خواست زنان معترض؛ اولویت‌دهی در بررسی وضعیت حقوق بشری در افغانستان
لیدا بارز
هم‌زمان با بررسی کارنامه‌ی وضعیت حقوق بشری در افغانستان از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، زنان معترض، خواستار اولویت‌دهی در این بررسی شده‌اند. حق دست‌رسی دختران به آموزش و بهرسمیتشناسی «آپارتاید جنسیتی» بخشی از این خواست‌ها است.
ترنم سیدی، رهبر شبکه‌ی مشارکت سیاسی زنان افغانستان، در یک نوار ویدیوی که در برگه‌ی اکس این جنبش صبح روز چهارشنبه، ۱۲ ثور منتشر شد؛ از شورای عالی حقوق بشر می‌خواهد تا در بررسی وضعیت حقوق بشری و موضوعات مربوط به افغانستان، برخی موارد به‌شمول تضمین حقوق زنان و دختران از آموزش، کار و مشارکت در تصمیم‌گیری‌های اجتماعی و سیاسی و هم‌چنین مبارزه با آپارتاید جنسیتی در افغانستان، را در اولویت کاری خود قرار دهند.
از سوی هم حمایت از حقوق کودکان، بهداشت و ایجاد فضایی سالم برای زیستن کودکان، مبارزه با شکنجه‌ی فیزیکی شهروندان از سوی طالبان، ایجاد حکومت همه‌شمول و تضمین حقوق اقلیت‌های قومی، سمتی و مذهبی، برای حفظ تنوع فرهنگی و اجتماعی از جمله موارد دیگر در خواسته‌های این جنبش اعتراضی است.
با این حال، زنان معترض، خواستار همکاری مشترک و تلاش جامعه‌ی جهانی و جامعه‌ی مدنی برای تضمین حقوق بشر در افغانستان شده‌اند.
نصیراحمد اندیشه، مسوول بخش حقوق بشری نمایندگی همیش‌گی افغانستان در جینوا، گفت که گروه‌کاری دوره‌ای بررسی بین‌المللی یا (یوپی‌آر) در سه سند وضعیت حقوق بشری در افغانستان را به بررسی می‌گیرد و این ارزیابی تا دهم ماه «می» ادامه خواهد داشت.
از سوی هم اتحادیه‌ی فعالان حقوق بشر در یک بیانیه‌ای در مورد نشست بررسی کارنامه‌ی حقوق بشر جهانی، گفته‌اند که وضعیت حقوق بشری جامعه‌ی ملل در “بدترین” شرایط قرار دارد و این شرایط “بد حقوق بشری” نسبت به هر کشور دیگر در افغانستان بیش‌تر جریان دارد.
این اتحادیه، بررسی کارنامه‌ی نقض حقوق بشر را مهم عنوان کرده و نگاشته که گروه طالبان، نقض حقوق بشر را در افغانستان تشدید کرده و به این عمل‌کرد‌‌های «ضد بشری» خود همواره ادامه می‌دهند.
علاوه بر این، شماری از فعالان حقوق زن نیز می‌گویند که این نشست نباید با نشر یک اعلامیه‌یی اکتفا کند؛ بلکه راه‌های اقدام‌های عملی را نیز جست‌و‌جو کند.
گزارش‌ها از تشدید نقض حقوق بشر در حالی‌ست که طالبان پس از روی‌کار آمدن دوباره‌ی شان در کشور، دختران را از آموزش منع، حق کار زنان در سازمان‌ها و نهاد‌های ملی و بین‌المللی را سلب، آرایش‌گاه‌های زنانه را مسدود و زنان را از گشت‌و‌گذار در اجتماع منع کردند. این گروه محدودیت‌های شدیدی را بر زنان معترض که خواستار مطالبه‌ی ابتدایی‌ترین حقوق انسانی شان بودند؛ وضع کردند. طالبان زنان معترض و مدافعان حقوق زنان و فعالان مدنی را بازداشت، شکنجه و زندانی کرده‌اند.
