بحران آموزش در افغانستان؛ یونسکو نشست برگزار می‌کند
آی‌نور سعیدپور
سازمان آموزشی، عملی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو)، از ادامه‌ی ممنوعیت آموزشی دختران بالاتر از صنف ششم در افغانستان نگرانی کرده و می‌گوید که افغانستان تنها کشوری‌ست که دختران آن اجازه‌ی آموزش را ندارند. این سازمان، در هفته‌ی آینده نشستی را در مورد آموزش دختران برگزار می‌کند.
یونسکو، با نشر اعلامیه‌ای می‌گوید که در هشتم اگست نشست مجازی را با حضور نمایندگان جامعه‌ی مدنی افغانستان برگزار می‌کند.
براساس اعلامیه، در این نشست، در مورد وضعیت کنونی آموزش در افغانستان معلومات تازه، اقدم‌های یونسکو و تقویت حمایت جهانی از حق دختران و زنان برای آموزش در افغانستان ارایه خواهد.
این کنفرانس در حالی برگزار می‌شود که حاکمیت طالبان در آستانه‌ی سه ساله شدن قرار دارد. محدودیت‌ها بر زنان و دختران در این مدت هم‌چنان در حال تشدید می‌باشد و محدودیت‌های آموزشی هم‌چنان دوام کرده است.
هم‌زمان با این شماری از دانش‌آموزان و دانش‌جویان می‌گویند که ادامه‌ی این محدودیت‌ها برای آنان “فلج کننده” است.
زرغونه، دانش‌جوی دانش‌گاه کابل که در دو سال گذشته از ادامه‌ی آموزش‌هایش محروم است، می‌گوید که سازمان‌های بین‌المللی باید راه‌کارهای عملی روی دست گیرند.
به باور زرغونه در سه سال گذشته، کنفرانس‌ها و نشست‌های مختلف در مورد افغانستان برگزار شده؛ اما هیچ یک، تغییری در وضعیت آنان ایجاد نکرده است. این دانش‌جو تاکید دارد که زمان، درحال سپری شدن است و آنان فرصت‌های آموزشی و کاری‌شان را نیز از دست می‌دهند.
به گفته‌ی زرغونه، جامعه‌ی جهانی و سازمان‌های حقوق بشری برای جلوگیری از پیامدهای “فاجعه‌بار” ممنوعیت آموزش دختران باید اطمینان حاصل کنند که طالبان این محدودیت‌ها را لغو می‌کند.
در سوی دیگر، ممنوعیت آموزش دختران برای مریم گیج‌کننده است. او دانش‌آموز صنف دهم بود که طالبان قدرت بر دست گرفت. مریم هیچ تصویری از طالبان نداشت؛ اما بارها از مادرش شنیده بود که سیاست این گروه در برابر زنان و مدنیت چگونه است. هیچ‌گاه فکر نمی‌کند که چرخه‌ی تاریخ دوباره نسل دیگری از دختران را در حاکمیت طالبان برگرداند.
سه سال می‌گذرد که مریم همانند صدها هزار دختر دیگر زمان آموزشی‌اش را در کنج خانه و محرومیت سپری می‌کند؛ اما هنوز نمی‌تواند سیاست‌های طالبان در برابر زنان را تجزیه و تحلیل کند.
مریم شب‌های زیادی را در این سه سال نخوابیده و باخودش فکر کرده که طالبان دنبال چیست و چرا به دختران اجازه‌ی آموزش و کار را نمی‌دهد. “زیاد شب‌ها با خودم فکر می‌کنم که طالبا با ما چی دشمنی دارد. ما که کاری انجام ندادیم. چرا ما دختران قربانی از اینا استیم.”
شماری از فعالان حقوق زن می‌گویند که یونسکو از سال‌ها به این‌سو کار موثری در حوزه‌ی آموزش دختران افغانستانی انجام نداده است.
حلمیه پژواک، فعال حقوق زن می‌گوید که سازمان‌های بین‌المللی به‌شمول یونسکو کارهای بنیادی در حوزه‌ی آموزش انجام می‌داد؛ اکنون افغانستان درگیر مشکل‌های کنونی نمی‌شد.
به گفته‌ی این فعال حقوق زن، طالبان و تفکر آنان محصول بی‌سوادی‌ست. او می‌افزاید در دو دهه‌ی گذشته ساحه‌ی آموزش در سراسر کشور گسترش نیافت و اکنون کشور درگیر بحران آموزشی و حاکمیت دوباره‌ی طالبان شده است.
خانم پژواک می‌گوید که سازمان‌های بین‌المللی در سه سال گذشته در برابر وضعیت موجود “خاموشی” اختیار کرده و در کنار زنان افغانستانی برای حقوق شان ایستادگی نکرده است.
طالبان در اگست 2021، پس از بیست سال بار دیگر قدرت را در دست گرفت. این گروه بار دیگر بر زندگی اجتماعی زنان و دختران محدودیت‌های شدیدی وضع کرد. در نخستین اقدام، آموزش دختران بالاتر از صنف ششم را ممنوع کرد و سپس این محدودیت‌ها در حوزه‌های دیگر نیز گسترش یافت.
پیش‌تر صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد به مناسبت هزار روز محرومیت دختران از آموزش گفت که ختران افغانستانی سه میلیارد ساعت درسی را از دست داده است.
یونسکو قبلا گفته بود که در نتیجه‌ی محدودیت‌های طالبان، ۸۰ درصد دختران از درس باز مانده و تقریبا ۳۰ درصد آنان حتا به مکاتب ابتدابی هم نمی‌روند.
در این مدت سازمان‌های حقوق بشری و کشورهای جهان بارها از طالبان خواسته‌اند که محدودیت‌ها بر زنان و دختران را لغو کرده و به حقوق بشر احترام بگذارد.
اما طالبان تاکنون به هیچ یک از این خواست‌ها توجه نکرده است. این گروه آموزش دختران را مساله‌ی داخلی افغانستان عنوان کرده و می‌گویند که به کشورهای جهان و سازمان‌ها اجازه نمی‌دهد که در امور داخلی افغانستان دخالت کند.
گفتنی‌ست که در این مدت، مردم افغانستان به‌ویژه زنان و دختران بارها از طالبان خواسته‌اند که برای آنان اجازه‌ی آموزش را بدهند.
