عفو بین‌الملل با تایید گزارش یوناما، خواستار پاسخ‌گویی طالبان شد
آی‌نور سعیدپور
سازمان عفو بین‌الملل در واکنش به گزارش اخیر یوناما در مورد فعالیت‌های وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان گفته است که سازمان ملل متحد باید یک ساختار مستقل پاسخ‌گویی جهانی را برای بررسی جنایات تحت قوانین بین‌المللی و سایر نقض‌های جدی در افغانستان ایجاد کند. از سوی دیگر برخی از فعالان حقوق زن تاکید دارند که سازمان ملل در زمینه‌ی پاسخ‌گویی و پایان «خشونت‌های طالبان» اقدام جدی و فوری روی دست گیرد.
این نهاد افزوده است که سازمان ملل متحد باید اطمینان حاصل کند که عدالت جنسیتی در اولویت قرار می‌گیرد و مشارکت زنان، مدافعان حقوق بشر و جامعه‌ی مدنی در همه‌ی تعاملات با طالبان در مورد آینده‌ی افغانستان محوری باقی می‌مانند.
سازمان عفو بین‌الملل با نشر بیانیه‌ای تاکید کرده است که «مصونیت‌های رایج برای نقض فاحش حقوق بشر و جنایات طالبان تحت قوانین بین‌المللی» باید پایان یابد.
در بیانیه‌ای این سازمان آمده است که «پیشینه‌ای رفتار خودسرانه، ناسازگار و مبهم» کارمندان وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان بر رفتار شهروندان، یک ساختار نهادینه شده از تبعیض را ایجاد کرده که به طور نامتناسب بر زنان و دختران تاثیر می‌گذارد. این نهاد افزوده است که این سیاست‌ها و رفتارها حقوق بشر را در افغانستان نابود می‌کند.
زمان سلطانی، پژوهش‌گر منطقه‌ای جنوب آسیا در سازمان عفو بین‌الملل در این مورد گفته که گزارش جدید یوناما نقش طالبان را در نقض حقوق بشر و آزادی‌های اساسی در افغانستان آشکار می‌کند.
عفو بین‌الملل از طالبان خواسته است که حقوق آزادی بیان، آزادی اندیشه، وجدان و مذهب، حق سلامتی و کار را در میان شهروندان این کشور تضمین کند. این سازمان تاکید کرده که افغانستان عضویت معاهداتی را دارد که بر تضمین حقوق و آزادی‌های اساسی شهروندان‌اش تاکید دارد.
هم‌زمان با این برخی از فعالان حقوق بشر می‌گویند که وضعیت زنان در حاکمیت طالبان بدتر از آن چیزی‌ست که از سوی سازمان‌های حقوق بشر گزارش داده می‌شوند. آنان می‌گویند که «جنایت‌های طالبان» از چشم نهادهای حقوق بشری پوشیده نیست.
ترنم سیدی، فعال حقوق زن و رییس شبکه‌ی مشارکت سیاسی زنان افغانستان در واکنش به گزارش جدید یوناما می‌گوید که این نهاد باید اقدام‌های فراتر از ابراز نگرانی و مستندسازی را انجام دهد. خانم سیدی از نهادهای حقوق بشری به شمول سازمان ملل متحد می‌خواهد که گروه طالبان را به دلیل سیاست‌های شان که بر زنان اعمال می‌کند، مورد پاسخ‌گویی قرار دهد.
خانم سیدی با اشاره به سیاست‌های طالبان در نزدیک به سه سال گذشته تاکید می‌کند که این گروه با گذشت هر روز «خشونت شان» را در برابر زنان و دختران تشدید کرده است. به گفته‌ی وی طالبان از همه‌ی ابزارهای موجود برای سرکوب زنان و دختران در این مدت استفاده کرده است.
برخی از دختران می‌گویند که طالبان امکان دست‌رسی به اطلاعات و جنایت‌های شان را به سازمان‌های حقوق بشر نمی‌دهد. آنان می‌گویند که شماری از قربانیان به‌ویژه زنان خشونت‌های طالبان همگانی نمی‌کنند.
آذر نهان، دانش‌آموخته‌ی حقوق و علوم سیاسی است. او می‌گوید که بسیاری از زنان و دختران که به شیوه‌های مختلف قربانی خشونت طالبان شده‌اند؛ به دلیل ننگ اجتماعی حاضر نیستند که این خشونت‌ها را بازگو کنند.
خانم نهان به بازداشت‌های اخیر دختران جوان به دلیل پوشش شان اشاره کرده و می‌گوید که بیش‌تر دختران پس از رهایی از بند طالبان این مساله را پنهان کردند. وی می‌افزاید که این پنهان‌کاری‌ها از سوی قربانیان خشونت‌های طالبان و از طرف دیگر دشواری‌های دست‌رسی به اطلاعات باعث شده که تمام ↔جنایت‌های≈ طالبان همگانی نشود.
این در حالی‌ست که جدیدا بخش حقوق بشر یوناما، گزارشی را در مورد فعالیت‌های وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان منتشر کرده و این نهاد را به نقض حقوق بشر در افغانستان متهم کرد.
بخش حقوق بشر یوناما، از ۱۵ اگست ۲۰۲۱ تا ۳۱ مارچ ۲۰۲۴ دست‌کم در ۲۰۵ مورد را مستند کرده که وزارت امر به معروف طالبان برای تطبیق دستورهای شان بر زنان و دختران از «زور» استفاده کرده است. این نهاد افزوده که طالبان در ۸۲۸ مورد دیگر بر مردان نیز با استفاده از زور فرمان شان را تطبیق کرده است.
از سوی دیگر طالبان بار دیگر گزارش یوناما از نقض حقوق بشر در افغانستان را رد کرد. ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی این گروه گزارش یوناما را «بی‌جا» عنوان کرد. آقای مجاهد هم‌چنان از فعالیت‌های وزارت امر به معروف شان دفاع کرده و گفته است که توصیه‌های این گروه بر اساس «احکام معلوم و معروف اسلامی» است.
