آموزش محلی با تاثیر جهانی؛ راه‌کاری برای دختران افغانستانی
حدیث حبیب‌یار
موسسه‌ی پاملرنه (CARE)، در سراسر افغانستان برای دختران دانش‌آموز صنف‌های محلی ایجاد کرده است. در این صنف‌ها دختران می‌توانند که دو صنف را در یک سال تقویمی تمام کنند و وارد صنف بعدی شوند.
آموزگارن این صنف‌های آموزشی در کشوری آموزگار هستند که دختران را از رفتن به مکتب منع کرده اند. و در چنین شرایطی منبع آرامش و قدرت دختران بازمانده از آموزش می‌باشند. آنان شاهد درخشندگی دخترانی بودند که می‌دانستند چند وقت بعد، از این حق اولیه (حق آموزش) محروم خواهند شد.
لیدا، یکی از آموزگاران در استان غزنی است. صنف او، محلی برنامه یادگیری تسریع شده (ALP) است که توسط موسسه‌ی پاملرنه در افغانستان اداره می‌شود.
لیدا، می‌گوید: “من به دانش‌آموزانم بسیار افتخار می‌کنم؛ چون روزی که با هم آشنا شدم، دانش‌آموزان واقعاً چیزی نمی‌دانستند، آنان دخترانی بودند که در خانه بودند و سرکوب می‌شدند. و با تشکیل صنف‌های CARE توانستیم محیط مطالعه را برای آنان مساعد کنیم.”
لیدا، بخاطر علاقه‌ی دانش‌آموزان خود خوشحال است و می‌گوید که از صفر به صد رساندن این دانش‌آموزان مایه مباهات است.
او گفت:” ما بسیار خوشحالیم که علاقه‌ی دانش آموزان ما به حد نهایی رسیده است و آنها اهداف بزرگی در آینده دارند، آنها می‌خواهند به یک موقعیت عالی برسند و به کشور های خارج تحصیل نمایند. و این جای خرسندی‌ست که خانواده‌های دانش‌آموزان نیز پذیرفته‌اند که دخترانشان عوض شده‌اند و توانسته‌اند به خانواده‌هایشان کمک کنند.»
طالبان از اوایل تسلط شان بر افغانستان در ماه آگست سال ۲۰۲۱، مکتب‌ها را به روی دختران بالاتر از صنف ششم مسدود کردند و به تعقیب آن، دانشگاه‌ها را نیز به روی دانشجویان دختر بستند.
آموزگار موسسه‌ی پاملرنه می‌افزاید: “امیدوارم صدای مشکلات تحصیلی دختران افغانستانی را جامعه‌ی جهانی بشنود و به ما کمک کنند تا دختران دوباره اجازه تحصیل پیدا کنند. این تنها خواسته یا آرزوی من است. این روزها برای دختران جامعه و خودم فوق‌العاده سخت است، اما به دختران انگیزه می دهم که در خانه درس بخوانند و در کنار هم فعالیت های اضافی انجام دهند، هرگز ناامید نشوند و همیشه به مطالعه ادامه دهند تا به اهداف خود برسند.”
علیرغم همه چیز، CARE تلاش کرده است تا زمینه‌ی آموزش را برای بسیاری از دختران در اکثر استان‌های افغانستان فراهم کند تا دختران قادر به ادامه تحصیل از طریق برنامه‌های آموزش تسریع شده باشند.
از طریق این برنامه‌ها، دختران 10 تا 17 ساله شش روز در هفته در طول سال مطالعه می کنند. و دو صنف را در یک سال تقویمی می‌گذرانند که هر صنف شش ماه طول می‌کشد.
دختران در این صنف‌ها سوالات بی‌جواب زیادی را در سر دارند. یکی از دانش آموزان به نام صالحه می‌گوید: «آیا کسی توانسته از خانه معلم شود؟ دکتر یا مهندس شود؟ یا کسی توانسته از گوشه‌ی خانه به هدف خود برسد؟» زن نه تنها برای کار خانه آفریده شده است، بلکه زن موجودی لطیف است که باید آزادی خود را داشته باشد و بیرون از خانه به کار خود ادامه دهد و زن از مرد قوی‌تر است.
