خشونتهای خانوادگی؛ ازدواج دختران در بدل حیوانات
پس از به قدرت رسیدن دوبارهی طالبان در افغانستان، زنان یکبار دیگر همچون دور اول حکومت این گروه خانه نشین شده و از دسترسی به حقوق اساسی شان محروم شدند.
اینجا در گوشهی از هرات منطقهی شیدایی این ولایت یک دختر ۱۳ ساله در بدل یک حیوان به شوهر داده شده است، او که تا هنوز صنف پنجم مکتب است میگوید که پدر وی او را در بدل یک گاو مجبور به ازدواج با یک مرد ۴۳ ساله کرده است.
آرزو نام مستعار یک تن از دخترانی است که پدر وی او را در بدل یک حیوان با مردی که بیشتر از ۲۰ سال از او بزرگتر است داده است.
“گاها با خودم خیلی که حرف میزنم ناراحت میشوم از اینکه ارزش من را به یک حیوان تعیین کردند این یعنی چقدر من نزد خانوادهی خوپ بیارزش بودم که انان مرا به یک چنین مردی دادند.”
آرزو پنج سال بود که از بادغیس با خانوادهاش مهاجر در هرات شده بود او دوست داشت که در آینده معلم شود اما سنتهای دیرینه وی را اجازه به ادامهی درس دادن نداد.
“خیلی خوش داشتم که درس بخوانم و بتوانم برای خود کسی شوم، پول پیدا کنم اما متاسفانه این فرهنگ افغانستان و به خصوص فرهنگ مردم ماراین اجازه را به من نداد که بتوانم درس بخوانم.”
آرزو در حال حاضر عضو یک خانوادهی ۱۳ نفرهی شده که او روزانه مجبور است از بام تا شام وقت خود را صرف خدمت به این خانواده کند.
“گاهی روزها خیلی خسته میشوم از اینکهاین همه کار میکنم و این همه غذا میپزم. ما در خانواده ۱۳ نفر هستیم و من هر روز که بیدار میشوم تنها دغدغهی من این است که چطور به این همه نفر خدمت کنم.”
تن ظریف آرزو توان خدمت به یک خانوادهی پر جمعیت را ندارد، نازنین در کنار این همه مشکلات نیز دچار خشونتهای خانوادهگی از جمله دعواهای لفظی و لتوکوپ دچار است.
“پدرم من را در بدل یک حیوان فروخت اما در خانهی شوهر هم من امان ندارم، تا شام جنگ است و عوا است، خیلی خسته شدم، گاهی حتا به خودکشی فکر میکنم.”
آرزو مانند صدها دختر دیگر دوست داشت که بجای دیگ غذا قلم در دست بگیرد اما او بیان میدارد که به دلیل بسته ماندن مکتبها او را مجبور به ازدواج در بدل یک گاو کردند.
آرزو اما در ادامهی صحبتهای خود میگوید که به دلیل آمدن طالبان آنان نمیتوانند بخاطری این خشونتها صدا بالا کنند.
“تا که صدا بالا میکنیم؛ پدرم و شوهرم میگوید که وقت طالبها است و شما هم هیچ کاری کرده نمیتوانید.”
مادر آرزو نیز کنار او نشسته است، او بیان میدارد که پدر آروز دختر وی را در بدل یک گاو به مردی داده که حداقل ۲۰ سال از او بزرگتر است.
گلثوم مادر آروز است، او از اوضاع بد و خشونتهای که پدر آروزی برای این ازدواج ایجاد کرده بود؛ شاکی است.
“پدر آرزو یک انسان حریصی است که به او مال و جاهدات خیلی ارزش دارد برای همین دختران من را بدبخت کرد، گاهی که فکر میکنم خیلی ناراحت میشوم و خیلی دلم میشود که بروم خودم را بخاطری این همه رنج بکشم..”
مادر آرزو میافزاید که پدر آرزو دو دختر دیگرش را نیز بخاطری پول مجبور به ازدواج اجباری کرده است.
“دوتا کودک دیگه هم داشتیم اما آنان را هم پدر آرزو مجبور به ازدواج کرد و پولهای هر دو را گرفت همه را مصرف کرد، خیلی دل من به اولادهایم میسوزد که آنان هم به مثل زندهگی من تجربه میکنند.”
از سوی دیگر فعالان حقوق زن به این باور هستند که بازگشت دوبارهی طالبان، خشونتهای خانوادهگی را در خانهها بهویژه در روستاها زیاد کرده است.
نادیه ندیم یک تن از فعالان حقوق زن بیان میدارد که بازگشت دوبارهی طالبان مردم افغانستان را بهویژه زنان را از نگاه حق و حقوق متاثر ساخته است و ازدواج زنان بگونهی اجباری و در بدل یک شیربهایی ناچیز؛ ارزش زن را پایین میآورد.
“نظام سیستماتیک طالبان همه چیز را در افغانستان برای زنان خراب کرده است، زنان از کوچکترین حق خود فعلا محروم هستند، شرایطی که زنان فعلا قرار دارند تمام نظام طالبان مسوول این شرایط هستند و جهان نیز بهگونهی خیلی ظالمانه در حال تماشای این وضعیت است.”
این در حالی است که نظام جمهوریت در افغانستان کنوانسیونهای محافظتی را برای حمایت از حقوق کودکان را پذیرفته بود و نظر به قانون مدنی سن ازدواج برای دختران ۱۶ سال و برای پسران ۱۸ سال تعیین شده بود. در ضمن رضایت پیششرط ازدواج عنوان شده بود.
ملا هبتالله رهبر طالبان در چند ماه اول حکومت خود در سال ۲۰۲۱ فرمانی را مبنی بر رضایت دختران در ازدواج نشر کرد و در او فرمان ذکر شده بود که رضایت دختران در ازدواج یک شرط اساسی است، اما با آنان هم زنان به دلیل نداشتن حامی و نبود نهادهای حامی در کشور همواره مورد خشونت قرار میگیرند.
همچنان اداره احصاییه طالبان اخیرا در یک گزارشی نشر شده گفته است که حدود ۳۹ درصد از زنان ۲۰ تا ۴۹ ساله در افغانستان قبل از رسیدن به ۱۸ سالگی ازدواج کرده اند.
در گزارش اداره احصاییه و معلومات آمده است که ولایتهای هلمند، هرات و فاریاب بالاترین آمار ازدواجهای زیر سن و اجباری را دارند. همچنان ولایتهای غور، فراه و نیمروز بعد از ولایتهای ذکر شده بیشترین فیصدی ازدواجهای زیر سن را دارند.