دست‌گیری زنان؛ از انکار طالبان تا محکومیت جهان
لیدا بارز
از یک هفته بدین‌سو، نیروهای طالبان زنان و دختران را از منطقه‌ی دشت‌برچی، خیرخانه و برخی نقاط دیگر شهر کابل به اتهام رعایت نکردن حجاب مورد نظر این گروه، بازداشت و به حوزه‌های امنیتی و زندان‌ها انتقال دادهاند.
این گرفتاری‌ها واکنش‌های شهروندان، سیاست‌مداران، کنش‌گران مدنی و پژوهش‌گران امور دینی را به‌همراه داشته است.
در طی ۲۴ ساعت گذشته، یوناما، دیده‌بان حقوق بشر و ریم آلسالم، گزارش‌گر ویژه سازمان ملل در مورد خشونت علیه زنان و رینا امیری، نماینده‌ی ویژه‌ی امریکا برای زنان و حقوق‌بشر و برخی دیگر از چهره‌های سرشناس در مورد بازداشت‌های اخیر طالبان، واکنش دادهاند.
دیده‌بان حقوق بشر با نشر گزارش سال ۲۰۲۳ خود نوشت؛ بازداشت و سرکوب زنان طی یک‌سال گذشته توسط طالبان افزایش یافته است. در پیام دیگر دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) دیروز پنج‌شنبه، ۲۱ جدی، با ابراز نگرانی از بازداشت دختران و زنان توسط طالبان گفت که در حال بررسی اتهامات مربوط به بدرفتاری و بازداشت غیرقانونی است.
در همین حال ریچارد بنت، گزارش‌گر ویژه‌ی حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور افغانستان، نصیر احمد فایق، سرپرست نماینده‌گی افغانستان در سازمان ملل متحد، با استقبال از نامه‌ی یوناما در اکس شان گفته‌اند؛ ما به درخواست‌ها برای آزادی فوری آنها و احترام به حقوق بشر و کرامت می‌پیوندیم. او با تأکید بر نقش حیاتی مأموریت یوناما در مستندسازی، نظارت، گزارش‌دهی، و حمایت از وضعیت حقوق بشر، و در پیش‌گیری و واکنش به خشونت جنسی مبتنی بر جنسیت، حمایت می‌کنیم.
از سوی هم رینا امیری، نماینده‌ی ویژه‌ی امریکا برای زنان و حقوق بشر در افغانستان گفته که در دوسال گذشته حقوق زنان در افغانستان “نقض” شده و زنان در این کشور به گونه‌ی “سیستماتیک” از جامعه حذف میشوند. رینا امیری که در نشست کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان این کشور سخن می‌گفت افزوده که زنان افغانستانی به کمک جامعه جهانی نیاز دارند و نه تنها امریکا بلکه تمام جهان برای حقوق زنان در افغانستان تلاش می‌کنند.
در ادامه‌ی واکنش‌ها به بازداشت و شکنجه‌ی دختران توسط طالبان، ریم آلسالم، گزارش‌گر ویژه‌ی سازمان ملل در مورد خشونت علیه زنان، ادامه سرکوب زنان و دختران توسط طالبان در افغانستان را نگران‌کننده خواند.
خانم آلسالم در شبکه‌ی اجتماعی اکس نوشت به‌رغم محکومیت‌های جهانی طالبان هنوز از آزار و اذیت زنان دست‌بردار نیست.
همزمان با واکنش‌ها و گزارش‌ها از وضعیت بد حقوق بشری در افغانستان، عکسی از بدن یکی از زنان بازداشت شده و تحت شکنجه‌ی طالبان در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که با واکنش‌های برخی از کاربران و فعالان حقوق بشر را همراه بوده است.
عارف رحمانی، عضو پیشین مجلس نماینده‌گان کشور در پیوند به دست‌گیری شکنجه‌ی زنان با لحن تُند در اکس نوشت: «شکنجه و تعزیب زنان و دختران یعنی امر به معروف و نهی از منکر به سبک وحشیان ملاهیبت‌خانی و مطابق اسلامیت و افغانیت و شریعت طالبانی.»
او می‌گوید؛ طالبان با این توهین، تحقیر، تعزیب و شکنجه های نوامیس مردم افغانستان غیرت و همت همه مردان و زنان جامعه را به چالش گرفته است.
آصف آشنا، تحلیل‌گر مسائل سیاسی در واکنش به عکس منتشر شده از شکنجه‌ی زنان بازداشت شده گفت: «گوشه‌ای کوچک یا مشت نمونه خروار از شکنجه و جنایتی است که در مخوف‌خانه‌های استخبارات گروه تروریستی طالب علیه زنان افغانستان به اجرا گذاشته می‌شود.»
او عکس نشر و بازنشر شده را «سند موثق» از «جنایت‌های» طالبان دانسته و از کاربران خواست تا این عکس را همگانی کنند.
و شمایل توانا ناصری، فعال حقوق زن و از جمله زنان معترض در پیوند به شکنجه‌ی طالبان، نوشته است؛ دختران و زنانی که به بهانه‌ی بی‌حجابی دست‌گیر میشوند؛ مورد وحشت‌ناک‌ترین انواع شکنجه از سوی طالبان قرار می‌‌گیرند.
او افزود؛ طبق گفته‌های یکی از زنان زندانی که نخواست نامش فاش شود، طالبان آن قسمت‌های از بدن آنها را مورد شکنجه قرار می‌دهند که نتوانند به کسی نشان دهند تا جنایت طالبان فاش نشود.
خبر شکنجه و لت‌و‌کوب زنان در حالی دست به دست می‌شود که طالبان هر گونه شکنجه و بدرفتاری با زنان را کاملا رد کرده‌اند.
طالبان در روزهای اخیر گشت‌وگذار زنان را در بزرگ‌‌شهرها از جمله کابل، محدود کرده‌اند.
این گروه در بیش از یک هفته‌ی اخیر دست به موج تازه‌ی از دست‌گیری زنان به اتهام بدحجابی زده‌اند.
وزارت امر به المعروف این گروه که بیش‌ترین فرمان‌های ضد زن را صادر می‌کند در امر دست‌گیری زنان نقش دارند.
