یک دانشجوی روزنامه‌نگاری: «ما زنان، به صد سال پیش برگشتیم»
زن ها
پس از روی کار آمدن طالبان در کشور، اکثر مرکزهای آموزشی به‌شمول دانشگاه‌ها و مکتب‌ها به‌روی دختران بسته شد.
شماری از دانشجویان پس از بسته‌شدن دانشگاه‌ها در کشور از خانه‌نشینی و وضعیت بد روحی خود شکایت دارند، آنان می‌گویند که آینده‌ی تحصیلی خود را در جایگاه خوبی نمی‌بینند.
در این مورد گفت‌وگویی داشتیم با وحیده وحید درانی یک تن از دانشجویان بازمانده از تحصیل.
وحیده دانشجوی سال چهارم دانشکده‌ی روزنامه‌نگاری (ژورنالیزم) دانشگاه هرات است که او از زمان بسته‌شدن دانشگاه‌ها، به حالت روحی خوبی قرار ندارد، برای دانستن بیشتر این موضوع همراهش به گفت‌وگو می‌پردازیم:
– تشکر وحیده‌جان از این‌که برای ما فرصت دادید، در اول می‌خواهم بپرسم از شما که پس از تغییر رژیم در افغانستان به زندگی شما به‌عنوان یک دانشجو چه تغییراتی آمده است؟
پاسخ: «از زمانی‌که جمهوریت سقوط کرد و امارت روی کار آمد، می‌توانم بگویم که زندگی من کاملا دگرگون شد و او چیزی که من فکر می‌کردم برعکس شد و حتا یک روز هم به فکر من نمی‌آمد که من یک روز را کامل در خانه باشم و کاری نکنم، اما این روزها، هفته‌ها و ماها گذشت من در کنج خانه هستم، بدون کدام سرنوشت مشخصی، من سال چهارم رشته‌ی روزنامه‌نگاری در دانشگاه هرات بودم، منتظر بودم که دانشگاه من تمام شود اما به جرم دختر بودن ما نمی‌توانیم به دانشگاه برویم اما پسران قرار است در همین تابستان ام‌سال فارغ شوند.»
– فعلا که نمی‌توانید مانند پسران به دانشگاه بروید؛ چه حسی دارید؟
پاسخ: «فقط اگر واقعیت را بگویم، حس می‌خورم به جز حسرت چیزی نمی‌توانم گفته من فعلا حس همان دختری را دارم که طی همین مدتی که می‌توانستیم درس بخوانیم برخی از خانواده‌های سنتی بودند که به دختر خود اجازه‌ی درس خواندن را نمی‌دادند و دختر را یک لکه‌ی ننگ و بدنامی می‌دانستند و همیشه او دختر حسرت داشت که کاش مانند دختران دیگر درس بخواند و کار کند. من هم مانند همان دختر شدم و حسرت می‌خورم برای پسرانی که در دانشگاه درس می‌خوانند و کورس‌ها به روی آنان باز است و من هم می‌گویم ای کاش مانند آن‌ها کیف و کتاب‌چه‌ی خود را بردارم و برم درس بخوانم.»
– فکر نمی‌کنید که ما به بیست سال پیش برگشتیم؟
جواب: «من فکر نمی‌کنم که ما به بیست سال پیش برگشتیم، حتا من فکر می‌کنم که به صد سال قبل کامل برگشتیم برخی مواقع پدر و مادرم که صحبت می‌کنند که طالبان نسبت به بیست قبل بهتر شدند و قبلن خیلی وضعیت وحشت‌ناک‌تر از حالا بود.»وحیده درانی
«من می‌گویم ای کاش همان بیست سال قبلی که بودند نمی‌رفتند حداقل کمی تغییر می‌آمد برای آنان و ما هم امروز شاهد این نبودیم که جوانان تحصیل کرده را از دست بدهیم.» نیمی از جوانان ازین کشور که رفتند یا طعمه‌ی دریا‌ها شدند یا طعمه‌ی حیوانات دشت و صحراها شدند و یا نیمی هم مثل ما که بماندند، مانند من دچار بیماری‌های روحی و روانی شدیم.»
– آینده‌ی تحصیلی دختران را در افغانستان چگونه می‌بینید؟
پاسخ: «روز‌ی‌که مکتب‌ها را بسته کردند گفتند که تا اطلاع ثانوی مکتب‌ها بسته که تا فعلن اطلاع ثانوی است که من فکر می‌کنم که این در ظاهر اطلاع ثانوی است اما در باطن اطلاع عمر ابد است و دانشگاه هم که روز اول بسته شد، گفتند که ما تا اطلاع ثانوی باز می‌کنیم اما من فکر نمی‌کنم که امیدی برای باز شدن باشد همین واژه‌ی اطلاع ثانوی یک خاکی را به چشم دختران زدند که به نحوی وعده‌های سرخرمن به دختران می‌دهند، یا پشت نخود سیاه روان کردن است و هیچ اطلاع ثانوی در کار نیست و روال برای آنان عادی است بچه‌ها درس می‌خوانند، ادارات کارهای شان جریان دارد من فکر نمی‌کنم برای آنان دغدغه‌ی باشد که کار چه شد؟ درس چه شد؟ نه کار ما دختران آینده دارد و نه هم تحصیل ما در این کشور آینده دارد.»
– اگر برای زنان همین‌گونه حق تحصیل ندهند؛ چه اتفاقی خواهد افتاد؟
پاسخ: «همیشه می‌گویند اگر یک مرد تحصیل کند، خود آن باسواد شده و خود آن ذهنیت آن تاثیر گذاشته اما اگر یک خانم تحصیل کند، او می‌تواند در کنار درس خود و پیشرفت خود چندین نفر دیگر را هم درس بدهد چون یک خانم می‌تواند مادر باشد و چندین کودک را پرورش بدهد و یک نسل را باسواد سازد اما امروز که برای زنان اجازه‌ی تحصیل داده نمی‌شود؛ منتظر این باشند که نسل آینده خیلی جاهل‌تر از این چند نفری هستند که اجازه نمی‌دهند که خانم‌ها کار کنند و این را باید بد رقم تلافی بدهند چون مادر یک خانه اگر سواد نداشته باشد هرگز نمی‌تواند کودک آن خانه را پرورش بدهد.»
– ممنون از وقتی که گذاشتید خانم درانی، به‌عنوان آخرین سوال از شما می‌پرسم؛ فکر نمی‌کنید با این کار طالبان بیشترین ضرر را زنان می‌بینند؟
پاسخ: «طبیعتا بیشترین ضرر را زنان می‌بینند و در کنار زنان، خود آنان هم ضرر می‌بینند، فکر نکنید که ما که فعلا خانه نشین هستیم و چند خانم دیگر هم خانه نشین هستند؛ تنها ما ضرر می‌بینیم، درکنار ما مردان هم ضرر می‌بینند، و عقل‌کل مردان نبودند که همه علم‌ها را مردان داشتند ما شاهد این بودیم که زنان اداره‌ها را اداره می‌کردند و کار بهترین کار را زنان انجام می‌دادند، امروز که این میدان برای یک مرد خالی مانده، تنها نمی‌تواند او کار کند، تنها زنان ضرر نمی‌بینند مردان هم متضرر شدند از این وضعیت.»
این درحالی است که در ماه جدی پارسال، طالبان با نشر نامه‌ای مبنی بر بسته‌شدن دروازه‌های دانشگاه‌ها، تا اطلاع بعدی تمام دانشجویان را از رفتن به دانشگاه‌ها منع کرده‌اند.
