افزایش دختر فروشی زیر سایهی حکومت طالبانی
آینور سعیدپور
روزنامه واشنگتن پُست، در مورد ازدواج دختران خرد سال و فروختن دختران به بهانهی عروسی در افغانستان میگوید که در شهرک سبز در استان هرات ۱۱۸ دختر بهعنوان کودک همسر فروخته شده و ۱۱۶ خانوادهی دیگر دخترانی دارند که منتظر خریداران هستند.
این مقاله زیر این عنوان به نشر رسیده است: «در افغانستان جدید یا دخترت را بهفروش و یا گرسنگی را تحمل کن».
در بخش از این مقاله آمده است که ازدواج دختران خرد سال در سراسر افغانستان به شدت افزایش یافته و خانوادهها برای فراهم کردن غذا به سایر اعضای خانواده مجبور شدهاند دختران خود را بفروشند.
در این مقاله از یک منطقه فقیرنشین در استان هرات یادآوری شده است که در آن جا به گفتهی روزنامه ۱۱۸ تن از دختران خرد سال در جریان چند ماه اخیر فروخته شدهاند و خانوادههای ۱۱۶ تن از دختران دیگر در انتظار خریدار هستند. روزنامه همچنان نگاشته است که این معادل ۴۰ درصد از خانوادههای مورد بررسی است.
واشنگتن پست همچنان نگاشته است که علاوه بر وخامت وضعیت اقتصادی، مسدود ماندن مکتبهای دخترانه بالا تر از صنف ششم نیز در افزایش ازدواج دختران کمسن در افغانستان نقش داشته است؛ زیرا پیش از این خانوادهها امیدوار بودند که دختران شان پس از تحصیل شغل مناسبی پیدا کرده و درآمد خانواده کمک کنند.اکنون آنان به این عقیدهاند زمانیکه دخترانشان تحصیل کرده نتوانند و در خانه بنشینند٬ بنا سیر کردن شکم آنان دشوار است.
رویدادهای ازدواج دختران کمسن در حالی در حاکمیت طالبان صورت میگیرد که مقامهای طالبان با صدور یک فرمان گفتهاند که زن نباید ملکیت فکر شود و برای ازدواج رضایت جانبین مهم است.
واشنگتن پست همچنان نگاشته است که بهای این دختران خردسال برای ازدواج دو هزار دالر است. این مبلغ برای یکسال تغذیهی خانوادهها کفایت میکند.
در بخش از این مقاله آمده است که ازدواج برای این دختران یک کابوس است. آنان پس از ازدواج در معرض کارهای سنگین، سواستفادهی کلامی، جسمی و جنسی قرار میگیرند.
واشنگتن پست در ضمن نگاشته است که این نوع ازدواجها بردهداری زیر لباس ازدواج است و این امر تبعاتی منفی برای روانی و جسمی دختران و همچنین بر جامعه به وجود میآورد. دختران زیر ۱۵ سال پنج برابر احتمال مرگ نسبت به زنان در زمان زایمان دارند و نوزادان آنها اغلب قبل از موعد متولد میشوند.
واشنگتن پُست از فعالیتهای یک موسسهی خیریه در هرات نیز یاد کرده است که در مواردی جلو فروش دختران خرد سال را گرفته و به خانوادههای آنان کمکهای را فراهم کرده است.
این بنیاد به نام «برای ازدواج هنوز بسیار خُرد است» توسط استیفانی سنکلیر یک عکاس مشهور تاسیس شده است. این بنیاد توانسته است تعدادی از خانوادهها را قناعت بدهد که دختران خرد سال خود را به ازدواج ندهند. بنیاد استیفانی سنکلیر در عوض برای خانوادهها برخی فعالیتهای اقتصادی از جمله دکان ایجاد کرده است.
در حین کارهای میدانی ما در افغانستان، با عکاسان همکاری کردیم تا زندگی چند خانواده که با تهدید ازدواج کودکان مواجه شدهاند، را ثبت کنیم. در ادامه، شش داستان از این خانوادهها آمده است.
