نمایش‌گاه هنری در کابل؛ بازتاب محدودیت‌ها در نقاشی

تعدادی از دختران هنرمند، نمایش‌گاه سه روزه‌ی هنری، علمی و فرهنگی را در کابل برگزار کردند. در این نمایش‌گاه ۳۰  تابلوی نقاشی و ۸۰ هزار جلد کتاب به نمایش گذاشته شده است. آنان هدف از برگزاری این نمایش‌گاه را ایجاد انگیزه برای هنرمندان، نمایش توانایی و استعداد دختران افغانستانی و ایجاد فرصت‌های هنری و فرهنگی برای نسل جوان عنوان می‌کنند.

برگزار کنندگان این نمایش‌گاه می‌گویند که به دلیل فقر و بی‌کاری مردم توانایی خرید اثرهای نقاشی را ندارند. آنان می‌افزایند باوجود که بازدیدکنندگان توان خرید را ندارند؛ اما با آن‌هم دختران را تشویق می‌کنند و این برای آنان انگیزه دهنده است. 

فروزان حق‌جو، یکی از برگزار کنندگان این نمایش‌گاه، تلاش دارد با برگزاری چنین برنامه‌های فرهنگی، اهمیت هنر و استعداد دختران را همگانی کند و از سوی دیگر فرهنگ کتاب‌خوانی را نیز در میان جوانان ترویج کند. 

خانم حق‌جو می‌گوید که بیش‌تر دختران با مشکل‌های اقتصادی، روانی و امنیتی مواجه استند. زمانی‌که او تصمیم گرفت که این نمایش‌گاه را برگزار کند؛ بیش‌تر دختران انگیزه‌ای برای شرکت و نمایش آثار شان را نداشتند. «یکی از مشکلات عمده‌ی ما که خیلی تاثیرگذار و یا خیلی منفی بود؛ این بود که دختر خانم‌ها اصلا انگیزه‌یی نداشتند که بیایند، اشتراک بکنند. بیایند آثار خود را به نمایش بگذارند.»

این هنرمند، از جامعه‌ی جهانی و مردم می‌خواهد که از دختران و اثرهای آنان حمایت کند. وی می‌گوید دختران با حمایت می‌توانند که هنرشان را رشد داده و نمایش‌گاه‌های بزرگ‌تری را در سطح ملی و بین‌المللی برگزار کنند.

خاطره احمدی، یکی دیگر از برگزار کنندگان این نمایش‌گاه می‌گوید که با برگزاری این نمایش‌گاه‌ها و نمایش اثرهای شان می‌خواهند نشان دهند که دختران «زنده‌اند» و هم‌چنان برای پیش‌رفت و ترقی شان انگیزه دارند. «صدای ما باعث پیش‌رفت و ترقی ما می‌شود.»

خانم احمدی می‌گوید که این نمایش‌گاه با استقبال گرم پایتخت‌نشینان، به‌ویژه با استقبال دختران و زنان روبه‌رو شده است. «رفت‌وآمدها در این چنین روز خوب بود. به‌خصوص دختر خانم‌ها بسیار بسیار راضی بودند؛ از این‌که ما یک نمایش‌گاه را برگزار نمودیم. آنان گفتند که برای ما یک هدف و انگیزه دادید.»

این دختر هنرمند هم‌چنان تاکید دارد که برای رسیدن به هدف‌ها و رویاها باید تلاش کرد. احمدی می‌افزاید که فارغ از بحث سن و جنسیت برای پیروزی و موفقیت باید تلاش صورت گیرد. «ما بر پیروزی خود تسلط داریم. ما شخص‌های مهمی در جامعه‌ی خود می‌باشیم.»

خاطره با اشاره به وضعیت حاکم بر زنان و دختران در افغانستان می‌افزاید که تلاش دختران برای حضور در اجتماع و خلق اثرهای هنری قابل «افتخار» است. او می‌گوید باوجودی‌که نهادهای آموزشی به‌روی دختران مسدود است؛ اما با آن‌هم دختران تلاش دارند که با فعالیت‌های روزانه مسیر پیش‌رفت را طی کنند. 

