یوناما: ۶۷ درصد زنان مخالف به‌رسمیت شناسی طالبان اند
آی‌نور سعیدپور
دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما)، با نشر گزارش جدید خود می‌گوید که ۶۷ درصد زنان مخالف به رسمیت‌شناسی حاکمیت طالبان در افغانستان اند. آنان بر این باوراند که به رسمیت‌شناسی طالبان بحران حقوق زنان را تشدید و خطر تقویت محدودیت‌های موجود از سوی طالبان را نیز افزایش می‌دهد.
یوناما، (جمعه، ۲۷ دلو) نتیجه‌ی پژوهش جدید خود درباره‌ی زنان را منشتر کرد. نمایندگی سازمان در افغانستان در این گزارش با ۷۴۵ زن در ۳۴ ولایت افغانستان گفت‌وگو کرده است.
در گزارش یوناما آمده است که حدود دو سوم (۶۷ درصد) از زنان گفته‌اند که به رسمیت‌شناسی طالبان تأثیر قابل توجهی بر زندگی آنان خواهد داشت. این زنان در گفت‌وگو با یوناما گفته‌اند که در شرایط فعلی، به رسمیت‌شاسی طالبان ممکن است بحران حقوق زنان را تشدید کند و خطر تقویت و گسترش محدودیت‌های موجود توسط طالبان را افزایش دهد.
بر اساس گزارش یوناما، ۳۲ درصد زنان گفته‌اند به‌رسمیت‌شناسی بین‌المللی طالبان باید پس از لغو محدودیت‌های موجود بر زنان و دختران صورت گیرد. ۲۵ درصد گفته‌اند که پس از لغو محدودیت‌های خاص بر زنان حاکمیت این گروه به رسمیت شناخته شود.
اما بر اساس گزارش یوناما از این میان ۲۸ درصد زنان مصاحبه شونده گفته‌اند که در هر صورت و تحت هیچ شرایطی نباید طالبان به رسمیت شناخته شوند.
در بخش از این گزارش آمده است که که برخی از زنان به رسمیت‌شناسی طالبان را بدون پیشرفت در عرصه‌ی حقوق زنان، حمله به انسانیت و کرامت خود به‌عنوان انسان توصیف کرده‌اند و با نگرانی از جامعه‌ی جهانی خواسته‌اند تا زمانی‌که حقوق‌بشری آن‌ها به‌طور کامل احیا نشده است، طالبان را به رسمیت نشناسند.
بازداشت‌ها دختران: ۵۷ درصد زنان در بیرون از منزل احساس ناامنی می‌کنند
بر اساس گزارش یوناما پس از اجرای حکم حجاب اجباری و بازداشت دختران جوان به ویژه در کابل از سوی طالبان، تحرک زنان در فضاهای عمومی را کاهش داده و قدرت خروج آنان از خانه‌های‌شان را به شدت محدود کرد.
یوناما گفته است که بیش از نیمی از زنان (57 درصد) از زنان گفته‌اند که وقتی بدون محرم مرد از خانه بیرون شوند، احساس ناامنی می‌کنند.
براساس این گزارش، زنان گفته‌اند که خطر امنیتی و سطح اضطراب آن‌ها زمانی‌که یک فرمان جدید از سوی طالبان به‌صورت خاص زنان را هدف قرار می‌دهد، افزایش می‌یابد.
نشر یک گزارش جدید می‌گوید که ۷۰ درصد از زنان در افغانستان از آزار و اذیت توسط طالبان می‌ترسند.
در این گزارش آمده است که ۴۴ درصد از زنان زمانی‌که از خانه با یک محرم مرد خارج می‌شوند «کاملا» احساس امنیت می‌کنند و ۴۷ درصد دیگر «تاحدودی» حساس امنیت می‌کنند.
یوناما گفته است که ترس در میان زنان پس از اجرای «خودسرانه و شدید» دستور حجاب از سوی طالبان، افزایش یافته است. آنان هم‌چنان گفته‌اند که اجرای این دستور آزار و اذیت در فضای عمومی را افزایش داده و توانایی آنان را برای ترک خانه، بیش‌تر محدود کرده است.
بر اساس یافته‌های یوناما، پس از بازداشت‌های اخیر زنان به بهانه‌ی “بدحجابی” زنان از دست‌گیری، ننگ طولانی‌مدت و شرم ناشی از بازداشت توسط پولیس طالبان می‌ترسند.
یوناما در گزارش خود گفته است که به‌دلیل فشارهای اجتماعی و دستورهای طالبان مبنی بر حفظ ناموس، مردان اکنون به مجریان قوانون‌های طالبان در خانواده‌ها تبدیل شده‌اند.
در این گزارش آمده است که رفتارهای طالبان باعث کاهش اعتماد اجتماعی شده و حدود ۹۶ درصد از زنان گفته‌اند که به اکثر مردم، از جمله همسایه‌های شان، نمی‌توانند اعتماد کنند.
