بسته شدن مکتبها: چالشی بزرگ در روانشناسی دانشآموزان
پس از روی کار آمدن طالبان در افغانستان، تمام منابع و مراکز آموزشی به روی دختران بسته شد که این امر موجب بدتر شدن وضعیت روحی دختران در کشور بهویژه در هرات شد.
مرضیه، کنار پنجرهی یکی از درمانگاههای هرات نشسته است. او در حالی که میخواهد قرصهای خود را بخورد با من سر صحبت را باز میکند و میگوید که حدود هفتماه میشود که دچار افسردهگی حاد شده است و این امر موجب شده است که او دست به خودکشی بزند، مرضیه دانشآموز یکی از مکتبهای خصوصی در هرات است که دو شب است در یکی از درمانگاههای هرات به دلیل خوردن بیست پاکت قرصهای اعصاب بستر شده است و میگوید دیگر امیدی به زندهگی ندارد.
پزشکان وضعیت وی را از دو روز قبل خوب توصیف میکنند اما میگویند که اگر وی را سر وقت به بیمارستان نمیرساندند، ممکن بود وی از بین برود.
مرضیه بیان میدارد که از خانه نشستن خسته شده بود: «من دانشآموز ممتاز در مکتب بودم وقتی میبینم که دیگر رفته نمیتوانم واقعا حالام از زندهگی بهم میخورد.»
با اینکه از بیماری مرضیه حدود هفت ماه میگذرد اما او میگوید که در این مدت تا حالا چهار بار اقدام به خودکشی کرده است.
او درحالی که ناامیدی در چهرهاش موج میزند، میگوید: «چهار بار امتحان کردم، یک بار خودم را از سه طبق میخواستم بندازم به پایین، یکبار هم مواد شوینده خوردم که خیلی تاثیر نکرد، یکبار هم با تناب خودم را حلقآویز کردم که اگر خانواده نمیرسیدند شاید فوت میکردم و آخرینبار خوردن قرصهای اعصاب بود که همه را یکجایی خوردم.»
به گفتهی مرضیه با اینکه از حادثهی حلقآویز کردن وی حدود دوماه میگذرد اما زخمهای برجای مانده از تناب را میتوان روی گردن وی دید.
«به مرگ علاقهی شدید پیدا کردم، تلاش میکنم خودم را از این دنیا خلاص کنم، فکر میکنم همه چیز نابود شده خصوصا از وقتی مکتبها بسته شده و از تمام جاها ما منع شدیم، خیلی حالم خراب شده.»
مادر مرضیه میگوید که دخترش دوست داشت در آینده روزنامهنگار شود او با تلاشهای فراوان دانشآموز ممتاز مکتب خود شده بود اما پس از بسته شدن مکتبها به روی دختران، وضعیت روحی و روانی مرضیه خراب شد.
او بیان داشت: «فکر میکنم اکثر دخترهای که از رفتن به مکتب منع شدند شاید دچار افسردهگیهای شدید شده باشند، دختر من هم جز کسانی است که بارها اقدام به خودکشی کرده است متاسفانه.»
چهار کیلومتر دور تر از درمانگاهی که مرضیه بستری بود، خانهی عاطفه یک تن دیگر از دانشآموزان است، او نیز به دلیل بسته بودن مکتبها دچار افسردهگی شده است.
او میگوید که تنها امید وی فارغ شدن از مکتب و رفتن به دانشگاه بود.
«من خیلی تلاش میکنم که حالت روحی و روانی خود را خوب نگه دارم اما هرچه میکنم نمیشه، نمیتونم قناعت کنم که باید به خانه بنشینم.»
به گفتهی عاطفه پزشکان وضعیت وی را افسردهگی متوسط گفتند که با استعمال دارو، بهبود خواهد یافت.
از سوی هم شماری از رواندرمانها در هرات میگویند که پس از منع حضور زنان در تمام مکانهای تفریحی، تاریخی، رستورانتها، مکتبها و دانشگاهها موجب افزایش بیماریهای روانی در بین زنان شده است.
نجیبه ابراهیمی یک تن از رواندرمانها است، او میگوید که از زمان افزایش محدودیتها بر زنان، حدود پنجاه درصد بیماران وی را زنان تشکیل میدهد.
او بیان میدارد که از هر ده بیماری که نزد وی مراجعه میکنند، حداقل شش تن آنان را زنان تشکیل میدهد که این موضوع میتواند نگران کننده در جامعه باشد.
او میافزاید: «ما در دورهی جمهوریت شاهد کاهش بیماریهای روانی در بین زنان بودیم اما فعلا که میبینیم این بیماریها در حال افزایش است و تنها دلیل وی هم میتواند همین محدودیتها باشد.»
خانم ابراهیمی در ادامه بیان میدارد در کنار زنان شاغل و دانشجوها، بیشترین بیماران وی دختران دانشآموز و محروم از درس هستند.
این در حالیست که قبل از این نیز ریاست بهداشت هرات به رسانهها گفته بود که در دو سال گذشته آمار بیماریهای روانی بین زنان افزایش یافته است.
به گفتهی این ریاست، عمدهترین دلیل افزایش این بیماری وضع محدودیتهای موجود بر زنان و دختران است.