وضع محدودیتها؛ افزایش خشونتهای خانوادهگی بر زنان
پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان و وضع محدودیتهای شدید بر زندگی زنان، خشونتهای خانوادگی علیه زنان نیز افزایش یافته است.
شماری از زنان و دختران میگویند که مردان به دلیل هراس از برخورد خشن طالبان با آنها زنان و دختران شان را محدود کرده و در تطبیق قوانین طالبانی با آنها همدست میشوند.
شبنم ۲۸ ساله که در یکی از بیمارستانهای هرات پزشک است میگوید وضع محدودیتهای طالبان بالای زندگی خانوادگیاش نیز تاثیر گذاشته و با تأثیرپذیری از وضعیت موجود، مردان خانواده خشم و هیجانشان را در قالب خشونت علیه زن بروز میدهند.
وی میگوید که به دلیل محدودیتهای پوشش و گشتوگذار از سوی طالبان، بار ها از طرف شوهر و خانواده اش به وی توصیه و گاه دستور ترک کار داده شده است.
“بار ها بخاطر محدودیتهای طالبان با من در خانه بحث شده، فشار و استرس که طالبان وارد میکنند از یک سو فشار خانواده از طرف دیگر بینهایت سخت است. همین چند روز پیش که پوشیدن مانتو منع شد صبح وقتی سر کار میرفتم شوهرم مانع شد، گفتم خوب چادر نیست تا بگیرم این حرف منجر به بحث شد و درکل بخاطر دستور طالبان نوعی خشونت به من اعمال شد و همان روز اجازه نیافتم از طرف شوهرم به کار بروم.”
سمیه نیز همچون شبنم تجربهی خشونت خانوادگی ناشی از محدودیتهای طالبان را دارد.
میگوید ایدیولوژی طالبان روی خانوادهها تاثیر گذاشته و در سخت کردن شرایط به زنان و دختران زمینهی بیشتر فراهم شده است.
“قبلن خانوادهام با طرز لباس پوشیدنم و گشتوگذارم هیچ مشکلی نداشتند، اما با آمدن گروه طالبان و دستور پوشش اجباری و دیگر محدودیتها خانواده هم حساس شدن، گاهی فکر میکنم چقدر طرز فکر شان تغیر کرده است، پدر و برادرانم هر روز بهخاطر نپوشیدن چادری مرا مورد سرزنش قرار میدهند اکثر مواقع به من اجازهی بیرون رفتن هم داده نمیشود با این منطق که بخاطر تو مبادا ما به امر به معروف خواسته شویم با خشونت لفظی وادار به پذیرش هر نوع دستور و محدودیت میشوم.”
سمیه دلیل این تغییر رفتار خانوادهاش را دستورهای زنستیزانهی طالبان میداند.
در همینحال آگاهان اجتماعی میگویند پس از روی کار آمدن طالبان فقر، بیکاری و تنشهای روحی میان مردان نیز افزایش یافته و باعث اعمال خشونت بالای زنان خانواده میشود.
شمس وحیدی آگاه اجتماعی میگوید که: “زندگی اجتماعی مردم در افغانستان بعد از تغیر نظام بسیار زیاد تغیر کرده و معضلات اجتماعی باعث تنشهای خانوادگی شده است این تنشها منجر به خشونتهای خانوادگی میشود که اکثرا بالای خانمها اعمال میشود، به همین خاطر ما شاهد هستیم که موارد خودکشی زنان به شکل بی پیشینه افزایش داشته است، و خواست عموم ملت از امارت اسلامی این است که با انجام دو کار مهیا ساختن شرایط کار برای مردان و برگرداندن حقوق زنان به آنها به گونهی صد درصدی این معضلات را پایان بدهند.”
دفتر هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) به تاریخ ۲۵ نوامبر ۲۰۲۲ میلادی، به مناسبت روز جهانی محو خشونت علیه زنان، با نشر گزارشی اعلام کرد که پس از به قدرت رسیدن طالبان، از هر ۱۰ زن در افغانستان، ۹ نفر از آنها، خشونت خانگی را تجربه کردهاند.
قدرتگیری دوبارهی گروه طالبان باعث افزایش خشونتهای خانوادگی در ابعاد مختلف شده و خانوادهها تنها بهخاطر پوشش اجباری یا مسایل کار و درآمد اقتصادی زنان نیست که تغییر موضع دادهاند بلکه گاه در همفکری با طالبان، زنان را محدود کرده و بر آنها خشونت وضع میکنند.