شفیقه محمدی؛ ورزشکاری که محرومیت‌های دختران برایش انگیزه‌ی پیروزی می‌دهد
آی‌نور سعیدپور
شفیقه محمدی، عضو تیم ملی ساواته افغانستان، دختری که پس از قدرت‌گیری مجدد طالبان به دلیل محدودیت‌های روز افزون این گروه بر زنان و دختران مجبور شد که برای ادامه‌ی ورزش، پیروزی و مبارزه در میدان‌های جهانی وطن‌اش را ترک و راهی ایران شود. شفیقه محمدی، باوجود محدودیت‌های فراوان از ایران در مسابقات جهانی کامبت‌گیمز شرکت کرده و مدال برنز کسب کرده است. او، در این مسابقه که از تاریخ ۲۰ تا ۳۰ اکتوبر سال گذشته‌ی میلادی در ۱۶ رشته‌ی ورزشی در کشور عربستان سعودی برگزار شده بود مقام سوم را کسب کرده است. وی، هم‌چنان می‌گوید که اکنون با امکانات ابتدایی و بدون مربی به تمرین‌هایش ادامه می‌دهد و تصمیم دارد در مسابقه‌ی آسیایی که کشور اندونیزی برگزار می‌شود، اشتراک و مدال طلا را به‌نام بانوان افغانستانی کسب کند.
خبرگزاری بانوان افغانستان: خودتان را معرفی کنید؟
محمدی: شفیقه محمدی هستم. در سال ۱۳۸۲ در ولسوالی جاغوری ولایت غزنی متولد شدم. بزرگ شده‌ی کابل هستم.
مکتب را در سال ۱۴۰۰ در یکی از لیسه‌های شهر کابل به پایان رسانیدم. فعلا هم دانش‌جوی رشته‌ی گرافیک در یکی از دانشگاه‌های تهران در ایران هستم. در کنارش به شغل عکاسی مشغول استم.
خبرگزاری بانوان افغانستان: در مورد ورزش‌تان معلومات بدهید: (رشته‌ی ورزشی شما چیست؟)
محمدی: رشته‌ی ورزشی من ساواته (بوکس فرانسوی) است. بنیان‌گذار این رشته‌ی جذاب و دیدنی کشور فرانسه می‌باشد. فدراسیون ساواته در افغانستان توسط استاد مصطفی باتور، در سال ۱۳۹۵ بنیان‌گذاری شد.
من ورزش را در سال ۱۳۹۸ در یکی از کلپ‌های/ورزش‌گاه‌های شهر کابل در رشته‌ی ورزشی ساواته آغاز کردم. هدف داشتم یک روزی بتوانم به نمایندگی از افغانستان در میدان‌های بین‌المللی مبارزه کنم.
خبرگزاری بانوان افغانستان: در مورد این ورزش برای ما اندکی معلومات بدهید، مثلا چه قوانین دارد؟
محمدی: هر رشته قوانون‌ها و مقررات خاص به‌خصوص خود را دارد که همین قوانین و مقررات تفاوت رشته‌ها را مشخص می‌کند. رشته‌ی ساواته شامل سه بخش می‌شود.
۱. مبارزات کنترولی
۲. مبارزات غیر کنترولی
۳. مبارزه با چوپ
خبرگزاری بانوان افغانستان: درجه‌های ورزشی در ساواته چیست؟
محمدی: در رشته‌ی ساواته ورزش‌کاران نظر به امتحان که از آنان گرفته می‌شود و نظر به همان سنجش یادگیری ورزش‌کار حکم دست‌کش برایش داده می‌شود. اخرین دست‌کش در رشته‌ی ساواته دست‌کش سیاه می‌باشد که پس از سپری کردن آزمون، این حکم برای‌شان داده می‌شود.
کسب درجه‌ی ورزشی نظر به استعداد ورزش‌کار است. هرقدر زودتر یاد بگیرد، همان‌قدر زود حکم دست‌کش برایش داده می‌شود؛ ولی در سال دوبار از سوی فدراسیون آزمون حکم دست‌کش برگزار می‌شد و از ورزش‌کاران آزمون می‌گرفتند.
خبرگزاری بانوان افغانستان: خانم محمدی، درجه‌ی شما در ساواته چیست؟
محمدی: حکم دست‌کش سیاه در فدراسیون ساواته افغانستان را دارم. هم‌چنان کمربند سیاه در رشته‌ی کیک بوکس را نیز دارم.
خبرگزاری بانوان افغانستان: زمانی‌که خواستید ورزش‌کار شوید، با چه مشکل‌های مواجه شدید؟
محمدی: از جامعه‌ی سنتی افغانستان همه‌ی ما آگاهی داریم. از مشکل‌ها و دشواری‌ها از جامعه و اجتماع گرفته تا مشکلات که در باشگاه داشتم. هیچ اسپانسر و حمایت کننده‌ی نداشتم. با تلاش و پشت‌کار خودم توانستم به ورزش‌ام ادامه دهم.
