زنان در سایه‌ی سکوت و ستم

طالبان در نزدیک به سال حاکمیت‌شان، آزادی‌های اساسی شهروندان را سلب کرده‌اند. محدودیت‌های این گروه بیش‌تر از همه زنان و دختران را هدف قرار داده است. طالبان با سیاست‌های شان به جهان و مردم افغانستان نشان داده‌اند که حاضر به پذیرفتن هیچ نوع درخواست مردم و جامعه‌ی جهانی نیستند. از سوی دیگر، هرگونه دادخواهی، اعتراض و منتقدان خودشان را در داخل کشور نیز با خشونت سرکوب می‌کنند. این گروه زنان معترض، فعالان حقوق زن، منتقدان سیاسی، نظامیان پیشین، روزنامه‌نگاران و فعالان آموزش دختران را بازداشت و زندانی کرده‌اند. احمدفهیم عظیمی، فعال آموزش دخترانی هنوز هم در زندان این گروه است. کارشناسان سازمان ملل متحد، از جمله ریچارد بنت، گزارش‌گر ویژه‌ی حقوق بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان با نشر بیانیه‌ای، خواستار آزادی فوری احمدفهیم عظیمی، از زندان طالبان شده‌اند.

ابراز نگرانی کارشناسان سازمان ملل از بازداشت فعالان آموزش

کارشناسان سازمان ملل متحد به‌شمول ریچارد بنت، گزارش‌گر ویژه‌ی شواری حقوق بشر برای افغانستان از بازداشت فعالان حقوق بشر و آموزش دختران در افغانستان از سوی طالبان “به‌شدت” ابراز نگرانی کرده‌اند.

این کارشناسان گفته‌اند: «ما به‌شدت نگران موج دست‌گیری مدافعان حقوق بشر و فعالان آموزشی در افغانستان هستیم که ظاهرا در ارتباط با کار و حمایت از حقوق زنان و دختران برای تحصیل است.»

باوجودی‌که طالبان تاکنون هیچ یک از خواست‌های جامعه‌ی جهانی و سازمان‌های حقوق بشری را نپذیرفته‌اند؛ اما کارشناسان سازمان ملل متحد باردیگر خواستار آزادی فوری احمدفهیم عظیمی شدند. 

در بیانیه‌ی کارشناسان سازمان ملل متحد آمده است که احمدفهیم عظیمی همراه با همکارش صدیق‌الله افغان که به‌تازگی رها شده، در ۱۷ اکتبر سال ۲۰۲۳ از سوی طالبان در کابل زندانی شدند.

کارشناسان سازمان ملل متحد گفته‌اند که به‌صورت رسمی با طالبان در رابطه به پرونده‌ی این دو نفر در ارتباط هستند.

آقای عظیمی مدافع حقوق بشر و آموزش دختران، رییس مرکز “تفکر بهتر” و مدیر آزمایش‌گاه “شهروند دیجیتال” در افغانستان است. 

در بیانیه‌ای کارشناسان سازمان ملل متحد آمده است که آقای عظیمی بیش از شش ماه است که توسط طالبان بازداشت و زندانی شده است.

کارشناسان سازمان ملل متحد هم‌چنان دست‌رسی به آموزش را حق اساسی عنوان کرده و گفته‌اند، کسانی‌که برای این حق تلاش می‌کنند باید حمایت شوند. آنان تاکید کرده اند که فعالان آموزش به‌جای بازداشت و تحت تعقیب قرار گرفتن باید حمایت شوند.

در این بیانیه آمده است: «دست‌رسی به آموزش یک حق اساسی است. ضروری‌ست کسانی‌که برای گسترش این حق تلاش می‌کنند حمایت و حمایت شوند، نه تحت تعقیب قرار گیرند». 

دختران خواستار برخورداری از آموزش و کار

درحالی‌که کارشناسان سازمان ملل متحد، آموزش را حق اساسی و ابتدایی هر فردی عنوان می‌کنند؛ اما دختران و زنان در افغانستان به‌دلیل جنسیت‌شان، در نزدیک به سه سال گذشته از این حق محروم‌اند. آنان باردیگر از سازمان‌های حقوق بشری و جامعه‌ی جهانی می‌خواهند که با ایجاد فشار بر طالبان آنان را وادار به‌رعایت حقوق بشری و حقوق زنان و دختران کنند.