در 31 دسامبر 2023، وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان شروع به دست‌گیری زنان و دختران جوان در کابل به بهانه‌ی “بدحجابی” کردند. به ویژه در قسمت‌های غربی که جوامع شیعه/هزاره و تاجیک‌نیشن استند. یوناما در این گزارش گفته‌اند که تاثیر بازداشت دختران “بسیار شدید” بوده است.
مشارکت زنان در تصمیم‌گیری‌های جامعه
زنان در گفت‌وگو با یوناما گفته‌اند که نگرش‌های جامعه نسبت به آنان در حاکمیت طالبان سخت‌تر شده و به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر زندگی آنان تأثیر گذاشته است.
به باور این زنان پس از حاکمیت طالبان نگرش‌های اجتماعی مردانه‌گرایانه به طور فزاینده‌ای بر ارزش‌ها و تفکر اعضای خانواده مردانه، هم بزرگ‌سالان و هم کودکان، تأثیر گذاشته است. اعضای جامعه نیز سیاست‌های طالبان از جمله با آزار و اذیت بر زنان را اجرا می‌کنند.
بر اساس این گزارش تنها یک درصد از زنان گفته‌اند که در تصمیم‌گیری‌های جامعه تأثیرگذار هستند و سایر آنان گفته‌اند که هیچ تأثیری بر این تصمیم‌گیری‌ها ندارند.
یوناما گفته است که در جنوری سال ۲۰۲۳ میلادی، ۱۷ درصد زنان گفته بودند که در تصمیم‌گیری‌های جامعه تاثیرگذار هستند.
نمایندگی سازمان ملل در افغانستان هم‌چنلن گفته است که زنان از فقدان صدای‌شان در جامعه و از این‌که حتا در مورد چیز شخصی مانند لباس پوشیدن نمی‌توانند از خود نمایندگی کنند، متأسف هستند و شکایت دارند.
یوناما، می‌گوید که اکنون فضاهای کمی قابل قبول برای جمع‌آوری زنان وجود دارد. فرصت‌های کم‌تری برای آنان برای بیان علاقه‌ها و نیازهای‌شان وجود. مسیرهای رسمی برای مشارکت در مجامع عمومی در سطح ملی و محلی از سوی طالبان منحل شده. از سوی هم هیچ مکانیسم رسمی برای پاسخ به نگرانی‌های زنان ندارد، هم‌چنات عدم حضور زنان در ساختار حاکمیت طالبان باعث شده است که دست‌رسی زنان به خدمات و اطلاعات دوشوارتر شود.
نگرش‌ها در خانه
بر اساس گزارش نمایندگی سازمان ملل، پس از حاکمیت طالبان، وضع فرمان‌های محدود کننده بر زنان، کاهش فرصت‌های شغلی و آموزشی باعث شده است که تصمیم‌گیری زنان در فضای خانوادگی نیز به شدت کاهش یابد.
بر اساس این گزارش در یک سال گذشته، تصمیم‌گیری زنان در خانواده‌ها از ۹۰ درصد به ۳۲ درصد کاهش یافته است. اعضای مرد خانواده به طور فزاینده‌ای تمام تصمیم‌گیری‌های اصلی را برعهده دارند.
تاثیر رفتار طالبان بر نسل‌های آینده
براساس گزارش یوناما، زنان گفته‌اند که سیاست‌های طالبان و تغییرات محافظه‌کارانه در نگرش‌های اجتماعی به‌طور فزاینده عادی و در بافت جامعه تثبیت شده و این امر آنان را نگران می‌کند.
این زنان هشدار داده‌اند که ادامه‌ی این وضعیت ممکن است به طور روانی و ایدئولوژیکی نسل‌های آینده را “فاسد” کند.
یوناما گفته است که زنان نگران بودند که قرارگرفتن در معرض سیاست‌های زن‌ستیزانه‌ی طالبان این تصور را در میان مردان و پسران ایجاد کند که زنان و دختران نه ظرفیت و نه نیازی به فرصت‌های اجتماعی، سیاسی یا اقتصادی دارند.
زنان در گفت‌وگو با یوناما گفته‌اند که ادامه‌ی وضعیت کنونی این باور را تقویت می‌کند که زنان و دختران باید در خانه و در مقام نوکری بمانند.
یوناما گفته است که زنان در مورد پیامدهای ممنوعیت تحصیل دختران بالاتر از صنف ششم، از جمله افزایش ازدواج کودکان، محرومیت از آموزش دینی و موانع بر سر راه توانمندسازی اقتصادی و یادگیری مهارت‌های کلیدی، نگران هستند.
این گزارش در حالی از سوی یوناما منتشر می‌شود که قرار است دومین نشست دوحه در مورد افغانستان فردا (۱۸ و ۱۹) فبروی در قطر برگزار شود.
بر اساس گزارش‌ها در این نشست، نمایندگان طالبان، جامعه‌ی مدنی و زنان نیز حضور خواهد داشت. تمرکز اصلی این نشست بر گزارش فریدون سینیرلی اوغلو، هماهنگ کننده ویژه‌ی دبیرکل سازمان ملل خواهد بود.
از سوی‌هم، این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شود که طالبان در بیش از دو سال حاکمیت شان محدودیت‌ها بر زنان را تشدید کرده‌اند.
