ممنوعیت آموزش دختران؛ انکار طالبان از وجود نیمی از جمعیت کشور
لیدا بارز
هم‌زمان با شروع سال آموزشی جدید در افغانستان و دعوت نشدن دختران بالاتر از صنف ششم به مکتب، واکنش‌های شماری از نهادهای بین‌المللی، رسانه‌ها، فعالان حقوق بشر و برخی از کشورها را نیز به همراه داشته است. یونسیف می‌گوید که بیش از یک میلیون دختر از آموزش محروم شده‌اند و عفو بین‌الملل آن را «اسف‌بار» خواند.
خبرگزاری نشنال «نیوز» گزارش داده است که با شروع سال جدید افغانستان، دانش آموزان پسر به کلاس ها بازگشتند، اما زنان و دختران به‌عنوان بخش از جامعه که زیر موجی از محدودیت‌های طالبان که سازمان ملل نیز آن را “آپارتاید جنسیتی” نامیده است، کنار گذاشته شدند.
وزارت معارف طالبان، روز چهار شنبه، اول حمل از پسران دانش‌‌آموز خواست تا به کلاس‌های درسی بازگردند و امأ از دعوت دختران چیزی یاد نکرد. دختران برای سومین سال متوالی از کلاس‌های متوسطه [بالاتر از صنف ششم] محروم شدند.
پس از روی کار آمدن مجدد طالبان بر افغانستان، این گروه دست‌رسی زنان به آموزش و اشتغال را به‌شدت محدود کردند. نشنال نیوز، نگاشته است: «طالبان عملا نیمی از جمعیت کشور را از جامعه حذف کرده است.»
در این گزارش از آکادمی «بیگم» به‌عنوان یک فرصت‌های آنلاین آموزشی برای زنان و دختران افغانستانی که ممنوع الکار و آموزش هستند؛ یاد شده است.
حمیده امانی، مدیر آکادمی بیگم که در فرانسه مستقر است، به خبرگزاری فرانسه گفت: «وقتی همه چیز به روی شما بسته است و هیچ چشم اندازی از آینده وجود ندارد، انگیزه گرفتن دشوار است.»
پس از محدودیت‌های آموزشی بر دختران در افغانستان، شماری از نهادها و چهره‌ها تلاش کرده‌اند تا زمینه‌های آموزشی آنلاین را برای دختران افغانستانی فراهم کنند. در این میان، آکادمی بیگم، تلاش دارد تا با پلتفرم‌های آنلاین زمینه‌ی آموزش را برای دختران محروم از آموزش در سراسر افغانستان، فراهم کند.
مسوول این آکادمی می‌گوید؛ هدف آنان دانش‌آموزان دختر از صنف هفتم تا دوازدهم است که کل برنامه‌ی درسی افغانستان را به تفکیک موضوع براساس کتاب‌های رسمی مکتبهای وزارت معارف به صورت رایگان ارایه می‌دهد.
خبرگزاری نشنال نیوز، نگاشته است که امأ دختران نمی‌توانند با گرفتن فرصت‌های آموزشی آنلاین، مدرک بگیرند، یا نمی‌توانند جاه طلبی داشته باشند که به دانشگاه بروند یا بعداً شغلی داشته باشند.
از سوی هم، یونسکو افغانستان را در زمره‌ی «بدترین» کشورهای جهان برای زنان قرار داد که یکی از پایین‌ترین نرخ‌های سواد را دارد.
در گزارشی خبرگزاری نشنال نیوز آمده است که بر اساس یافته‌های گروه بحران بین‌المللی، آموزش برای دختران و زنان هدف اصلی دولت قبلی تحت حمایت ایالات متحده بود، اما دست‌آوردها تا حد زیادی به شهرها محدود می‌شد و تنها ۲۳ درصد از دختران ۱۳ تا ۱۸ ساله در سراسر کشور در مکتب‌ها آموزش می‌کردند.
در گزارش یاد شده است که پس از اعلام ممنوعیت آموزش دختران توسط طالبان، این رقم به ۱۳ درصد کاهش یافت.
صندوق کودکان سازمان ملل، می‌گوید که بیش از یک میلیون دختر تحت تأثیر این ممنوعیت قرار دارند.
یونسیف، هم‌چنین تخمین می‌زند که پنج میلیون نفر قبل از تسلط طالبان از آموزش خارج بودند که دلیل اصلی آن کم‌بود مکتب‌ها بود.
برای شکست محدودیت‌های آموزشی، جای‌گزین‌های آنلاین ظهور کرده‌اند، اما دانش‌آموزان و معلمان می‌گویند که با اتصال ضعیف اینترنت، قطع‌های مکرر برق و کم‌بود رایانه، کلاس‌های مجازی جای‌گزین «ضعیفی» برای یادگیری حضوری هستند.
یونسکو نیز در یک گزارشی نشان داد که آموزش مجازی گسترده در طول همه‌گیری کووید-۱۹ نشان داد؛ «در بهترین حالت، جای‌گزینی نسبتاً جزئی برای آموزش حضوری» است.
در این گزارش آمده است که به‌طور دقیق مشخص نیست که چه تعداد دختر و زن در یادگیری آنلاین مشارکت دارند.
آکادمی بیگم که در ماه دسامبر راه اندازی شد، دارای ۸۵۰۰ ویدیوهای رایگان به زبان‌های دری و پشتو است که برنامه‌ی درسی مکتبهای متوسطه افغانستان را پوشش می‌دهد.
به‌باور کارشناسان، مدرسه‌های دینی و مکتبهای آنلاین، اگرچه مهم هستند، امأ نمی‌توانند از دست دادن دست‌رسی به آموزش متوسطه را جبران کنند.
گزارش یونسکو در سال گذشته نیز نشان داد که ۲.۵ میلیون دختر و زن جوان افغانستانی در سیستم آموزشی نیستند.
طالبان پس از بازگشت به قدرت، بیش از پنجاه فرمان برای محدود کردن هرچه بیشتر زنان و دختران صادر کرده‌اند.
