طلا؛ وسیله‌ی چشم وهم‌چشمی زنان در هرات
گزارشی از سودابه احراری
طلا به عنوان یک کالای با ارزش در بین زنان هراتی به یک شی برای رقابت و چشم و هم چشمی بدل شده است.
زنان در هرات که خریداران اصلی طلا هستند، دلیل استفاده و خرید آن را پیشی گرفتن و کم نماندن از زنان دیگر عنوان می‌کنند.
لیلا که در یکی از جواهر فروشی‌های شهر هرات مشغول خرید یک دستبند است می‌گوید: طلا را زیاد دوست دارد و چیزی است که ارزش زنان را بالا میبرد.
او افزود:” چند روز پیش زن برادرم چند تا النگو گرفته بود من هم باید بگیرم اگر نه در مقابلش کم می‌آیم.”
این تنها لیلا نیست که دلیل علاقه‌مندی‌اش به طلا را چشم وهم‌چشمی بیان می‌کند. فاطمه نیز یکی دیگر از زنانی است که خرید و استفاده طلا را حسادت‌های زنانه می‌داند.
زهرا اما دید دیگری نسبت به این مساله دارد، به باور او طلا در کنار این که برایش ارزش می‌دهد او را زیباتر نیز نشان می‌دهد.
او می‌گوید:” من طلا را به خاطر زیبایی استفاده می‌کنم. و خاصیت طلا این است که نگاه دیگران را به طرفم جلب می کند و این موضوع مرا خوشحال می‌کند.”
زهرا و فاطمه که از خرید گردنبند و النگو خرسند هستند چنین می‌گویند:
این در حالیست که شماری از زنان طلا را یک سرمایه دانسته و از آن به عنوان پس انداز خانواده‌ها نام می‌برند.
[cycloneslider id=”3599″]
شفیقه به این باور است که طلا در کنار این که ارزش و زیبایی به زنان می‌بخشد جزء سرمایه‌های یک خانواده نیز به حساب می‌آید.
وی می‌گوید:” طلا هم در جهت زیبایی استفاده می‌شود هم این که وقتی به پول احتیاج پیدا کردی می‌توانی آن را بفروشی و نیازمندی که داری را برآورده سازی.”
استفاده از طلا در رقابت‌های زنانه در حالی مطرح می‌شود که جواهر فروشان نیز زنان هراتی را خریداران همیشگی طلا در این ولایت می‌دانند.
به باور فروشنده‌‌ها شمار خریداران زن بیشتر از مردان است.
احمد شاه یکی از جواهر فروشان شهر هرات نیز می‌گوید:” زنان در کنار این که از طلا به خاطر چشم وهم‌چشمی‌ها استفاده می‌کنند. برای شان پس‌انداز در خانه نیز به حساب می‌آید.”
در همین حال رییس اتحادیه جواهر فروشان هرات می‌گوید، زنان در این ولایت در مقایسه با کابل، مزارشریف، قندهار و جلال آباد زیادتر طلا میخرند.
نثاراحمد وکیلی رییس اتحادیه طلا فروشان، دلیل خرید طلا درهرات نسبت به ولایات دیگر را ذخیره کردن سرمایه می‌داند.
براساس باورهای جامعه‌شناسان، عدم درک توانایی زنان در جامعه سبب شده تا زنان در جست‌وجوی هویت شان در جای دیگری باشند. و بیشتر زنان این هویت را در پوشیدن جواهرات می‌یابند.
محمد فقیری استاد دانشگاه و جامعه شناس به این باور است که استفاده از زیورآلات می‌تواند به نوعی معرف هویت زنان در داخل گروه‌های زنانه باشد.
وی اضافه کرد:” زمانی که زنان در یک تعامل قرار می‌گیرند با استفاده از تکنالوژی و با نمایان کردن وسایل خانه و پوشیدن طلا می‌خواهند عقده‌های را که به دلیل ضایع شدن حق شان در جامعه است را به نوعی جبران کنند. بنابر این در یک مورد استفاده از زیور آلات نمایانگر ضایع شدن حق زنان در جامعه است که از این طریق می‌خواهند خود را تبارز دهند.