خبرگزاری بانوان افغانستان: چقدر با مخالفت خانواده و قوم‌وخویش رو به رو بودید؟
محمدی: زمانی‌که ورزش را آغاز نمودم با اندک مخالفت پدر مواجع شدم؛ ولی خوب جدی نگرفتم و ادامه دادم. زمانی‌که من در اولین مسابقه‌ام برنده شدم و مدال و تقدیر نامه را برده و پدر و خانواده نشان دادم، بسیار خوش‌حال و خرسند شدند و تشویق‌ام کردند. با حمایت‌های معنوی خانواده‌ام بود که امروز من توانستم در ورزش‌ام پیشرفت کنم. خوب جامعه‌ی ما جامعه‌ی سنتی است. در افغانستان چیزی طبیعی است که دید بد به ورزش‌کاران دختر دارند. زمانی‌که من ورزش می‌کردم، کوه می‌رفتم، دویش می‌رفتم؛ بخاطر ورزش با حرفای زشت و ناامید کننده‌ی مردم روبه‌رو می‌شدم؛ ولی من بخاطر هدف که داشتم هیچ اهمیتی به حرف های زشت و ناامید کننده‌ی آن‌ها نمی‌دادم.
خبرگزاری بانوان افغانستان: چطور با این مشکل‌ها کنار آمدید؟
محمدی: وقت انسان هدف والایی دارد، باید بپذیرد که مشکلات زیادی سد راه‌اش می‌شود و باید از پس مشکلات که دارد بر بیاید. در ورزش قهرمان جهان شدن کار آسانی نیست باید تلاش کنی، زحمت بکشی و ناشنوا به حرف‌های منفی مردم باشی.
خبرگزاری بانوان افغانستان: ممنوعیت ورزش و فروپاشی تیم ملی ساواته چقدر برای شما ناراحت کننده بود؟
محمدی: قسم که همه در جریان هستید، کلا نظام در افغانستان تغییر کرد و شرایط برای بانوان افغانستان سخت شد. البته که ناراحت کننده است که سرنوشت بانوان یک ملت در سردرگمی باشد. حتا تحصیل که حق هر زن و مرد است [به زنان] داده نشود. حالا ورزش که جای خودش را دارد.
خبرگزاری بانوان افغانستان: ورزش‌کار شدن برای یک دختر در افغانستان چقدر مشکل است؟
محمدی: ورزش‌کار شدن برای یک دختر در افغانستان به دشواری گذشتن از هفت خان رستم است. یعنی به حرف‌های زشت و منفی مردم باید ناشنوا باشی. سخت تلاش بکنی، زحمت بکشی به‌خاطر هدف‌های که داری و هیچ دست‌آوردی به آسانی به‌دست نمی‌اید.
خبرگزاری بانوان افغانستان: از دست‌آوردهای ورزشی تان بگوید؟
محمدی: من با تلاش‌های فراوان که کردم توانستم عضویت تیم ملی ساواته در وزن ۵۲ کیلو گرام را کسب کنم. در همه‌ی مسابقه‌ها که از طرف فدراسیون ملی ساواته افغانستان برگزار شده بود، همیشه مقام اول در وزن ۵۲ کیلو گرام را کسب می‌کردم و در کارنامه‌ام در مسابقه‌های کشوری و ملی هیج باختی ندارم.
خبرگزاری بانوان افغانستان: با تسلط طالبان بر افغانستان وضعیت دختران ورزش‌کار چگونه تغییر کرد؟
محمدی: زمانی‌که طالبان بر افغانستان تسلط پیدا کردند به مشکلات ورزش‌کاران دختر افزوده شد. چون حتا اجازه‌ی رفتن به بیرون از خانه بدون‌محرم را نداشتند چه برسد به این که ورزش و کار و تحصیل کنند. بخاطر همین موضوع من مجبور به ترک افغانستان شدم. مدت ۱۰ ماه می‌شود که در دیار مهاجرت در کشور ایران آمدم، دور از خانواده و عزیزانم به تحصیل، کار و ورزش ادامه می‌دهم. در این راه هیچ حمایت کننده‌ی نداشتم و خودم حمایت کننده‌ی خودم هستم.
خبرگزاری بانوان افغانستان: پس از ممنوعیت ورزش دختران توسط طالبان، شما آیا فعالیت‌های ورزشی تان را ادامه داده‌اید؟
محمدی: پس از فروپاشی دولت افغانستان زمانی‌که طالبان حکومت را زیر دست گرفتند، به‌طور مخیفیانه باشگاه می‌رفتم و تعدادی بانوان علاقه‌مند به ورزش را تمرین می‌دادم؛ ولی زمانی‌که طالبان باخبر شدند و تهدید شدم، مجبور شدم دیگر باشگاه نروم تا یک مدت در خانه تمرین می‌کردم؛ ولی خوب من دنبال این بودم که در مسابقات بین‌المللی اشتراک کنم به تحصیل‌ام ادامه دهم. شرایط‌اش در افغانستان مهیا نبود. مجبور به ترک وطن شدم.
