دومین سال انتظار دختران پشت دروازه‌های بسته کانکور
آی‌نور سعیدپور
اداره‌ی ملی امتحانات تحت کنترول طالبان، زمان برگزاری آزمون کانکور سال 1403 را اعلام کرد. اولین مرحله‌ی آن از تاریخ ۱۷ تا ۱۹ جوزا برگزار خواهد شد. برای دومین سال متوالی‌ست که به دختران فارغ از صنف‌های دوازدهم اجازه‌ی اشتراک در آزمون کانکور داده نشده است.
عبدالباقی حقانی، سرپرست اداره‌ی ملی امتحانات امروز (پنج‌شنبه، سوم جوزا) در نشست خبری در مرکز رسانه‌های حکومت گفت که آزمون کانکور سال جاری در پنج مرحله برگزار خواهد شد.
این اداره اولین دور آزمون کانکور را از تاریخ 17 تا 19 جوزا در ولایت‌های میدان وردک، لوگر، پروان، کاپیسا، پنجشیر، غزنی، پکتیا، پکتیکا، کنر، زابل، بامیان، سمنگان، بادغیس، هرات، غور و نورستان برگزار خواهد کرد.
این اداره، برای دومین سال متوالی‌ست که آزمون کانکور را بدون حضور دختران برگزار می‌کند. این گروه باوجود ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم، پس از به قدرت رسیدن یک دور از دختران فارغ از صنف دوازده هم آزمون کانکور را با حذف بسیاری از رشته‌ها اخذ کرد.
در همین حال، شماری از دختران فارغ از صنف دوازدهم می‌گویند که با روی کار آمدن طالبان در افغانستان، همه‌ی هدف‌ها و رویاهای آنان با سیاست‌های این گروه نابود شده است. آنان می‌گویند که برگزاری آزمون کانکور در دومین سال بدون حضور دختران برای شان ناامید کننده است.
مدینه حبیبی، اول نمره از مکتب فارغ شده است. او، دوست داشت پس از سپری کردن آزمون کانکور در یکی از رشته‌های طبی درس بخواند و در آینده داکتر شود. اما اکنون او بر اساس فرمان طالبان محکوم به فراموش کردن تمام هدف‌ها و رویاهایش شده است.
این دانش‌آموز می‌گوید که هر روز را با انتظار به پایان رسیدن محدودیت‌های طالبان سپری می‌کند تا بتواند، هدف‌هایش را دنبال کند. او برای دومین سال است که از اشتراک در آزمون کانکور از سوی طالبان منع شده است. این وضعیت او را مانند هزاران دختر دیگر افغانستانی ناراحت و نگران آینده‌ی شان کرده است.
ادامه‌ی محدودیت طالبان بر زنان و افزایش این محدودیت‌ها مدینه را در وضعیت دشواری قرار داده است. او کنون هیچ تصوری از آینده‌ی آموزشی و کاری خودش در افغانستان ندارد. وضعیتی که هر روز باعث ناراحتی و افسردگی‌اش می‌شود.
او، 12 سال مکتب را به هدف سپری کردن موفقانه‌ی آزمون کانکور، سخت تلاش کرده؛ اما اکنون با دنیایی از نامیدی مواجه است. مدینه می‌گوید که او و دختران دیگر می‌خواستند با آموزش به کشور شان خدمت کرده و در پیش‌رفت و ترقی آن سهم بگیرند: «خیلی متاثر استم. روحیه‌ی خودم را از دست دادم. به جای‌گاهی که می‌خواستم برسم، نرسیدم. فعلا در سال 1403، قرار داریم یک‌بار دیگر امتحان کانکور گرفته میشه و باز بدون حضور ما، دخترانی که می‌خواستیم به جاهای خیلی بالا برسیم و به کشور خود خدمت کنیم».
شماری از فعالان حقوق زن نیز، ادامه‌ی ممنوعیت آموزش دختران و محرومیت آنان از سیستم آموزشی را در مخالفت با موازین حقوق بشری و برابری جنسیتی عنوان می‌کنند.
ترنم سیدی، فعال حقوق زن با اشاره به برگزاری آزمون کانکور بدون حضور دختران می‌گوید که این ممنوعیت آموزشی مصداق بارز آپارتاید جنسیتی در افغانستان است.
خانم سیدی هم‌چنان می‌افزاید که این اقدام‌ها باعث افزایش نابرابرها در جامعه شده، از طرف دیگر باعث فلج شدن نصف از جامعه می‌شود. این فعال حقوق زن تاکید دارد که بی‌سوادی زنان، باعث عدم پیش‌رفت و ترقی کشور نیز می‌شود.
به گفته‌ی خانم سیدی، ممنوعیت آموزش دختران باعث افزایش خشونت‌های خانوادگی و اجتماعی در برابر زنان و دختران، ازدواج‌های اجباری و زیرسن شده و میزان خودکشی نیز در میان دختران جوان افزایش یافته است.
ترنم سیدی، می‌گوید که ارزش‌ها و اصولی که برابری جنسیتی، دست‌رسی به آموزش و حقوق اولیه را تامین می‌کند، باید از سوی سازمان ملل متحد و سایر نهادهای حقوق بشری ترویج و حمایت شود.
طالبان، پس از به دست گرفتن قدرت در افغانستان گام‌به‌گام محدودیت‌های شدیدی به منظور محدود کردن زنان و دختران صادر کرد. در نخستین اقدام این گروه، آموزش دختران بالاتر از صنف ششم را ممنوع کرد. در بیش از سه سال گذشته باوجود خواست‌های مکرر سازمان‌های بین‌المللی، جامعه‌ی جهانی و زنان؛ طالبان اما این محدودیت‌ها را لغو نکرده است.
