شنبه‌های ارغوانی: گزارش یوناما بخش کوچکی از جنایت‌های طالبان است

گزارش اخیر یوناما از نقض حقوق بشر توسط وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان، با واکنش‌های گسترده مواجه شده است. گروه‌ اعتراضی زنان موسوم به «جنبش شنبه‌های ارغوانی» با استقبال از این گزارش؛ اما تاکید کرده که این گزارش تنها بخش «کوچکی از جنایت‌های طالبان» را مستندسازی کرده است. 

اعضای جنبش شنبه‌های ارغوانی در مکان‌های سربسته و نامعلومی در واکنش به گزارش جدید یوناما تجمع اعتراضی برگزار کرده و با نشر اعلامیه‌ای که نسخه‌ای از آن به خبرگزاری بانوان افغانستان ارسال شده از سازمان ملل و جامعه‌ی جهانی خواسته شده که برای « تحقق عدالت و ختم فرهنگ معافیت از مجازات» در افغانستان، طالبان به‌ویژه رهبر این گروه را به دادگاه بین‌المللی بکشاند.

جنبش شنبه‌های ارغوانی از دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در کابل خواسته‌اند که با نشر چنین گزارش‌ها  تنها تمرکز بر وزارت امر به معروف و نهی از منکر، از «جنایات و عملکردهای ضد بشری» حکومت طالبان «قباحت‌زدایی» نکنند.

در بخشی از این اعلامیه آمده که وزارت امر به معروف و نهی از منکر، بخش کوچکی از «دست‌گاه سرکوب‌گر» طالبان است که مسوولیت تطبیق احکام و فرمان‌ها رهبر این گروه را در راستای ایجاد «ترس و ارعاب، سرکوب و ایجاد یک جامعه‌ی افراطی و دهشت‌افگن» بر عهده دارد. 

زنان معترض افزوده که یوناما، سازمان ملل و جامعه‌ی جهانی در نزدیک به سه سال گذشته شاهد «جنایات علیه بشریت، آپارتاید جنسیتی علیه زنان، جنایات جنگی، محاکم صحرایی، اعدام‌های فراقانونی، اجرای مجازات شلاق و نقض گسترده‌ی حقوق و آزادی‌های شهروندان افغانستان توسط طالبان هستند» و می‌دانند که طالبان به حقوق و آزادی‌های شهروندی باورمندی ندارد. 

جنبش شنبه‌های ارغوانی گفت است که سازمان ملل باوجود آگاهی از سیاست‌های طالبان در برابر زنان نه تنها که بر این گروه فشار نمی‌آورد؛ بلکه «با سفیدنمایی، باج‌دهی، دعوت و عادی‌سازی» حضور این گروه در نشست بین‌المللی چون نشست سوم دوحه، برای به رسمیت‌شناخته شدن این گروه در سطح جهانی فضاسازی می‌کند.

آنا از یوناما خواسته‌اند که با درک نگرانی‌ها از افزایش و تأثیرات شدید نقض حریم خصوصی، حقوق بشری و آزادی‌های شهروندان افغانستان و «سرکوب آنان زیر عنوان تطبیق شریعت» از سیاست «سفیدنمایی و نگه‌داری» این گروه در قدرت زیر عنوان تعامل دست بردارند. 

این واکنش‌ها پس از آن مطرح می‌شود که جدیدا بخش حقوق بشر یوناما، گزارشی را در مورد فعالیت‌های وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان منتشر کرده و این نهاد را به نقض حقوق بشر در افغانستان متهم کرد. 

بخش حقوق بشر یوناما، از ۱۵ اگست ۲۰۲۱ تا ۳۱ مارچ ۲۰۲۴ دست‌کم در ۲۰۵ مورد را مستند کرده که وزارت امر به معروف طالبان برای تطبیق دستورهای شان بر زنان و دختران از «زور» استفاده کرده است. این نهاد افزوده که طالبان در ۸۲۸ مورد دیگر بر مردان نیز با استفاده از زور فرمان شان را تطبیق کرده است. 

از سوی دیگر طالبان بار دیگر گزارش یوناما از نقض حقوق بشر در افغانستان را رد کرد. ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی این گروه گزارش یوناما را «بی‌جا» عنوان کرد. آقای مجاهد هم‌چنان از فعالیت‌های وزارت امر به معروف شان دفاع کرده و گفته است که توصیه‌های این گروه بر اساس «احکام معلوم و معروف اسلامی» است.