“در افغانستان، زنان باردار در راه شفاخانه یا داخل آن می‌میرند”

خبرگزاری پس‌بلو وابسته به سازمان ملل متحد، با نشر گزارشی از وضعیت زنان باردار در افغانستان تحت کنترول طالبان گفته است، تعداد زیادی زنان باردار در راه رسیدن به شفاخانه‌ها جان شان را از دست می‌دهد. 

در این گزارش هم‌چنان آمده است که در افغانستان تحت سلطه طالبان، این غیرمعمول نیست که سه زن در یک تخت بیمارستانی مشترک باشند. هم‌چنین نادر نیست که نوزادان نارس از انکوباتور مشترک استفاده کنند. این امر در توسعه‌یافته‌ترین شهر، پایتخت کابل و در سراسر کشور اتفاق می‌افتد. 

 در بخشی از گزارش هم‌چنان آمده است که بسیاری از خانواده‌ها به دلیل فقر هزینه‌ی سفر برای رسیدن به شفاخانه را نمی‌توانند پرداخت کنند.  

داکتر هجریه ضیا، رییس زنان و زایمان در شفاخانه ولایتی فیض آباد در ولایت بدخشان، وضعیت زنان باردار در این ولایت «بسیار بد» توصیف کرده و گفته است در ماه نوامبر سال جاری، چهار زن جان خود را از دست دادند چون خیلی دیر به شفاخانه رسیدند.  

پس‌بلو هم‌چنان گفته است که حتا پیش از 2021، افغانستان یکی از بالاترین آمار مرگ و میر مادران را در جهان داشته است.  

این خبرگزاری هم‌چنان گفته است که در طی دو دهه، تحصیل هزاران زن کارمند پزشکی و میلیون‌ها دلار کمک خارجی، آمار مرگ و میر را به ازای هر100هزا تولد زنده، از 1346 در سال 2000 به 620 مورد در سال 2020 کاهش داد.  

در بخش از گزارش پس‌بلو، آمده است که در سال 2020 روزانه 24 زن در افغانستان به دلیل حاملگی یا دلایل مربوط به تولد جان خود را از دست می‌دادند؛ آمار مرگ و میر مادران در این کشور تقریباً به اندازه کل سایر کشورهای جنوب آسیا بود. 

هیدر بار، معاون بخش زنان حقوق بشر سازمان ملل نیز در صحبت به این خبرگزاری گفته است که وضعیت زنان در افغانستان در حال حاضر نسبت به پیش از سال 2021، بسیار بدتر شده است.  

خانم بار هم‌‎چنان گفته است که در آن زمان آنان متوجه این وضعیت نبوده که وضعیت چقدر می‌تواند بدتر شود. 

پس‌بلو به نقل از کارشناسان هم‌چنان گفته است کخ تنها کم‌بود تخت‌های بیمارستانی نیست که رفاه زنان را از بین می‌برد؛ بلکه عامل‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نیز وضعیت زنان را به طیف گسترده متاثر کرده است. 

پس از تسلط طالبان بر کشور، میلیاردها دالر کمک خارجی قطع شد؛ زیرا سازمان‌های بین‌المللی و سایر کشورهای دست از حمایت افغانستان برداشتند. سیتسم صحی افغانستان در بیش از بیست سال گذشته به کمک‌های بین‌المللی وابسته بود نیز با کم‌بود بودجه مواجه است. 

داکتر نسرین اوریاخیل، مدیر سابق زایش‌گاه ملالی، در صحبت به خبرگزاری پس‌بلو نیز گفته است که در دو دهه‌ی گذشته سیستم صحی افغانستان به کمک‌های خارجی وابسته بوده است.: «متاسفانه در 20 سال گذشته، مسوولان نظام صحی نتوانستند راهی بیابند که آنرا بدون هیچ حمایتی از سوی اهداکنندگان روی پای خود بایستد. این همیشه به حمایت اهداکنندگان بستگی داشت.» 

مراقبت‌های بهداشتی کم‌تر، بارداری‌های جوان‌تر، خطرهای بیش‌تر 

پس‌بلو، هم‌چنان به محدودیت‌های وضع شده بر زنان پس از تسلط طالبان اشاره کرده و گفته است که  طالبان به وعده‌های خود مبنی بر اتخاذ روی‌کردی معتدل در قبال زنان و حقوق اقلیت‌ها عمل نکرده است.  در سال 2022 زنان از رفتن به مکتب بالای صنف ششم منع شدند. این ممنوعیت بعداً به آموزش عالی نیز گسترش یافت. سپس طالبان بهار گذشته زنان را از کار در سازمان‌های غیردولتی داخلی و خارجی منع کردند، آنها را از حضور در ورزشگاه‌ها و پارک‌های عمومی منع کردند و آنها را از سفر بدون همراه مرد منع کردند. 

داکتران در افغانستان و هم‌چنان فعالان و مقام‌های پیشین حامی صحت زنان در خارج از کشور به پس‌بلو گفته که فقر و کم‌بود فرصت برای زنان در کشور باعث شده که برخی از خانواده‌ها زودتر از گذشته دختران خود را به عقد خود درآورند. 

این ناظران گفتند که به نظر می‌رسد حاملگی‌های نوجوانی بیش‌تر شده و زنان جوان را در معرض خطر بیش‌تری در معرض مرگ مادر قرار می‌دهد. 

داکتر شفاجو، که یک کلینیک زنان و زایمان را در کابل اداره می کند، به این خبرگزاری گفته که او متوجه شده است که تعداد دختران 14 و 15 ساله‌ای که می‌خواهند باردار شوند یا باردار هستند، در دو سال گذشته دو برابر شده است. 

تجربه‌های دکتر شفاجو با یافته‌های گزارش مرکز سلامت بشردوستانه جانز هاپکینز مستقر در بالتیمور مطابقت دارد که می‌گوید یک سوم کارکنان مراقبت‌های صحی و سازمان‌های غیردولتی در افغانستان بین فبروری تا اپریل 2022 بر این باوراند که مرگ و میر مادران افزایش یافته است. اگست 2021. بیش از یک سوم (36.6 درصد) معتقد بودند که مرگ و میر نوزادان نیز افزایش یافته است. 

دکتر شفاجو گفت: «تعداد حاملگی‌ها، تعداد زایمان‌ها نیز روز به روز در حال افزایش است. و مادران به دلیل بارداری و زایمان و عوارض پس از زایمان در حال مرگ هستند.» 

ممنوعیت تحصیل=کارکنان بهداشتی کم‌تر 

پس‌بلو در بخش از این گزارش حود آورده است که ممنوعیت تحصیلات عالی برای زنان مانع از آموزش پزشکان زن جدید می‌شود که به ویژه برای مراقبت‌های بهداشتی مادران در کشور محافظه کار مانند افغانستان، جایی که بسیاری از خانواده ها ترجیح می‌دهند اجازه ندهند که اقوام زن توسط پزشکان مرد معالجه شوند، بسیار مهم هستند. 

این خبرگزاری هم‌چنان گفته است که افغانستان اکنون با کم‌بود پزشکان زن به دلیل ممنوعیت آموزش دختران مواجه است. 

این در حالی‌ست که پیش‌تر قلندرعباد، سرپرست وزارت صحت‌عامه‌ی طالبان نیز گفته بود که افغانستان با کم‌بود قابله‌های زن در سراسر کشور مواجه است.