پایان دومین سال تعلیمی بدون حضور دختران دانش‌آموز

همزمان با پایان سال تعلیمی 1402 در ولایت‌های سردسیر کشور و آغاز امتحان آخر سال تعلیمی، برخی از دختران دانش‌آموز با ابراز نگرانی از آینده‌ی ‌شان می‌گویند که محرومیت از اساسی‌ترین حق شان که آموزش است برای آنان پذیرفتنی نیست. آموزگاران زن نیز می‌گویند که پیامد محرومیت از آموزش دختران یک نسل بی‌سواد خواهد بود.

اول قوس همزمان با آغاز امتحان سال تعلیمی 1402، در ولایت‌های سردسیر افغانستان است. دومین سال تعلیمی نیز بدون حضور دختران دانش‌آموز به پایان رسیده و دانش‌آموزان پسر در حالی سپری کردن امتحان یک سال دیگر تعلیمی بدون حضور دختران استند.

برخی از دختران دانش‌آموز از این وضعیت ابراز نگرانی کرده و می‌گویند که آنان در دو سال گذشته منتظر بازگشایی مکتب‌های شان بودند؛ اما طالبان به آنان اجازه آموزش را ندادند.

ماریه دانش‌آموزش صنف دهم بود که طالبان مکتب‌های دخترانه‌ی بالاتر از صنف ششم را مسدود کردند. او، می‌گوید اکنون او بایدامتحان آخرین سال تعلیمی را سپری می‌کرد و برای امتحان کانکور آمادگی می‌گرفت. ماریه می‌گوید که :« او سال که طالبا آمد صنف ده بودم و امروز باید مکتب می‌رفتم و امتحان صنف دوازده را می‌دادم؛ اما امروز ناامید د خانه نشستم و برادرم را می‎بینم که برای امتحانش درس می‌خوانه.»

ماریه هم‎‌چنان می‌گوید که در دو سال گذشته نتوانسته درک کند که چرا طالبان زنان را صرف به‌دلیل جنسیت‌شان از حق و حقوق اولیه‌ی انسانی‌شان محروم کند. او که خود در دوره‌ی دموکراسی افغانستان بزرگ شده، برخورد تبعیض‌آمیز طالبان برایش مبهم و معادله‌ی حل ناشدنی‌ست. « یعنی طالبا چرا ای کار می‌کنه، چرا؟چرا باید به‌خاطری‌که دختر استم نباید مکتب بروم و درس بخوانم. هر روز فکر می‌کنم که چرا طالب ای برخورد را با دخترا داره؟ یعنی از دید اونا ما هیچ آدم حساب نمی‌شویم؟»

اما در میان این ناامیدی‌ها، برخی از دختران دانش‌آموز با گذشت دو سال محرومیت از مکتب، هنوزهم چشم امید به در بسته‌ی مکتب‌ها دوخته و می‌گویند امیدار هستند که سال آینده نهادهای آموزشی دخترانه بازگشایی شود.

سارا دختر دانش‌آموزی دیگر؛ اما می‌گوید امیدوار است که سال آینده  او و دختران دیگر بتوانند بار دیگر مکتب بروند. « وقتی که از اول سال اجازه نداد که دخترا مکتب بروند، می‌فهمیدم که امسال از دخترا خلاص است دیگه؛ اما امید دارم که سال بعدی ان‌شاالله بتوانیم درس خواندن برویم.»

شماری از آموزگاران زن نیز پایان دومین سال تعلیمی بدون حضور دختران را ضایعه‌ای بزرگ برای آینده کشور عنوان می‌کنند. هم‌چنان آنان با هشدار از تدوام این وضعیت می‌گویند که پیامد محرومیت آموزش دختران یک نسل بی‌سواد برای کشور خواهد بود.

سلگی، آموزگار در یکی از مکتب‌های دولتی کابل می‌گوید، امروز در حالی امتحان‌های آخر سال تعلیمی آغاز می‌شود که دختران از آموزش، سپری کردن امتحان و ارتقا به صنف‌های بالاتر محروم هستند. استاد سلگی می‌گوید که عدم حضور دختران در مکتب‌ها عقب‌گرد شدید برای جامعه‌ی علمی افغانستان است.

او در این مورد این چنین می‌گوید: « دخترک‌های ما دو سال است که از مکتب دور استند و برای دومین سال است که امتحان فقط از بچه‌ه گرفته میشه که متاسفانه این یک عقب‌گرد شدید برای جامعه‌ی اکادمیک کشور ما و شما است.»

فعالان حقوق زن نیز می‌گویند که محرومیت دختران از آموزش و تدوام این وضعیت باعث افزایش خشونت‌های اجتماعی و خانوادگی در برابر زنان شده است.

نازنین رسولی، فعال حقوق زن می‌گوید که شماری زیادی از دختران به‌دلیل محرومیت از آموزش به مشکل‌های روحی و روانی دچار هستند. «بسیاری از دختران با مشکل‌های زیاد از جمله مشکل روحی و روانی گرفتار است که اگر این دوام پیدا کند نصف از جامعه از حقوق شان محروم می‌باشند.»

پس از آن که طالبان در اگست 2021، در افغانستان به قدرت رسید؛ در نخستین اقدام آموزش دختران بالاتر از صنف ششم را برای دختران ممنوع کردند. هرچند طالبان در ابتدا گفتند که این محدودیت تا امر بعدی است و دختران با مناسب شدن مواد درسی، لباس و فضای متناسب به آنان می‌تواند به آموزش شان ادامه دهند؛ اما اکنون 792 روز می‌شود که مکتب‌های دخترانه بسته است. با وجود خواست‌های مکرر دحتران افغانستان، جامعه‌ی جهانی؛ اما طالبان امرثانی شان را مبنی بر بازگشایی مکتب‌های دخترانه صادر نکرده است.