دختران: با تعیین مهریه زندگی بهتری خواهیم داشت

گزارشگر: مرضیه حسینی

در برابر طلاق که بیشتر برای مردان حق داده شده، مهریه هم حق شرعی و قانونی زن است که در عقد نکاح بیان می‌شود.

بیشتر دختران مقداری پول، خانه، زمین و یا هم سکه را در سند ازدواج، مهر تعیین می‌کنند اما برخی ازخانواده‌ها از مهریه که حق دختر است، هیچ شناختی نداشته و پیشکش (طویانه) را همان مهریه می‌دانند.

نیروانا رهسپار یکی از دختران هراتی که از زندگی آینده‌اش هراس دارد، چنین می‌گوید:” مهریه من همان پیشکشی است که  اصلا به خواست خودم نبوده و پدرم از خانواده همسرم گرفته است.”

او می‌گوید:” پدرم خواستار چهار صد هزار افغانی به نام مهریه و یا همان پیشکش از خانواده همسرم شد و تا زمانی که نصف بیشترش را نگرفت، اجازه نکاح‌ را نداد.”

بنا به گفته‌های وی تا حال نکاح نامه نگرفته و از این‌که زندگی آینده‌اش تضمین نیست می‌ترسد که شوهرش به آسانی بتواند از زندگی مشترک  با او دست بکشد.

دخترانی هم هستند که مهریه را حق خود دانسته و می‌گویند با تعیین مهر می‌توانند زندگی بهتری داشته باشند.

معصومه حق پرست، در رابطه به مهریه‌یی که برای خود تعیین کرده، چنین می‌گوید:” مهریه من خانه‌یی به ارزش شانزده لک افغانی است که اگر مشکلی در زندگی‌م پیش آید، بتوانم چیزی برای ادامه زندگی داشته باشم.”

او در ادامه گفت:” با تعیین مهریه، همسرش نمی‌تواند با حضور وی زن دوم را گرفته و زندگی را برایش تلخ کند.”

بنا به گفته‌های وی مهریه حق شخصی دختر است و هر وقت که خواسته باشد می‌تواند از همسرش دریافت کند.

در همین حال شماری از وکیلان مدافع در هرات می‌گویند مهریه‌ به نوعی پشتیبان مالی برای زن است که باید در سند ازدواج گنجانده شود و زن می‌تواند هر نوع تصرفی در آن داشته باشد.

فرزانه منصوری وکیل مدافع، می‌گوید:”مهریه ملکیت زن است و نیاز است تا به عنوان سند در نکاح نامه رسمی ذکر شود تا در آینده خانم به راحتی بتواند خواستار حق خود شود.”

او افزود:” اگر زن خواستار حق خود شود و سندی در دست نداشته باشد، نمی‌تواند حق‌اش را دریافت کند و هیچ ضمانت و پشتیبان مالی در زندگی ندارد.”

بنا به گفته‌های وی به تازه‌گی نکاحی در بین دختر و پسر در هرات بسته شده که مهریه دختر 50 میلیون افغانی گفته شده است.

آگاهان امور دینی نیز می‌گویند مقدار مهریه تعیین نیست، چون براساس توافق زن و شوهر بوده و بیشتر سبب استحکام نظام خانواده می‌شود که هر چقدر کم‌تر باشد بهتر است.

عبدالرحمان سلیم، استاد دانشکده شرعیات دانشگاه هرات، می‌گوید:”  دو نوع مهر به نام‌های موجل و معجل داریم که معمولا مهر معجل فورا پرداخت می‌شود که معمولا با طویانه اشتباه گرفته می‌شود.”

او می‌گوید:” اگر پدر و یا برادر که سرپرستی دختر را به عهده داشته و مهریه را گرفته و مقداری را صرف تهیه جهزیه کند و باقی را برای خود خرج کند بر وی حرام است.”

او در ادامه گفت:” مهریه حق زن است و هر زمان که اراده کند، مرد مجبور به پرداخت آن است.”

بنا به گفته‌های وی مهریه نوعی قرض و دین زن بر دوش شوهر است.

این درحالیست که مسوولان ریاست امور زنان در هرات می‌گویند  از چندی به این طرف جهت آگاهی دهی خانوده‌ها در مسایل ازدواج به ویژه طویانه و مهریه برنامه‌های مختلفی را روی دست دارند.

محبوبه جمشیدی رییس امور زنان در هرات می‌گوید:” در این اواخر برنامه‌های بسیاری به کمک حج و اوقاف در سطح شهر و واسوالی‌ها گرفته شده تا چگونه خانواده‌ها را از دیدگاه شرعی و قانونی آگاه بسازیم که طویانه حرام و مهریه حق مسلم زن است.”

خانم جمشیدی با تاکید این که مهریه حق زن است می‌گوید اداره امور زنان در تلاش است تا با برنامه‌های مختلف، نکاح نامه را به عنوان یک سند حیاتی و لازمی زن در بین خانواده شناسانده و ثبت مقدار مهریه را دردادگاه‌های خانوادگی قانونی بسازند.