نگرانی‌ها از چگونگی حضور زنان افغانستانی در نشست دوحه
حدیث حبیب‌یار
در ادامه‌ی واکنش‌ها به نشست آینده‌ی دوحه به میزبانی سازمان ملل متحد در مورد افغانستان، دیدبان حقوق بشر از عدم مشارکت گسترده‌ی زنان افغانستانی در این نشست ابراز نگرانی کرده است.
هیدر بار معاون بخش زنان در نهاد دیدبان حقوق بشر امروز (۵ فبروری ۲۰۲۴) در یک گفت‌گو با رادیو آزادی، گفته است که بر اساس قطعنامه‌ی سازمان ملل متحد، باید زنان در هر پروسه برای صلح و مذاکره حضور گسترده داشته باشند.
او، افزود که در مورد شش کرسی که برای زنان افغانستان در نشست دوحه در نظر گرفته شده، کسی اطلاع ندارد: “فعالان زن و مدافعان حقوق زن‌ها پرسش‌های زیادی را مطرح می‌کنند که چه کسی این شش تن را انتخاب می‌کند و این‌که آیا در میان این شش تن، زنانی هم شامل خواهند بود که در برابر طالبان ایستادگی کردند. بناءً این به معنای اشتراک کامل نخواهد بود.”
هم‌زمان با این اتحادیه فعالان حقوق بشر، اعضای نهادهای جامعه‌ی مدنی و شماری از زنان معترض می‌گویند که این نشست بی‌حضور مخالفان طالبان بخصوص زنانی که در داخل افغانستان فعالیت می‌کنند، بی معنی است.
سید قاسم هاشمی، عضو اتحادیه فعالان حقوق بشر در یک نواری تصویری می‌گوید که در دو سال و چند ماه پسین، افغانستان فاقد يک حکومت مشروع بود. فعالیت‌های هیأت معاونت سازمان ملل (یوناما) نیز به نحوی بر وفق مراد مردم نیست.
آقای هاشمی می‌افزاید: ” مردم فکر می‌کنند که فعالیت‌های یوناما در راستای سپیدنمایی گروه تروریستی طالبان می‌باشد. بناءً تعیین یک نماینده‌ی ویژه در امور افغانستان در سازمان ملل یک امر خیر است.”
وی امیدوار است که فرد شایسته و آگاه از احوال مردم افغانستانی و آگاه از مسائل منطقه به این پست گماشته شود.
“ما در اتحادیه فعالان حقوق بشر خواهان تعیین نماینده‌ی ویژه آگاه با مسائل سیاسی در امور افغانستان استیم.”
هم‌چنان اعضای نهادهای جامعه مدنی نیز از سازمان ملل متحد خواهان حضور نماینده‌های جنبش‌های اعتراضی که در داخل افغانستان علیه ممنوعیت‌های طالبان مبارزه می‌کنند، استند.
اعضای این نهاد در نوار تصویری که به رسانه‌ها فرستادند، می‌گویند که تا هنوز از جنبش‌های اعتراضی، فعالان نهادهای حقوق بشری و جامعه‌ی مدنی از سوی سازمان ملل متحد دعوت نشده است.
این اتحادیه می‌افزاید: ” ما این نشست را محکوم می‌کنیم چون از زنانی که در داخل افغانستان همواره در مقابل ظلم و شکنجه‌ی طالبان مبارزه کردند، دعوت نشده است. نشست دوحه بدون حضور زنانی که در داخل افغانستان فعالیت می‌کنند؛ بخصوص نماینده‌های جنبش‌های اعتراضی بی معنی و بی مفهوم است.”
با این حال برخی از بانوان معترض در داخل افغانستان در واکنش به این نشست می‌گویند که نباید افرادی که همواره سرنوشت مردم بخصوص زنان افغانستان را معامله کردند، حضور داشته باشند.
کریمه اعظم، مسئول «جنبش زنان معترض شمال» در پیوند به نشست آینده‌ی دوحه گفت:” در این نشست باید زنان از داخل افغانستان دعوت شوند نه مهره‌های سوخته که همیشه سرنوشت مردم را معامله کردند.”
زنان معترض می‌خواهند که در این نشست صدای آنان برای دادخواهی از حقوق شان شنیده شود. بحث در مورد کار، آموزش و فعالیت‌های اجتماعی، از خواسته‌های اصلی زنان در نشست دوحه است.
قرار است به روزهای ۱۸ و ۱۹ فبروری نشستی میان نماینده‌گان ویژه‌‌ی کشورها و سازمان‌های منطقه‌ای در دوحه به میزبانی دبیرکل سازمان ملل برگزار شود.
استفان دوجاریک، سخن‌گوی دبیرکل سازمان ملل متحد گفته است که نماینده‌گان زنان افغانستانی و جامعه‌ی مدنی افغانستان نیز در این نشست دو روزه شرکت خواهند کرد.
انتظار می رود روز نخست این نشست تنها میان نمایندگان کشور ها در امور افغانستان برگزار شود.
ملل متحد گفته که این نشست به منظور بحث در بارۀ چگونه‌گی افزایش مشارکت بین المللی به شیوه‌ای منسجم‌تر، هماهنگ تر و سازنده‌تر با افغانستان برگزار می‌شود. نمایندگان کشورها و نهادهای مختلف برای اشتراک در این نشست دوحه دعوت شده اند.
حکومت طالبان پیش از این تایید کرده بود که آنان نیز به نشست دوحه دعوت شده اند. امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه‌ی طالبان در همین هفته‌ی جاری با روزا اوتونبایووا رئیس هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان دیدار کرد. بر اساس اعلامیه حکومت طالبان، اوتونبایووا در مورد نشست دوحه به متقی معلومات داده و از طالبان خواسته است تا در این نشست اشتراک کنند.
در این نشست در مورد گماشتن نماینده‌ی ویژه سازمان ملل متحد برای افغانستان نیز بحث شود.
پیش از این نیز، هیدر بار، معاون بخش زنان دیدبان حقوق بشر خواستار مشارکت کامل زنان افغانستانی در این نشست شده بود.
