مروری بر واکنش‌ها به بازداشت زنان در کابل؛ «زنان بازداشت شده فورا‌ً آزاد شوند»
لیدا بارز
بازداشت زنان و دختران، در روزهای اخیر توسط طالبان در گوشه و کنار کابل افزایش یافته است. این رفتار آنان با واکنش‌های در سطح بین‌المللی به همراه بوده است. سازمان عفو بین‌الملل و برخی از چهره‌های حقوقی این عمل طالبان را محکوم کرده و خواستار آزادی زنان از زندان‌های طالبان، شده‌اند.
سازمان عفو بین‌الملل بازداشت‌های اخیر طالبان را “خودسرانه” عنوان کرده و افزوده است که این اقدام طالبان نقض بیش‌تر آزادی بیان و حق گشت‌وگذار زنان است.
این سازمان روز (جمعه، ۱۵ جدی)، در اعلامیه‌ای تاکید کرده که طالبان باید سرکوب زنان را به صورت «فوری» متوقف کند. عفو بین‌الملل هم‌چنین خواهان آزادی دختران بازداشتی شده است.
هم‌زمان با این، ریچارد بنت، گزارش‌گر ویژه‌ی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان نیز روز (جمعه، ۱۵ جدی)، با نشر پیامی در شبکه‌ی اجتماعی اکس خود، با اظهار تاسف از عمل‌کرد طالبان نگاشته است که بازداشت‌های اخیر زنان در کابل به‌دلیل “بدحجابی” بیان‌نگر محدودیت‌های بیش‌تر بر آزادی زنان است. «بازداشت‌های اخیر زنان در کابل به‌دلیل بدحجابی که توسط طالبان تایید شده است، متأسفانه بیان‌گر محدودیت‌های بیش‌تر بر آزادی زنان و تضعیف سایر حقوق آنان است.»
در ادامه‌ی واکنش‌ها به وضع محدودیت‌های بیش‌تر طالبان بر زنان و دختران، احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی افغانستان در بیانیه‌ای بازداشت زنان در کابل را محکوم کرده و این رفتار طالبان را دشمنی با نیمی از پیکر جامعه عنوان کرده است.
آقای مسعود، روز (جمعه، ۱۵ جدی)، با نشر مطلبی در حساب کاربری اکس خود می‌گوید؛ آن‌چه زیر نام شریعت علیه زنان افغانستانی به اجرا گذاشته می‌شود، نه با اصول و ارزش‌های دین اسلام و نه هیچ دین و آیین دیگر قابل جمع است.
رهبر «جبهه مقاومت ملی» اضافه کرده است که اختطاف، شکنجه، آزار و بی‌حرمتی در ساحت زنان افغانستان، شنیع‌ترین نوع جنایت علیه بشریت است و مسوولیت‌های تاریخی سنگینی را برای همیشه متوجه طالبان می‌کند.
او گفته است: «ما باور داریم که طالبان نه امروزِ افغانستان است و نه فردای معطوف به آزادی، عدالت، ثبات و آبادانی کشور ما. برای همین اعلام می‌دارم که این گروه با توسل به اختطاف و بی‌حرمتی به ساحت زنان، سند نابودی زودهنگام خویش را امضا می‌کنند و انگیزه مقاومت را در نیروهای شجاع و مبارزان عزت و آزادی افغانستان، بیش از پیش تقویت می‌کنند.»
نیروهای طالبان، روز دوشنبه، ۱۱ جدی، در چندین نقطه‌ی از شهر کابل، شماری از زنان و دختران را به بهانه‌ی «رعایت نکردن حجاب شرعی مورد نظر این گروه» بازداشت کرده و به حوزه‌های امنیتی مربوطه منتقل کرده‌اند.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، روز گذشته با تایید این خبر گفت که هیچ‌کسی در افغانستان خودسرانه بازداشت نشده است و دست‌گیری‌ها براساس «اصول شریعت اسلامی» انجام می‌شود.
در پیوند به بازداشت زنان که آن‌را طالبان «اصول شریعت» می‌دانند؛ نصیر احمد فایق نماینده‌ی دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد، می‌گوید که احترام به زنان جزء فرهنگ مردم افغانستان و دستورهای اسلام است و در هیچ حاکمیتی این احترام و فرهنگ «نقض» نشده است.
او با انتقاد از طالبان گفت: «رژیمی که ظاهرا خود را پیرو احکام شریعت اسلام و حامی فرهنگ مردم افغانستان می‌دانند، چگونه به خود حق می‌دهند که بدون حضور محرم و یا پلیس زن، زنان و دختران را بدون دلیل گرفتار و توقیف نمایند.»
فوزیه کوفی، عضو پیشین شورای ملی افغانستان، نیز با انتقاد از این رفتار طالبان در اکس خود نوشته است که زنان بی‌رحمانه به دلیل حضور در اجتماع، مجازات می‌شوند.
او، با انتقاد از مردم گفت که زنان و دختران در مقابل چشم‌های صدها مرد در شهر کابل بازداشت شده‌اند. کوفی از مردم می‌خواهد تا اجازه ندهند بیش‌تر از این دختران افغانستانی «بی‌عزت» شوند.
فوزیه کوفی می‌گوید که طالبان جرات سرکوب سیستماتیک زنان را ندارد.
طالبان در روزهای اخیر گشت‌وگذار زنان را در بزرگ‌‌شهرها از جمله کابل، محدود کرده‌اند. وزارت امر به معروف و نهی از منکر این گروه که بیش‌ترین فرمان‌های را بر زن را صادر می‌کرده در امر دست‌گیری زنان نقش دارند.
طالبان موج جدیدی از سرکوب و محدودیت‌های بیش‌تری را بر زنان و دختران اعمال کرده‌اند. در تازه‌ترین مورد، چند روز پیش، وزیر امر به معروف و نهی از منکر طالبان «لباس‌های چسب و نازک» زنان را مغایر شریعت اسلامی و فرهنگ افغانستانی عنوان کرده و از تاجران خواست که لباس‌های نازک و چسب را برای زنان و دختران وارد کشور نکنند.
با این حال منابع مردمی در کابل می‌گویند که طالبان با مراجعه به مرکزهای آموزشی خصوصی، دستور داده‌اند، به دخترانی‌که حجاب مورد نظر آنان را رعایت نمی‌کنند، اجازه ورود ندهند.
آنان هشدار داده‌اند، دخترانی که حجاب مورد نظر این گروه را رعایت نکنند، بازداشت و به زندان منتقل می‌شوند.
عفو‌بین‌الملل و ریچارد بنت، درحالی خواستار آزادی «بی‌قید و شرط» زنان بازداشت شده از قید طالبان شدند که هنوز آمار دقیق از دختران بازداشت شده در دست نیست.
هم‌چنان طالبان پیش از این نیز درخواست‌های سازمان‌های حقوق بشری و جامعه‌ی جهانی را مداخله در امور داخلی افغانستان عنوان کرده و پاسخ مثبت به خواست‌های جامعه‌ی جهانی نداده است.
