعیت کنونی به «عادی جدید» تبدیل شود. آنان میگویند که در عوض، باید یک تلاش قوی و هماهنگ برای به چالش کشیدن و “برچیدن نظام نهادینهشده سرکوب جنسیتی و انسانزدایی” زنان و دختران توسط طالبان انجام دهند و راههایی برای استفاده از قدرت خود برای جلوگیری و متوقف کردن نقض حقوق بشر پیدا کنند.
کارشناسان سازمان ملل گفتهاند: “ماخواستار اتخاذ یک رویکرد با استفاده از همه ابزارها هستیم که ترکیبی از پاسخگویی و افزایش مستندسازی با حمایت بیشتر، همبستگی، مشارکت و حفاظت از مردم افغانستان، از جمله زنان و دختران، مدافعان حقوق بشر، اقلیتهای قومی، مذهبی و عقیدتی، و فعالان جامعه مدنی باشد”.
آنان از دادگاه کیفری بینالمللی خواستهاند که تحقیقات خود درباره افغانستان را با هدف صدور سریع کیفرخواستها در صورت وجود شواهد قابلقبول کافی به پیش ببرد.