خبرگزاری بانوان افغانستان: با چه مشکل‌های در ایران مواجه استید؟
محمدی: زمانی‌که مهاجر شدم و ایران آمدم، به دور از پدر و مادر و خانواده‌ام با مشکل‌های زیادی روبه‌رو هستم. هم باید به تحصیل و ورزش‌ام ادامه دهم و هم باید کار بکنم تا هزینه‌های تحصیل، ورزش و مصرف‌های روزانه‌ام را در بیارم. چون در این راه هیچ حمایت کننده‌ای ندارم. فقط خودم و خودم هستم. در قسمت ورزش این‌جا هم با مشکلات زیادی روبه‌رو استم، چون هیچ مربی این‌جا ندارم. مربی‌های ایران با هزینه‌ی هنگفتی ماهانه تعیین شده‌ی خودشان که مد نظر شان است، باید پول پرداخت بکنم تا بتوانم در باشگاه شان زیر نظر شان تمرین کنم.
خبرگزاری بانوان افغانستان: در مورد آخرین مسابقه‌ی تان برای ما بگوید؟
محمدی: مسابقات جهانی کامبت‌گیمز، بزرگ‌ترین رویداد مسابقات رزمی است. به این مسابقات المپیک رشته‌های رزمی نیز گفته می‌شود و هر چهارسال بعد یک‌بار برگزار می‌شود. بهترین فایترهای جهان اول سهیمه‌ی اشتراک در این مسابقات را را کسب می‌کنند. من با تلاش‌های خودم و هم‌کاری‌های فدراسیون ساواته افغانستان توانستم جواز اشتراک و سهمیه‌ی این مسابقات بزرگ را اخذ نماییم. این مسابقات جهانی در کشور عربستان شهر ریاض از تاریخ ۲۰ الی ۳۰ اکتبر سال ۲۰۲۳ در ۱۶ رشته ورزشی برگزار شد. در رشته‌ی ساواته به نمایندگی از افغانستان ۲ ورزش‌کار دختر و ۱ ورزش‌کار آقا توانستیم سهمیه دریافت کنیم. من به نمایندگی از افغانستان در وزن ۵۲ کیلوگرام با شکست دادن حریفان توانستم مدال برنز و مقام سوم این مسابقات جهانی را کسب کنم و تنها نماینده‌ی افغانستان در این مسابقات بزرگ جهانی استم که توانستم به نام افغانستان مدال کسب کنم. پس از سپری کردن مشکلات که داشتم به مدال رسیدن در بزرگ‌ترین مسابقات جهانی افتخار بزرگی برایم بود که در آن لحظه به یاد اوضاع افغانستان افتادم که هم نسلانم و خواهرانم در افغانستان حق تحصیل و ورزش ندارند و انگیزه‌ام برای مبارزه بیش‌تر شد.
خبرگزاری بانوان افغانستان: اکنون تمرین‌های شما چطور پیش می‌رود؟
محمدی: فعلا هم طبق معمول، مشغول به درس، ورزش و کار استم. بدون هیچ مربی هر روز صبح خودم در پارک تمرین می‌کنم.
خبرگزاری بانوان افغانستان: به تنهایی و بدون مربی تمرین کردن دشوار نیست؟
محمدی: بدون مربی تمرین‌کردن دشوار است. چون وقت مربی داری تمام اشتباه‌های که داری را اصلاح می‌کنی و از هر لحاظ برای مسابقات آماده می‌شوی؛ ولی خوب فعلا چاره‌ی نیست جز این‌که خودما به تنهایی ادامه دهیم.
خبرگزاری بانوان افغانستان: چه تعداد دختران ورزش‌کار از رشته‌ی شما در آن‌جا است؟
محمدی: تعدادی از دختران که عضویت فدراسیون ساواته افغانستان را داشتند فعلا در بی‌سرنوشتی در افغانستان هستند. تعدادی هم در کشورهای همسایه‌ی افغانستان چون پاکستان و ایران رفتند. ۶ تن از ورزش‌کاران دختر در رشته‌ی ساواته فعلا ایران هستیم.
خبرگزاری بانوان افغانستان: در مورد برنامه‌های آینده‌ی تان بگوید، در آینده چه برنامه‌های دارید؟
محمدی: برنامه‌ها و پلان‌ها برای آینده که زیاد است. ان‌شالله که بتوانم از پس مشکلات بر بیایم و بتوانم عملی کنم. ان‌شالله بعد از سال نو مسابقات آسیایی در کشور اندونیزی برگزار می‌شود که می‌خواهم به نمایندگی از بانوان محروم از ورزش و تحصیل اشتراک کنم و مدال خوش رنگ طلا را به‌نام بانوان افغانستانی کسب کنم.
خبرگزاری بانوان افغانستان: آینده‌ی دختران و زنان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
محمدی: بانوان در افغانستان فعلا مانند زندانیان مذهبی و افراطی هستند که قربانی سیاست‌های منطقه‌ای شدند. از زندگی و حق مسلم‌شان محروم شدند. امروزه ما شاهد هستیم که بانوان را از کابل به بهانه‌‌های مختلف دست‌گیر می‌کنند و می‌برند زندان حیات و آینده‌ی بانوان در افغانستان در معرض خطر است.
