انترنیوز: وضع محدودیت بر زنان باعث کاهش دست‌رسی آنان به اطلاعات شده است
آی‌نور سعیدپور
انترنیوز، با نشر پژوهشی می‌گوید که پس از تسلط طالبان بر افغانستان و وضع محدودیت بر رسانه‌ها، اعتماد شهروندان افغانستان به‌دلیل سانسور به منابع اطلاعاتی، کاهش یافته است.
انترنیوز، با نشر گزارشی گفته است که پس از روی کار آمدن طالبان، تقریبا نیمی از رسانه‌ها مسدود شده‌اند و رسانه‌های فعال نیز از سوی مقام‌های طالبان با محدودیت روبه‌رو اند. تعداد خبرنگاران زن در رسانه‌ها کاهش یافته است و از همین رو حتا شهروندان از ترس نیز در شبکه‌های اجتماعی و در ارتباطات روزانه‌شان اقدام به خودسانسوری می‌کنند.
در بخش از این گزارش آمده است که بازگشت طالبان به قدرت منجر به ایجاد محدودیت برای تمام اقشار جامعه افغانستان، به ویژه زنان شده است.
انترنیوز هم‌چنان گفته است که وضع محدودیت‌ها بر زنان شدیدتر بوده که این امر باعث شده، دست‌رسی آنان به اطلاعات از طریق منابع غیر رسمی مانند نانوایی‌ها، سالن‌های زیبایی و مکتب‌ها کاهش یابد و زنان کم‌تر از مردان به اطلاعات دست‌رسی دارند.
این سروی، به هدف برجسته‌کردن هرگونه تأثیرات مهم پس از آگست 2021 انجام شده است. انترنیوز این گزارش را بر اساس ۹۹۷ سروی تلیفونی در ۳۴ ولایت افغانستان، ۴۲ مصاحبه عمیق و حضوری با مردان و زنان در سه ولایت بین ماه‌های می و جولای ۲۰۲۳ میلادی تهیه کرده است.
نتیجه‌ی این سروی نشان می‌دهد که ممنوعیت‌های آموزش و کار زنان و دختران حتا آن‌ها را از دریافت اطلاعات از منابع دیگر مانند گروه‌های اجتماعی، مکتب‌ها و آرایش‌گاه‌ها محروم کرده است.
انترنیوز نگاشته است که زنان بیش‌تر از مردان با چالش‌ها و محدودیت‌های دست‌رسی به اطلاعات مواجه می‌شوند.
در این گزارش آمده است که بی‌سوادی زنان مانعی برای دست‌رسی به اینترنت و رسانه‌های اجتماعی است. (نرخ باسوادی برای زنان 33 درصد در مقایسه با 50 درصد برای مردان است).
انترنیوز در این گزارش نوشته است که برخی از زنان و دختران در افغانستان به دلیل بی‌سوادی به خلاء اطلاعاتی روبه‌رو هستند و نمی‌توانند از رسانه‌های اجتماعی و یا اینترنت اطلاعات مانند اخبار و یا معلومات مربوطه به صحت را دریافت کنند.
بر اساس این گزارش زنان بیش‌تر از مردان برای به اشتراک‌گذاری و تأیید اطلاعات به فضاهای غیررسمی مانند نانوایی‌ها، بازدید از خانه و سالن‌های زیبایی متکی هستند.
در گزارش آمده که، بسته شدن سالن‌های زیبایی در جولای 2023 تأثیر منفی بر دست‌رسی زنان به اطلاعات گذاشته است. شکاف‌های اطلاعاتی در مورد مشاغل و معیشت، تحصیلات و حقوق زنان توسط همه گروه‌های سنی گزارش شده است.
انترنیوز هم‌چنان افزوده که ۶۸ درصد زنان در مورد حقوق زنان و مسائل مربوط به جنسیت، ۶۷ درصد شغل و معیشت، و ۶۷ درصد زنان پاسخ‌دهنده در مورد آموزش اطلاعات کافی ندارند.
در این گزارش هم‌چنان آمده است که ۶۴ درصد مردان در افغانستان نیازمند دریافت اطلاعات در مورد شغل و معیشت و ۵۹ درصد آنان هم در تلاش کسب اطلاعات در مورد کمک‌های بشردوستانه هستند.
بر اساس یافته‌های این سازمان، ۸۲ درصد از ساکنان شهری دارای تلویزیون بوده‌اند، در حالی‌که این رقم در قریه‌ها کم‌تر از ۵۰ درصد بوده است؛ اما میزان استفاده از رسانه‌های شنیداری بین روستا و شهر یکسان بوده است.
نتایج نظرسنجی انترنیوز هم‌چنان نشان می‌دهد که هنوز هم مردم برای دریافت اطلاعات به منابع بومی اعتماد دارند و به این روند ادامه داده است. “مردم به آخوندها، امامان، شوراها، نمایندگان کوچه‌ها، معلمان، همکاران، همکلاسی‌ها، ارایه دهندگان خدمات، خانواده‌ها و دوستان برای دریافت و تایید اطلاعات ادامه می‌دهند.”
این در حالی‌ست که پس از روی کار آمدن طالبان بر رسانه‌ها محدودیت‌های شدید وضع شده است.
در این اواخر گزارش‌ها از نقض حقوق خبرنکاران نیز منتشر شده است. طوری‌که سازمان گزارش‌گران بدون مرز پیش‌تر گفت که افغانستان یکی از بدترین کشورها برای خبرنگاران است.
طالبان بر زنان خبرنگار نیز محدودیت‌های شدیدی چون پوشیدن ماسک را اجباری کرده است. در برخی از ولایت پخش و نشر صدای زنان را نیز ممنوع کرده است.
از سوی هم، محدودیت‌های طالبان به صورت عموم باعث منزوی شدن زنان و حذف آنان از زندگی عمومی شده است. زنان اکنون خانه‌نشین و از دست‌رسی به اصلاعات محروم‌اند.
