فعالان حقوق زن: برگزاری نشست‌های غیر علنی شورای امنیت، “ناعادلانه” است

مسوول بخش زنان دیدبان حقوق بشر و شماری دیگر از فعالان حقوق زن از برگزاری نشست پشت درهای بسته‌ی شورای امنیت سازمان ملل درباره‌ی افغانستان، انتقاد کرده‌اند. آنان برگزاری نشست‌های غیرعلنی این شورا را “غیر عادلانه” خوانده و می‌گویند که “شفافیت امر حیاتی” است و مردم افغانستان به‌ویژه زنان و دختران این کشور باید بدانند که چه تصمیم‌های در قبال سرنوشت شان، گرفته می‌شود. 

هیدر بار، در سلسله‌ واکنش‌های در شبکه‌ی کاربری اکس خود از دو روز پیش تا به‌حال این نشست را محکوم کرده و گفت که کشورهای عضو شورای امنیت و سازمان ملل باید برگزاری جلسات در پشت درهای بسته را متوقف کنند. وی نگاشته است: “مردم افغانستان، به‌ویژه زنان و دخترانی که مورد حمله‌ی طالبان قرار می‌گیرند، این حق را دارند که بدانند [در این نشست‌ها] در مورد چه چیزی بحث و تصمیم‌گیری می‌شود.”

مسوول بخش زنان دیده‌بان حقوق بشر، اضافه کرده است: “همه‌ی ما باید به‌زودی خود را برای تماشای بحث شورای امنیت در مورد گام‌های بعدی در مورد افغانستان، از جمله این‌که آیا سازمان ملل متحد یک فرستاده‌ی ویژه‌ی تعیین خواهد کرد، چه صلاحیت‌ها و وظایفی خواهد داشت و چه کسی ممکن است منصوب شود، هماهنگ کنیم. اما ما نمی‌دانیم دوباره جلسه درهای بسته است.”

شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه، هفتم حوت، نشستی پشت درهای بسته در‌باره‌ی افغانستان برگزار کرد. این نشست بدون اعلام رسمی نتایج و فیصله‌های مشخص به پایان رسید. 

سارا واحدی، فعال حقوق زن در واکنش به نشست‌های پنهانی این شورا گفت: “در میان یک هفته‌ی بی‌سابقه‌ی نقض حقوق بشر در افغانستان، نشست‌های غیرعلنی شورای امنیت سازمان ملل ناعادلانه است.” 

خانم واحدی، ضمن انتقاد از عمل‌کرد شورای امنیت گفت که ‘شفافیت امری حیاتی’ است. وی اضافه کرد که افغانستانی‌ها باید به بحث‌هایی دست‌رسی داشته باشند که پیامدهای مهمی بر آینده‌ی شان دارد.

در واکنش دیگر، سمیرا حمیدی، فعال دیگر حقوق زنان، در برگه‌ی اکس اش نوشت: “چه چیزی در مورد افغانستان پنهان است که شورای امنیت پشت درهای بسته تشکیل جلسه می‌دهد؟” 

خانم حمیدی با انتقاد نگاشته است: “شفافیت ارگان‌های سازمان ملل متحد مانند شورای امنیت یک سوال بزرگ بیش از هر زمان دیگری است. مردم افغانستان سزاوار این هستند که بدانند کشورها در مورد افغانستان چه بحث‌هایی دارند.”

گفتنی است که در نشست دیروز شورای امنیت سازمان ملل متحد، آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل متحد نیز حضور داشت. صحبت‌ها از اختلاف میان اعضاء در این نشست نیز گزارش شده است. 

استفان دوجاریک، سخن‌گوی دبیرکل در یک نشست خبری بعد از پایان جلسه‌ی شورای امنیت به‌طور خلاصه گفت که معاون دبیرکل سازمان ملل گزارشی درباره افغانستان به اعضا تقدیم کرد اما از ارائه‌‌ای جزییات بیشتر درباره نشست خودداری ورزید.

زمان سلطانی، عضو بخش جنوبی سازمان عفو بین‌الملل نیز در اکس خود گفت: “دروازه‌ی این جلسه نه تنها باید برای زنان و مردم افغانستان، باز می‌بود که بار خشونت و قوانین سخت‌گیرانه‌ای طالبان را متحمل می‌شوند، بلکه باید در مورد اجرای قانون آوریل ۲۰۲۳، این شورا نیز بحث می‌شد که طالبان را ملزم می‌کند تا قوانین سخت‌گیرانه‌ی خود را علیه‌ی زنان و دختران در این کشور تغییر دهند.” 

گفته می‌شود که در این نشست، امریکا، بریتانیا و فرانسه با درخواست چین ‌و روسیه برای گسترش روابط اقتصادی کشورهای همسایه با طالبان مخالفت کردند. آنها استدلال کردند که گسترش روابط قبل از شکل‌گیری اجماع جهانی در مورد تعامل با طالبان، از ابزار فشار جامعه‌ی جهانی برای تغییر سیاست‌های طالبان می‌کاهد.

در پیوند به این موضوع، یک نهاد مدافع حقوق بشری (NYC)، نیز در ادامه‌ی واکنش‌ها نگاشته است؛ همان‌طور که طالبان برای به‌رسمیت شناختن تلاش می‌کنند، روسیه و چین با توجه به این موضوع همراه با جامعه‌ی بین المللی باید بر حقوق بشر، از جمله زنان و اقلیت‌ها، مطابق با ارزیابی مستقل پافشاری کنند.

مسوول بخش زنان دیدبان حقوق بشر پیش از این هم از برگزاری نشست‌های پشت درهای بسته سازمان ملل انتقاد کرده و گفته بود؛ ‘فقدان شفافیت’ عمیقا نگران کننده‌ای در مورد گام‌های بعدی جامعه‌ی بین المللی در مورد افغانستان، در پی ارزیابی جدید شورای امنیت وجود دارد.

اما طالبان با بیانیه‌ای در واکنش به نشست‌های شورای امنیت گفته‌اند: “هر تصمیمی که در مجامع منطقه‌ای و جهانی گرفته شود که با منافع آنان هم‌سو نباشد، اجرا نخواهد شد.”

ذبیح‌الله مجاهد، این سخنان را طی مصاحبه‌ای با رادیو ملی افغانستان که اکنون تحت کنترول طالبان است، بیان کرد.

این درحالی است که بیش از دو-سوم اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد، در نشست دیروز از طالبان خواسته‌اند که همه «سیاست‌های ظالمانه‌ی مبتنی بر تبعیض جنسیتی» به‌شمول ممنوعیت آموزش و کار زنان در افغانستان را لغو کنند.

این اعضای شورای امنیت هم‌چنان بر مشارکت برابر زنان در زندگی عمومی در افغانستان نیز تاکید کرده‌اند.

نگرانی‌ها و محکومیت‌های کشورهای بیرونی در حالی صورت می‌گیرد که طالبان باوجود خواست‌های جامعه‌ی جهانی اما با گذشت هر روز ممنوعیت و محدودیت‌ها بر زنان را تشدید کرده است.