کارزاری برای بهرسمیت شناسی «آپارتاید جنسیتی» در افغانستان و ایران
لیدا بارز
ائتلاف متنوعی از مدافعال و فعالان حقوق زن، رهبران زنان در جهان، حقوقدانان بینالمللی، خبرنگاران زن و زنان معترض ایرانی و افغانستانی در یک نامهای سرگشاده از جامعهی بینالمللی میخواهند که «جرم آپارتاید جنسیتی» را بهرسمیت بشناسد.
آنان با راهاندازی کارزاری از سوی «اتحاد علیه آپارتاید جنسیتی» و نشر اعلامیهای برای گسترش صدای زنان ایرانی و افغانستانی که با سیستم «آپارتاید جنسیتی» در دو کشور، مبارزه میکنند؛ تاکید کرده و خواستار پایان دادن به این «جرم» شدهاند.
در بیانیهای این کارزار که در وبسایت رسمی این اتحادیه منتشر شده، آمده است که طالبان و جمهوری اسلامی باید بهعنوان نظامهای «آپارتاید جنسیتی» دستهبندی شوند.
این کارزار پس از سخنرانی مسیح علینژاد، فعال مخالف جمهوری اسلامی، در شهر مونیخ آلمان راه اندازی شد. برخی از فعالان زن افغانستانی نیز به این کارزار پیوستهاند.
مسیح علینژاد پیش از این در پیامی به مناسبت نوروز، سال جدید خورشیدی را «سال اتحاد ایرانیان و افغانستانیها علیه آپارتاید جنسیتی» خواند. این کنشگر حقوق زن با راهاندازی کارزار «اتحاد علیه آپارتاید جنسیتی» درصدد معرفی حکومت ایران و طالبان بهعنوان نظامهای «آپارتاید جنسیتی» است.
در اعلامیه آمده است که هدف از این کارزار، جمعآوری روایتهای زنان ایرانی و افغانستانی است و همراهی جهانی با کارزار «اتحاد علیه آپارتاید جنسیتی»، زمینه را برای معرفی ایران و طالبان به عنوان نظامهای آپارتاید جنسیتی فراهم میکند.
از سوی هم در اعلامیهای این کارزار از تحمیل آپارتاید جنسیتی علیه زنان ایرانی در ۴۴ سال اخیر یاد شده و بر وضعیت آپارتاید جنسیتی در افغانستان پس از اشغال طالبان نیز اشاره شده است.
آمده است که زنان در افغانستان تحت سلطهی طالبان از آموزش، استخدام در مراکز دولتی و غیردولتی و سفر طولانی بدون همراه مرد، منع شدهاند. در عین حال آتان باید به قانون پوشش سختگیرانهای طالبان نیز پایبند باشند.
به همین دلیل، در بیانیه ذکر شده است؛ زنانی که در ایران و افغانستان زندگی میکنند نیز برای پایاندادن به سیستم آپارتاید جنسیتی که به آنان تحمیل شده، خواهان پاسخ بینالمللی از جانب جامعهی جهانی هستند.
پس از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان، زنان از آموزش، کار و از حقوق سیاسی و مدنی محروم شدهاند. فعالان حقوق بشر و کارشناسان سازمان ملل متحد، میگویند که طالبان با حذف زنان از حوزهای عمومی «آپارتاید جنسیتی» را برقرار کرده است.
فعالان حقوقبشر نقض سیستماتیک و عمدهای حقوق اساسی زنان از سوی طالبان را مصداق آپارتاید جنسیتی دانسته و از مراجع قضایی کشورها خواستهاند تا این پدیده را به رسمیت بشناسند.