تلاش دختران افغانستانی برای «بازسازی رویاهای از بین رفته‌ی آموزشی شان» در ایران
لیدا بارز
محدودیت‌های روزافزون طالبان بر زنان و دختران در افغانستان باعث شده است تا آنان با هزارویک امید، راه مهاجرت را در پیش گیرند. زنان و دختران محروم از آموزش و کار، سختی‌ها و آواره‌گی در کشورهای همسایه را در زیستن تحت سایه‌ی حکومت طالبان ترجیح داده‌اند. روزنامه‌ی گاردین به بررسی وضعیت زندگی دختران افغانستانی پرداخته است که از آموزش محروم و راهی مهاجرت شده و اکنون در کشور ایران به‌سر می‌برند تا بتوانند به آموزش در نهادهای آموزشی ایران ادامه دهند.
گاردین، روز پنج‌شنبه، ۱۴ سرطان، با نشر داستان‌های زندگی چندین دختر افغانستانی که اکنون در ایران زندگی می‌کنند؛ گفته است که این دختران با عبور از مرزهای دشواری‌ها، اکنون در کشور ایران و در مهاجرت به‌دنبال «بازسازی آرزوهای از بین رفته‌ی شان» استند.
حسنیه، دانش‌جویی پزشکی که ۲۴ سال سن دارد با وضع محدودیت‌های طالبان، از ادامه‌ی رفتن به دانشگاه بازماند. او منتظر بازگشایی مکتب‌ها و دانشگاه‌ها نمانده؛ بلکه تلاش کرده است تا رشته‌ی مورد علاقه‌اش را در تهران دنبال کند.
حسنیه گفته است: «می‌ترسیدم که طالبان اجازه ندهند میدان هوایی من را ترک کنم. زیرا سال پیش، این گروه مانع پرواز بیش از ۱۰۰ دانش‌جوی دختر افغانستانی که به مقصد دانشگاه امارات متحده عربی سوار هواپیما شده بودند، شدند».
با گذشت نزدیک به سه سال از روی کار آمدن طالبان در افغانستان می‌گذرد. این گروه یک حکومت مردانه و تک قومی را ایجاد کردند. آنان دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب و دانشگاه‌ها منع کردند.
وضع محدودیت‌ها و افزایش محرومیت‌های طالبان بر زنان و دختران، واکنش‌های زیادی را در پی داشته است. این اقدام‌های طالبان باعث فرار مغزها از جمله کادرهای پزشکی، چهره‌های متخصص در نهادهای آموزشی و کارکنان در دستگاه حکومت پیشین شد.
در این میان، بیش‌تر شهروندان افغانستانی به کشور ایران پناهنده شده‌اند. گاردین به نقل از وحید حدادی اصل، معاون وزیر علوم در امور بین‌الملل، نگاشته است که؛ تنها بیش از ۴۰ هزار دانش‌جوی افغانستانی که بیش‌تر آنان زنان استند، اکنون در دانشگاه‌های ایران مصروف آموزش استند.
از سوی هم شورای پناهندگان ناروی اعلام کرده است که بیش از ۶۰۰ هزار کودک افغانستانی در مکتب‌های ایران ثبت نام کرده‌اند.
یافته‌های روزنامه‌ی گاردین نیز نشان می‌دهد که پس از روی کار آمدن طالبان در قدرت، حدود یک میلیون افغانستانی به ایران گریخته‌اند. بسیاری از خانواده‌های افغانستانی برای اطمینان از رفتن فرزندانشان به مکتب، به این کشور رفته‌اند. این در حالی‌ست که اکنون دست‌کم ۱.۵ میلیون دختر در افغانستان هنوز از آموزش محروم استند.
در همین حال، هیدر بار، معاون بخش دیده‌بان حقوق بشر، می‌گوید که هیچ نشانه‌ای از پیش‌رفت مثبتی در مورد آموزش یا حقوق زنان در افغانستان وجود ندارد.
او افزوده است: «طالبان سرکوب خود را تشدید می‌کنند و این پیام را می‌فرستند که زنان نباید آموزش ببینند و این به آموزش در خارج از افغانستان نیز تسری می‌یابد».
با وجود واکنش‌ها و خواست‌های جهانی مبنی بر بازگشایی درهای مکتب‌ها بروی دختران در افغانستان، آموزش دختران در کشور، موضوع حل نشده باقی مانده است.
این در حالی‌ست که فعالان حقوق بشر و مدافعان زنان، امیدوار بودند که در سومین نشست دوحه، نماینده‌های کشورها و سازمان ملل متحد با اعمال فشار بر طالبان فرصت‌های آموزش به دختران را بازگردانند که در این نشست به آموزش دختران اشاره‌ی نشد.