وی از طالبان می‌خواهد که محدودیت‌های موجود بر زنان و دختران را لغو کرده و به آنان اجازه‌ی حضور و مشارکت فعالانه در اجتماع داده شود.

از سوی دیگر برخی از بازدیدکنندگان نیز از برگزاری این‌گونه نمایش‌گاه‌ها استقبال کرده و می‌گویند که تماشای اثرهای هنری برای آنان انگیزه‌دهنده است.

نرگس محمدی، برای بازدید از اثرهای نقاشی و کتاب‌ها آمده است. او می‌گوید با استفاده از این فرصت از اثرهای نقاشی و کتاب‌ها بازدید کرده است. «خیلی اثرهای مفید و تاثیرگذار بودند. زمانی‌که به این‌جا آمدم خیلی انگیزه گرفتم به این‌که هرچه بیش‌تر در زندگی خود تلاش بکنم تا یک شخص موفق در زندگی خود باشم. هم‌چنان فرهنگ مطالعه و کتاب‌خوانی را برای خود زنده بسازم.»

خانم محمدی هم‌چنان می‌افزاید که به نمایش گذاشتن اثرهای مختلف و رنگارنگ نقاشی تاثیر مثبت روی افکار عمومی، جوانان و به‌ویژه دختران دارد. به گفته‌ی وی، آنان از این طریق می‌آموزند که برای پیش‌رفت و سهم‌گیری در جامعه باید تلاش کنند.  

خانم محمدی باورمند است که زنان و دختران نیز مانند مردان توانایی حضور و مشارکت در فعالیت‌های مختلف را دارند. وی می‌گوید که برای حضور زنان باید زمینه‌ها فراهم شود. از طالبان می‌خواهد که مرکزهای آموزشی را برای دختران بازگشایی کند.

نازیلا، دختری دیگری که برای بازدید اثرهای نقاشی و خرید کتاب به این نمایش‌گاه آمده است، دانش‌آموخته کمپیوتر ساینس از دانشگاه کابل است. او می‌گوید که فضاهای عمومی پس از حاکمیت طالبان به شدت برای دختران و زنان محدود شده و برگزاری چنین نمایشگاه‌های فرصتی برای حضور دختران در جامعه است.

او، می‌گوید که نقاشی علاوه بر این‌که مصروفیت خوبی را برای زنان و دختران ایجاد کرده است؛ منبع درآمدی نیز برای آنان می‌شود. نازیلا می‌گوید که خودش بی‌‎کار است و توان خرید نقاشی را ندارد؛ اما با آن‌هم گاهی کتاب خریداری می‌کند و آن را با شماری از دوستانش مطالعه می‌کند. 

نازیلا با ابراز ناراحتی از وضعیت کنونی می‌افزاید که استعداد میلیون‌ها دختر با محدودیت‌های طالبان «حیف» می‌شود. به گفته‌ی وی حکومت‌ها باید از استعدادهای تمام شهروندان به گونه‌ی عادلانه و به دور از تبعیض جنسیتی برای پیش‌رفت کشور استفاده کنند. 

طالبان پس از به دست گرفتن قدرت در افغانستان، با صدور بیش از ۵۰ فرمان محدودیت‌های گسترده بر زنان و دختران وضع کرده است. آنان از آموزش و حضور فعالانه در عرصه‌های مختلف منع شده‌اند. در پی این محدودیت‌ها دختران تلاش دارند که از راه‌های مختلف این محدودیت‌ها را دور زده و هم‌چنان در اجتماع حضور داشته باشند.

در حالی‌که مرکزهای آموزشی و نهادهای کاری به‌روی دختران مسدود است، برخی از دختران به فراگیری هنرهای مختلف از جمله نقاشی، خطاطی، خیاطی، حکاکی و دست‌دوزی رو آورده‌اند.