محدودیت‌ها بر زنان، عامل انزوای افغانستان در سال ۲۰۲۳
لیدا بارز
گروه بین‌المللی بحران با نشر گزارشی گفته است که افغانستان به دلیل محدودیت‌های آموزش دختران و منع کار زنان در کنار سرکوب، بازداشت و زندانی کردن آنان، در سال ۲۰۲۳ در انزوای عمیق‌تر قرار گرفت. در این گزارش آمده است که کشورهای غربی کمک‌های‌شان را به دلیل سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ی طالبان علیه زنان و دختران نه تنها کاهش دادند، بلکه تحریم‌ها و فشارها را بر این گروه هم‌چنین حفظ کرده‌اند.
هم‌زمان با ادامه‌ی سرکوب زنان و دختران توصط طالبان، نهادهای بین‌المللی و حقوق بشری متواتر در گزارش‌های سالانه و ماه‌وار خود، به محکومیت‌های طالبان ادامه داده‌اند. این‌بار، گروه بین‌المللی بحران (International crisis group) با نشر گزارش سالانه‌ی شان، روز چهارشنبه، ۳۱ جنوری/ ۱۱ دلو، هشدار داد که آسیب پذیرترین گروه‌ها، به ویژه زنان و دختران، به دلیل توجه نکردن بسیاری از کشورهای جهان برای تعامل با طالبان، با خطرات جدی روبرو‌اند.
این سازمان در گزارش خود، طالبان را به دلیل عدم پاسخ‌گویی به خواست جامعه‌ی جهانی در قبال لغو و یا کاهش محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ی شان، در برابر زنان و دختران بیشتر مقصر دانسته است.
گروه بین‌المللی بحران، با نشر این گزارش درباره‌ی درصدی دختران متاثر از آموزش می‌گوید؛ ثبت نام دختران در مکتب‌های ابتدایی باوجود ممنوعیت‌های آموزش متوسطه و عالی، از ۳۶ به ۶۰ درصد افزایش یافته است.
در این گزارش آمده است: «مقام‌های طالبان، از بازبینی ممنوعیت‌هایی که در سال ۲۰۲۲ برای دخترانی که در مکتب‌ها و دانشگاه وضع کردند، خودداری می‌کنند و به دخترانی که می‌خواهند آموزش خود را فراتر از مکتب ادامه دهند، گزینه‌های کمی باقی می‌گذارند. به نظر نمی‌رسد که طالبان در مورد ممنوعیت آموزشی و سایر سیاست‌های واپس‌گرایانه خود با نمایندگان بین‌المللی گفتگو کنند.»
طالبان پس از روی‌کار آمدن مجدد در آگوست ۲۰۲۱، در افغانستان، نه تنها آموزش دوره‌ی متوسطه و لیسه را برای دختران بالتر از صنف ششم، ممنوع قرار دادند، بلکه محدودیت‌های فزاینده‌ی دیگر را نیز بر زندگی اجتماعی زنان وضع کردند. ممانعت از رفتن به دانشگاه‌ها، پارک‌های تفریحی، حمام‌های عمومی و بستن آرایشگاه‌ها همه و همه زنان و دختران را در این مدت هدف قرار داده است.
همچنان این گروه کار زنان را در اداره‌های دولتی به جز سکتور معارف و بهداشت، نهادهای غیردولتی به شمول دفاتر سازمان ملل متحد منع کرده است.
با این حال، گروه بین‌المللی بحران، می‌گوید؛ همکاری به افغانستان، برای رسیدن به خودکفای به زنان و دختران افغانستانی، کمک خواهد کرد.
از سوی هم در این گزارش آمده است که برخی از کمک‌کننده‌های اروپایی، به عنوان بخشی از یک «روی‌کرد اصولی» که کشورهای عضو اتحادیه اروپا در مارچ ۲۰۲۳ مجدداً تایید کردند، کمک‌ها به افغانستان را کاهش می‌دهند تا این پیام را به رژیم طالبان بفرستند که سیاست‌های تبعیض‌آمیز آنان، غیرقابل قبول است.
به باور گروه بین‌المللی بحران، هرچند هدف از این اقدام کشورهای غربی، منعکس‌کننده‌ی باورهای صادقانه در میان سیاست‌گذاران است، امأ نتیجه‌ی معکوس داشته است.
در ادامه‌ی این گزارش آمده است: «نخست، کاهش کمک‌ها بحران انسانی را بدتر می‌کند و شواهد تجربی فراوان نشان می‌دهد که زنان و دختران در چنین شرایط اضطراری به طور نامتناسبی آسیب می‌بینند، الگویی که فقط در افغانستان آشکارتر است. دوم، منزوی کردن رژیم برای اعتراض به سیاست‌های تبعیض‌آمیزش هیچ اثر قهری بر طالبان ندارد.»
گروه بین‌المللی بحران توصیه می‌کند که تمویل کننده‌های اروپایی، باید کمک‌های موثرتر و پای‌دارتری را برای توسعه ارایه دهند که زندگی همه‌ی افغانستانی‌ها از جمله زنان و دختران را بهبود بخشد.
گزارش‌های نهادهای حقوق بشری و نهادهای مختلف سازمان ملل متحد از جمله یوناما، دیده‌بان حقوق بشر و عفو بین‌الملل در حالی منتشر می‌شوند که طالبان در یک ماه گذشته، موج جدیدی از سرکوب زنان و دختران را در بزرگ‌شهرهای افغانستان، راه‌اندازی کرده‌اند. این گروه در پاسخ به واکنش‌های بین‌المللی ادعاهای ضدونقیض را ارایه داده‌اند.
دیروز، چهارشنبه، ۱۱ دلو، در همایشی که در استان خوست داشت؛ با رد خبرهای بازداشت، ربودن و شکنجه‌ی زنان از سوی اعضای این گروه، مدعی شد که «مجاهدین» تنها زنان گدا را از شهر کابل جمع‌آوری کرده‌اند تا به آنان کمک‌رسانی شود.
در همین حال، مجاهد سخن‌گوی این گروه چندی پیش در مصاحبه‌ی با تلویزیون طلوع گفته بود که دست‌گیری‌های اخیر زنان، مطابق «شریعت» است.
این اقدام طالبان، با واکنش‌ها و محکومیت‌های جامعه‌ی جهانی، سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری، روبه‌رو شد و این نهاد‌ها این عمل‌کرد طالبان را به نحوی خشونت جنسیتی تلقی کرده و خواستار لغو آن شده است، امأ طالبان هنوز به این خواست جامعه‌ی جهانی تن نداده‌اند.
همچنان مقام‌های حکومت طالبان بارها گفته‌اند که محدودیت آموزش دختران و زنان دایمی نیست، امأ در بیش از دو سال گذشته این معضل را نتوانسته‌اند حل کنند.