واشنگتن پست زندگی شماری از این دختران که زیر سن ازدواج کرده را مستند کرده است.
فوزیه، که ایستادهاست و با غلام حضرت (8 ساله)، آمینا (5 ساله) و مادرش، شیرین گل، دوست دارد با خرگوشش بازی کند و میخواهد مثل دیگر دختران به مکتب برود؛ اما شیرینگل میگوید که او باید فوزیه را به ازدواج بفروشد. این خانواده کمترین پول را دارد و او گزینهی دیگری نمیبیند. سه فرزند از هشت فرزندش ناتوان هستند و او روزی فقط 25 افغانی (حدود 36 سنت) از نخپیچی به دست میآورد.
بینظیر، که در حال نانپزی است، در سن 7 سالگی به ازدواج فروخته شد. زمانیکه پدرش، مراد خان، متوجه شد که دیگر نمیتواند هشت فرزند خود را تغذیه کند. سازمان “برای ازدواج هنوز بسیار خُرد است” با خانوادهها و رهبران دینی مذاکره کرد تا ازدواج را باطل کند و به خان کمک کرد تا سرمایه اولیهی لازم برای باز کردن یک فروشگاه و خودکفا شدن را تأمین کند. بینظیر اکنون در دبیرستان روباتیک ثبتنام کرده است و یکی از خواهرانش، خماری، برنامه خیاطی “برای ازدواج هنوز بسیار خُرد است” را به پایان رسانده است. مراد خان میگوید: “حتا اگر کسی چاقو را به گردنم بگذارد، دخترم را به ازدواج نمیدهم.”
مادر فرزانه، مریم، هفت فرزند دارد که از 1 تا 15 ساله هستند. فرزانه در بالای این عکس قرار دارد، همراه با مادر و چهار فرزند دیگر اش: حلیمه (13 ساله)؛ فاطمه (2 ساله)؛ گل احمد (5 ساله)؛ و یونس (7 ساله). پس از مرگ همسر مریم در یک تصادف رانندگی سال گذشته، او مجبور شد برای زنده ماندن وام بگیرد. با افزایش بدهیهایش، مجبور به فروختن فرزانه به قیمت ۳۰۰هزار افغانی (حدود 4,300 دلار) شد. خریدار اصرار دارد که مختار به اخذ فرزانه است؛ زیرا در خانه مریم هیچ مردی نیست؛ اما مریم از طریق سیستم قانونی برای نگهداشتن فرزانه تا سن 18 سالگی اقدام میکند.
نازیه، یک سال پیش به جای خواهر 12 سالهاش، پشتانه، که بر ادامه تحصیل اصرار داشت، فروخته شد. مادر و پدرشان، نازگل و همسرش، سعی کردهاند شش فرزند خود را تغذیه کنند و تصمیم گرفتهاند که جز این راه گزینه دیگری برای زندگی ندارند و یکی از دختران خود را به یک خانواده نسبتی برای ۲۰۰هزار افغانی (حدود 2,800 دلار) بفروشند. در آن زمان، نازیه ایدهای از اینکه ازدواج چه معنایی دارد نداشت، بنابراین اعتراض نکرد. حالا او میداند که خانوادهی پسر میخواهد او را ببرد. نازیه میگوید که میخواهد بازی کند و با خانوادهاش باشد. “من دوست دارم به مکتب بروم. دوست دارم الفبا را بیاموزم. کل کلاس با من دوست است.” نازگل از تصمیم خود پشیمان است؛ اما میگوید: “ما چیزی نداشتیم، حتا یک تشک هم نداشتیم. مجبور شدم دخترم را بفروشم.” او سعی میکند خانواده پسر را متقاعد کند که به نازیه اجازه بدهند سه سال دیگر در خانه بماند.
پیش از این نیز یک موسسهی حقوق بسر “رواداری” با نشر گزارشی گفته بود که پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، ازدواجهای زیرسن افزایش یافته است.