فروغ، دانش‌جوی دانشگاه کابل که در بیش از یک سال گذشته از آموزش محروم است، می‌گوید که طالبان به‌خودی خود، هیچ‌گاه حقوق زنان را رعایت نخواهد کرد.

او، بر این باور است که برای حل بن‌بست مساله‌ی آموزش دختران، جامعه‌ی جهانی باید مداخله‌ی موثر داشته و فشار حداکثری را بر طالبان ایجاد کند.

این دانش‌جو هم‌چنان از سازمان ملل متحد، جامعه‌ی جهانی به‌ویژه کشورهای حامی حقوق بشری شکایت دارد. او، می‌گوید که آنان به‌گونه‌ی غیر مستقیم از طالبان حمایت می‌کنند که در قدرت بماند و به‌گفته‌ی وی، طالبان از این طریق هم‌چنان به سرکوب زنان ادامه وی‌دهند. 

فروغ، خطاب به جامعه‌ی جهانی می‌گوید که اگر برای آنان حقوق بشر و برابر جنسیتی مهم و با ارزش است، باید در مورد وضعیت زنان و دختران افغانستانی اقدام عملی کنند.

گفتنی‌ست که در این مدت، کشورهای مختلف، سازمان‌های حقوق بشری و سازمان ملل بارها از با نشر بیانیه‌های رفتار و سیاست‌های طالبان را محکوم کرده و خواستار رعایت حقوق زنان و دختران شده‌اند. 

طالبان، اما هم‌چنان به این درخواست‌ها بی‌اعتنای کرده و هیچ پاسخ مثبتی به جهان در این مورد نداده‌اند.

فعالان حقوق زن؛ طالبان دشمن آموزش اند

در عین حال، شماری از فعالان حقوق زن نیز با اشاره به ادامه‌ی ممنوعیت آموزش دختران می‌گویند که طالبان در نزدیک به سال گذشته نشان داده‌اند که با آموزش و دانایی دختران و زنان دشمنی دارد.

نها صخره، فعال حقوق زن می‌گوید که طالبان آموزش دختران را ممنوع کرده و هرگونه خواست برای آموزش و حقوق زنان را نیز سرکوب می‌کنند.

این فعال حقوق زن می‌افزاید که طالبان با بازداشت و زندانی کردن فعالان آموزش می خواهند که در میان مردم ترس و وحشت را ایجاد کند. او، تاکید دارد که طالبان به آزادی مدنی باور ندارد.

خانم صخره می‌افزاید؛ طالبان نمی‌خواهند که زنان و دختران باسواد باشند. او، تاکید دارند که با زنان باسواد نسل آینده نیز باسواد خواهد بود و با این وضعیت طالبان نمی‌توانند افراط‌گرایی را ترویج کند.

طالبان پس از حاکمیت مجددشان بر افغانستان تمامی آزادی‌های اساسی شهروندان افغانستان را سلب کردند. آنان‌ هم‌چنان هر نوع دادخواهی و اعتراض شهروندان و زنان را برای دست‌یابی به حقوق شان را سرکوب کرده است.

فرمان‌های محدود کننده‌ی طالبان به‌گونه‌ی خاص زنان و دختران را هدف قرار داده و آنان را از جامعه و زندگی عمومی حذف کرده‌اند.

بر اساس آمار سازمان ملل متحد، طالبان بیش از ۵۰ فرمان در جهت محدود کردن زنان و دختران صادر کرده است.

پس از صدور این فرمان‌ها، شماری از زنان و دختران در واکنش به آن دست به اعتراض زدند. رژیم طالبان به‌زودی، با خشونت اعتراض زنان را سرکوب کردند. در نتیجه‌ی آن اعتراض خیابانی زنان خاموش شد. اما زنان اعتراض شان را از طریق برگزاری تجمع‌های اعتراضی در مکان‌های سربسته ادامه دادند.

باوجود این نیز، طالبان زنان و فعالان آموزش را بارها بازداشت و زندانی کرده‌اند. جامعه‌ی جهانی پیش از این نیز بارها خواستار آزدای فعالان آموزش از زندان‌های طالبان شده اند.