صالحه گفته است که یک زن می‌تواند در کنار کارهای خانه کارهای بیرون را نیز مدیریت کند. وقتی می‌شود هر دو را انجام دهد، چرا اجازه کار و آموزش برایش داده نمی‌شود؟ “دلیل این‌که ما درس نخوانیم چیست؟”
هم‌چنان می‌افزاید که با شروع این صنف‌های محلی، خیلی خوشحال شده است. “من فکر می کردم، هرکسی که تحصیل می کند می‌تواند آزادانه در مورد اهداف خود صحبت کند، می‌تواند خودکفا شود و می‌تواند به موقعیت خود برسد. و فکر می‌کردم من هم روزی می‌توانم درس بخوانم، خودکفا شوم و هدفم را پیدا کنم؛ چون هدف در زندگی بسیار مهم است. اما امروز دختران سرزمین من از حق تحصیل محروم هستند.”
صالحه‌ی 17ساله آرزو دارد در آیند معلم شود و جامعه‌ی خود را تغیر دهد و به دختران سرزمین‌اش تدریس کند. “من می‌خواهم در آینده معلم شوم، زیرا معلم می تواند جامعه را تغییر دهد و می تواند آداب و اخلاق را آموزش دهد. اگر کسی وکیل، قاضی یا مهندس است، این از برکت تلاش معلم است که توسط یک معلم آموزش دیده است. هیچ کس بدون سخت کوشی و بدون داشتن معلم نمی‌تواند مهندس، معلم یا قاضی شود، بنابراین من می‌خواهم معلم و آن‌هم معلم خوبی شوم تا زمانی بتوانم به خانواده و جامعه ام کمک کنم.”
هم‌چنان هدیه، یک دانش آموز 15 ساله ALP، خوشحال است که توانسته است با این صنف‌ها ظرفیت خود را بالا ببرد و مصارف زندگی خود و اعضای خانواده‌اش را تأمین کند.
هدیه گفت: “موسسه پاملرنه امکان ادامه تحصیل را برای ما فراهم کرده‌است. درس ها برای ما بسیار موثر است. از طریق برنامه CARE ما همچنین توانسته ایم در دوره های انگلیسی شرکت کنیم، برای خود لباس و کفش بخریم و می توانیم منبع کمکی برای خانواده خود باشیم.”
صاحبه نیز یکی دیگر از دانش‌آموزان است که 16 سال سن دارد او می‌گوید که تحصیل حق همه جانبه هر فرد است. “پیامبر گرامی ما فرمودند: «از گهواره تا گور به دنبال علم باشید…» آموزش برای ما بسیار مهم است و از طریق آموزش و پرورش می‌توانیم آرزوهایمان را بسازیم. همه‌ی اهداف ما روزی به حقیقت می‌پیوندند. و ما می‌توانیم از حقوق همه جانبه‌ی خود دفاع کنیم و اعتماد به نفس خود را افزایش دهیم.”
صاحبه، یکی دیگر از دانش‌آموزان موسسه‌ی پاملرنه نیز مانند هزاران دختر افغانستانی نیز از حق تحصیل محروم است و بخاطر آرزو‌هایش نگران است.
صاحب 16 ساله گفت: “من می‌خواهم در آینده پزشک شوم تا بتوانم به زنان، مردم، جامعه و کشورم خدمت کنم تا مردمم به من افتخار کنند. ما شروع به بلند کردن صدای خود کردیم که زنان حق تحصیل دارند. آنها حق کار دارند. زنان حق دارند از حقوق خود دفاع کنند تا زن به رتبه ای برسد. ما تحصیل و کار می‌خواهیم. باید انتظار حقوق زنان را داشت. زن نباید در خانه بماند. زن حق دارد رئیس جمهور شود. زن باید در هر کاری شرکت کند، زیرا حقوق زن و مرد برابر است.»
زنان افغانستان هر روز به مبارزات خود علیه گروه طالبان ادامه می‌دهند. و همه روزه خواهان احیای حقوق اولیه‌ی شان در سراسر کشور هستند.
صاحبه از دختران افغانستانی می‌خواهد که دست به دست هم بدهند مبارزه کنند تا زمانی که طالبان افغانستان اجازه دهند تحصیل کنند.” ما نمی‌خواهیم فقط در خانه بمانیم ما باید انگیزه داشته باشیم و به زودی مکاتب باز شوند.”
ممنوعیت آموزش دختران در دوره متوسطه و لیسه از نخستین محدودیت‌هایی بود که طالبان بعد از تصرف قدرت در ۱۵ آگست سال ۲۰۲۱ وضع کردند.
