پوشش و آرایش، بهانه‌ی طالبان برای آزار و اذیت زنان 

آرایش کردن زنان، یکی از ممنوعه‌‌های طالبان به حساب می‌آید؛ اما نزد زنان به عنوان «آراستن و رسیده‌گی به خود» دانسته می‌شود. این موضوع در این روزها باعث شده تا دغدغه و نگرانی‌های را برای آنان در ایست‌های بازرسی طالبان به‌وجود آورد. نه تنها آراستن صورت زنان؛ بلکه موارد دیگر از جمله نپوشیدن نقاب (روی‌بند) که حجاب مورد نظر گروه طالبان است، گشت‌و‌گذار بدون محرم و نشستن در صندلی جلو در موترهای شهری نیز از جمله مواردی است که ماموران امر به معروف طالبان، زنان را از آن منع کرده است. 

نازنین*، باشنده‌ی کابل است. او با خواهرزاده‌اش تجربه‌ی تلخی از مقابل شدن با نیروهای امر به معروف را دارند. آنان تجربه‌ی شان را چنین بیان می‌کنند: «در مسیر شهر تا خانه، با ماموران امر به معروف مقابل شدیم. خواهر زاده‌ام آرایش کرده بود؛ ولی زیاد نه. به او گفتند که چرا ارایش کردی و بسیار با زشتی با ما رویه کرد. گفتن که تو پدر و مادر نداری. هرچند حجاب اش خوب بود؛ اما مه نمی‌فهمم که این‌ها چگونه حجابی می‌خواهند. من نمی‌دانم حجاب اسلامی مدنظر آن‌ها چیست». 

نازنین که مدعی است حجاب بلند با سر و صورت پوشیده داشته؛ امأ می‌گوید که نیروهای امر به معروف به کفش‌ها و حتی لباس «زیر حجاب» نیز انتقاد می‌کنند. او در این مورد اظهار می‌کند: « افراطی‌های طالبان به ما میگه چرا پتلون کوبای پوشیدی. چرا چپلی بلند پوشیدی. شما با این کار تان مردها را تحریک می‌کنید».

به‌باور نازنین، حجاب یک انتخاب «شخصی» است؛ امأ طالبان می‌خواهند که خواسته‌های‌شان را بر زنان و دختران در افغانستان «تحمیل» کنند. نازنین، می‌گویند: «ماموران امر به معروف به ما می‌گویند که شما تحت تاثیر غربی‌ها رفتین و مانند آنان شدین. با ما بسیار به زشتی رفتار می‌کنند. به صدای بلند می‌گویند که ایستاد شو. چرا ماسک نزدین و چرا چادر تان پیش کش نمی‌کنین. آنان می‌گویند که چرا برقه نمی‌پوشین و چپلی بلند پوشیدن چرا جوراب ندارید».

ستاره*، دختر دیگر از کابل است. او نیز مانند نازنین تجربه‌ی زیادی از برخورد با ماموران امر به معروف دارد. ستاره هم‌چنین نمی‌داند که درخواست این گروه مبنی بر «پوشش اسلامی» و حجاب مورد نظر آنان چیست. 

او می‌‌گوید؛ باوجود پوشش کامل و سر تا پا سیاه؛ امأ باز هم ماموران این اداره شماری از دختران در کابل را به دلیل «پوشیدن پتلون کوبای» بازداشت کرده‌اند. 

معلوم شدن موهای زنان از جمله ممنوعه‌های دیگر نزد طالبان است. لیلا که در هنگام خرید در یکی از مغازه‌های شهر، موهایش نمایان بوده و برخوردی را با ماموران امر به معروف داشته چنین می‌گوید: «سودا می‌خریدم. چادرم چون از جنس کاج بود، یک کمی پشت سر رفته بود. متوجه نشده بودم که یک‌بار می‌بینم دو نفر روبه‌روی مه بودن و سلاح خود را سمت من گرفتند که چادرت را پیش بپوش. دو بار این حرف شان را تکرار کردند».

ماموران این اداره در مواردی حتی زنان و دختران را به‌دلیل عدم پوشش مورد نظر این گروه، شکنجه، بازداشت و زندانی کرده‌اند. ستاره در این مورد بیان می‌کند: «من با چشم‌های خودم دیدم که مامور امر به معروف یک چوب در دست داشت و دخترانی را که اندک موهای شان معلوم می‌شد؛ لت‌و‌کوب می‌کرد. این وحشی صفت‌ها حتی از مردم روی بازار هم شرم ندارم که یک دختر خانم را روی جاده‌ها زیر شکنجه می‌گیرند».

گفتنی‌ست که اداره‌ی امر به معروف، دختران و زنان را از روی جاده‌ها حتی دست‌گیر کرده و پس از تماس با خانواده‌های شان از آنان ضمانت و تعهد خط می‌خواهند تا بار دیگر دختران شان حجاب مورد نظر این گروه را مراعات کنند. 

ستاره، می‌گوید: «هستند دخترانی در غرب کابل که حتی تجربه‌ی یک یا دو شب بازداشت طالبان را دارند. آنان به دلیل رعایت نکردن حجاب مورد نظر طالبان بازداشت شدند که فعلا دچار آسیب‌های شدید روانی شده‌اند. آتان دیگر حتی جرعت بیرون رفتن را ندارند».

ملکه*، باشنده‌ی شهر مزارشریف است. در یکی از مارکیت‌های شهر برای خرید لوازم بهداشتی آمده است. او که می‌گوید؛ دو دختر نوجوان دارد؛ اما از ترس بازداشت‌ها و برخورد زشت ماموران امر به معروف، اجازه نمی‌دهد دختران‌اش برای خرید به شهر بیایند. 

او می‌گوید: «می‌ترسم. از آوازه‌ی مردم و این‌که بگویند دختر فلانی را برد. می‌خواهم دخترانم پیش چشمم در خانه باشند. آنان نه می‌توانند مکتب بروند و اکنون آنان را از گشت‌و‌گذار به دلیل ترس از بدرفتاری طالبان، منع کردم».

احضار خانواده‌ها در حوزه‌های امنیتی و درخواست تعهد از سوی آنان در جامعه‌ی افغانستان با سنت‌های حاکم در آن، خانواده‌ها را وا داشته است تا مانع گشت‌وگذار دختران شان شوند. 

محدودیت‌ها بر زنان با واکنش‌های گسترده‌ی بین‌المللی و داخلی به‌همراه بوده است. دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان یا یوناما، نیز اداره‌ی امر به معروف طالبان را به نقض‌کننده‌ی حقوق بشر متهم کرده است. به گفته‌ی یوناما فعالیت این اداره تاثیر منفی بر برخورداری از حقوق و آزادی‌های بنیادی بر زندگی شهروندان گذاشته و هم‌چنان تاثیر «نامتناسب و تبعیض‌آمیز» بر زنان داشته است.