داغی از هزاران زخم؛ هزار روز محرومیت دختران از آموزش

طالبان، در نزدیک به سه سال گذشته با وجود درخواست‌های دوام‌دار جامعه‌ی جهانی و سازمان‌های حقوق بشری به دختران بالاتر از صنف ششم اجازه‌ی آموزش را نداد. در آستانه‌ی یک هزار روز محرومیت دختران از آموزش، بار دیگر سازمان‌های مختلف حقوق بشری خواستار آموزش دختران بدون تبعیض جنسیتی شدند. صندوق ملل متحد موسوم به « آموزش نمی‌تواند منتظر بماند»، بار دیگر کارزاری تحت عنوان «صدای دختران افغانستانی» را برای حمایت از آموزش دختران راه‌اندازی کرد. هم‌زمان با این شماری از فعالان حقوق زن، سیاست‌مداران، روزنامه‎نگاران، فعالان حقوق بشر و دختران نیز خواستار حمایت جهانی برای احیای حقوق زنان و دختران به‌ویژه حق کار و آموزش استند. 

برخی از دانش‌آموزان، نشر اعلامیه‌ها، ابراز نگرانی و ناراحتی سازمان‌های حقوق بشری و جامعه‌ی جهانی را کافی ندانسته و از آنان می‌خواهند که به گونه‌ی صادقانه بر رژیم طالبان فشار آورده تا این گروه، حقوق زنان و دختران از جمله حق آموزش آنان را رعایت کند.

رخشانه نورزی، دانش‌آموز صنف یازدهم مکتب است. او برای موفقیت در آزمون کانکور در یکی از مکتب‌های خصوصی کابل درس می‌خواند؛ اما با روی کار آمدن طالبان، به رویاها و هدف‌هایش نرسیده و خانه‌نشین شده است. 

این دانش‌آموز، از سه سال دوری از مکتب و آموزش‌های عصری ابراز ناراحتی کرده و می‌گوید؛ هرچند در این سه سال کوشش کرده که زبان انگلیسی فراگیرد؛ اما با آن‌هم این تلاهایش را بدون مکتب و دانشگاه مفید نمی‌داند. او در این سه سال در یکی از گالری‌ها نقاشی کردن را آموخته است. تا چند ماه پیش نیز در یکی از گالری‌ها مصروف یادگیر نقاشی بود؛ اما طالبان حتا حضور دختران بالاتر از 12 سال را در گالری‌های هنری نیز ممنوع کرده است.

رضایی، می‌گوید که از محدودیت‌های ناتمام طالبان به ستوه آمده است. او هم‌چنان از جامعه‌ی جهانی و سازمان‌های حقوق بشری نیز شکایت کرده و می‌گویند که آنان در این سه سال از ابرازهای فشار بر طالبان برای رعایت حقوق زنان و دختران استفاده نکرده است. «جهان هیچ کار برای ما دخترا نکرد. گاهی اعلامیه داده، محکوم کرده؛ اما این‌ها برای طالبا هیچ مهم نیست.»

رخشانه به نشست‌های مختلف بین‌المللی نیز اشاره کرده و می‌افزاید که در این نشست‌ها یا در مورد موضوع زنان و دختران افغانستانی بحث نشده و یا محرومیت این نشست‌ها مساله‌ی زنان و دخنران نبوده است. او از جامعه‌ی جهانی می‌خواهد که بر طالبان فشار آورد تا این گروه وادار به رعایت حقوق زنان و دختران شود.

در همین حال به مناسبت یک هزار روز محرومیت دختران از آموزش در افغانستان، صندوق ملل متحد موسوم به « آموزش نمی‌تواند منتظر بماند»، هزار روز محرومیت دختران از آموزش‌های بالاتر از صنف ششم را «نقطه‌ی عطف غم‌انگیزی برای حقوق بشر» در سراسر جهان عنوان کرد. 

در اعلامیه این سازمان آمده است که این کمپاین شامل آثرهای هنری الهام‌بخش، شعر، کاریکاتور و موردهای دیگر از هنرمندان برجسته‌ی جهان با نقل‌ قول‌های آنان است. «این کاراز شامل آثرهای هنری الهام بخش، شعر، کاریکاتور و موارد دیگر از برخی از هنرمندان برجسته‌ی جهان، همراه با نقل قول‌های قدرت‌مند و تکان‌دهنده از دختران افغانستانی است که حق تحصیل آنان را رد کرده اند؛ اما امیدوارند که حق‌شان احیا شود.»

گوردون براون، فرستاده‌ی ویژه‌ی سازمان ملل متحد برای آموزش جهانی، نیز در آستانه‌ی هزار روز محرومیت دختران از آموزش، خواستار حمایت از آموزش آنان شده است. آقای براون افزوده که جهان باید پشت سر دختران افغانستانی متحد شود. 

این مقام سازمان ملل متحد انکار حق برخورداری از آموزش باکیفیت را امر «شنیع و ناقض منشور ملل متحد» عنوان کرده است. وی گفته که مردم در همه‌جا می‌توانند با به اشتراک‌گذاشتن این داستان‌های شجاعت، امید و انعطاف‌پذیری، از حقوق بشر و عدالت جنسیتی دفاع کنند. 

از کارزار این نهاد، چهره‌های شناخته‌شده از جمله ریچارد بنت، گزارش‌گر ویژه‌ی حقوق بشر سازمان ملل، آنتارا گانگولی، مدیر ابتکار آموزش دختران سازمان ملل، خالد حسینی، نویسنده و ضیاءالدین یوسف‌زی، از بنیان‌گذار نهاد «ملاله» حمایت کردند.

ظریفه غفاری، سیاست‌مدار و شهردار پیشین میدان وردک نیز از ادامه‌ی ممنوعیت آموزش دختران و هزار روز محرومیت از مکتب، ابراز ناراحتی کرده و گفته که جامعه‌ی جهانی باید بر طالبان فشار آورده شود تا این ممنوعیت پایان یابد. 

این سیاست‌مدار، آموزش را حق اولیه انسانی عنوان کرده و افزوده که دختران از فرصت یادگیری، رشد و شکوفایی محروم هستند و برای حقوق شان باید از آنان دفاع شود.

خانم غفاری هم‌چنان افزوده: «ما نمی‌توانیم اجازه دهیم که ترس و ظلم طالبان، آینده‌ی این دختران جوان را دیکته کند. ما باید به آن‌ها نشان دهیم که رویاهای آنان معتبر و قابل دستیابی هستند و آنان این قدرت را دارند که هر چیزی که می‌خواهند، باشند».

بر اساس گزارش یونسکو، تقریباً ۸۰ درصد از دختران و زنان جوان افغانستانی در سن مکتب از تحصیل بازمانده‌اند و نزدیک به ۳۰ درصد از دختران در افغانستان هرگز وارد آموزش ابتدایی نشده‌اند.

طالبان پس از به دست گرفتن قدرت، آموزش دختران بالاتر از صنف ششم را در سراسر کشور تا امر ثانی ممنوع کرد. با گذشت سه سال هنوز هم این گروه به دختران اجازه آموزش را نداده است. 

هم‌زمان با یک هزار روز محرومیت دختران از آموزش، سازمان‎های مختلف حقوق بشری خواستار لغو فرمان ممنوعیت آموزش دختران شده است. طالبان در این مورد تاکنون واکنشی نشان نداده است. 

گزارش‌گر: آی‌نور سعیدپور