بصیره قاضی زاده، قاضی افغانستانی که مجبور شد کشور را ترک کند!

قاضی زن افغانستانی که به دانشگاه برکلی رفته، نمی داند در صورت انقضای ویزای او، با چه سرنوشتی روبرو خواهد شد.

بصیره قاضی زاده در حال حاضر، پژوهشگر مهمان در مرکز حقوق بشر دانشگاه برکلی است که روی پروژه‌ای در مورد قاضی‌های زن و حقوق زنان در افغانستان کار می کند.

پیش از سقوط کشور به دست طالبان، بصیره قاضی زاده به عنون قاضی در دادگاه ابتدایی تجارتی کابل کار می کرد.

اما در 15 آگوست 2021 همه چیز تغییر کرد. در حالی که در دفتر او مشغول جمع‌بندی پرونده‌ها بود، یکی از همکارانش با سرعت آمد و اعلام کرد که طالبان شهر را تصرف کرده و همه افراد از جمله طالبان را که در زندان بودند آزاد کرده‌اند.

او می گوید: “این خیلی ناگهانی اتفاق افتاد. به من و دو همکار که آنها هم زن بودند گفته شد که فوراً آنجا را ترک کنیم تا جانمان را نجات دهیم. یکی دیگر از همکاران با موتر به ما کمک کرد و ما به خانه رفتیم. ما با هم خداحافظی کردیم و فکر نمی کردیم بعد از آن شب زنده بمانیم. ما مطمئن بودیم که کشته خواهیم شد.”

قاضی زاده، مانند سایر قاضی های زن در افغانستان به تهدیدهای مرتب عادت داشت. آنها شامل نامه هایی از مردان وابسته به طالبان و داعش بود که قول داده بودند او و خانواده اش را پس از تصمیم گیری علیه آنها در دادگاه بکشند.

زمانی که طالبان دوباره قدرت را به دست گرفتند، قاضی زاده در خانه خواهرش پنهان شد. در تماس با اعضای دیگر انجمن بین المللی قاضی زن و انجمن قاضی زن افغان در واتس اپ، از یک وکیل مهاجرت لهستانی که در مورد او شنیده بود تماس گرفت.

قاضی زاده به یاد می آورد: “او از او پرسید که وضعیت من چگونه است و آیا می خواهد که شامل برنامه تخلیه به لهستان شود؟ گفتم بله، و او به من گفت که دو ساعت فرصت دارم تا آماده شوم. گفتم حتی نمی توانم دو ساعت صبر کنم، الان آماده ام که بروم. اما من خواهرها و برادرانم را داشتم و حاضر نبودم بدون آنها بروم، زیرا قبلاً هرگز به تنهایی سفر نکرده بودم. بر اساس فرهنگ افغانستان، اگر یک زن مجرد باشد، با خانواده خود زندگی می کند و من به عنوان یک زن مجرد با خواهر و برادرم زندگی می کردم.”

وکیل مهاجرت گفت که تخلیه تمام خانواده قاضی زاده غیرممکن است. اما برادرش روزنامه نگار بود و همچنین در معرض خطر بود، بنابراین دولت لهستان نیز تخلیه او و همسرش را تصویب کرد. آنها با هم به فرودگاه رفتند – اما نتوانستند به آنجا برسند زیرا سعی داشتند به کودکی که در خارج از خانه تیر خورده بود کمک کنند..

قاضی زاده می گوید: «این آشوب بود. ارتش آمریکا تیراندازی می‌کرد، طالبان تیراندازی می‌کرد… ما مجبور شدیم فرودگاه را ترک کرده و به خانه برگردیم، اما وکیل مهاجرت لهستانی دوباره با من تماس گرفت و به من گفت که باید به فرودگاه برگردم، زیرا آخرین فرصت من بود. من با برادرم و همسرش توانستم به آنجا برسم و از افغانستان خارج شدیم. پس از شش ماه اقامت در لهستان، از سفارت ایالات متحده در ورشو ویزا دریافت کردم.”

در همین حال، ویزای او در ماه فبروری 2023 منقضی می شود و آینده او نامشخص است.

او می گوید: “نمی دانم چه اتفاقی خواهد افتاد. من نمی توانم به افغانستان بروم و اگر اعتبار ویزا منقضی شود نمی توانم در ایالات متحده بمانم، این یک روند بسیار گیج کننده و چالش برانگیز است.”

قاضی زاده علاوه بر کار بر روی پروژه تحقیقاتی خود، در تلاش است تا اقامت ایالات متحده را نیز دریافت کند. مدرک، و در نهایت در امریکا قاضی شود.

او می‌گوید: «من می‌خواهم تحصیلاتم را ادامه دهم و از تلاشم برای حمایت از کشورم و زنان آنجا دست برنمی‌دارم تا زمانی که آزادی خود را بازگردانند و بتوانند از حقوق خود استفاده کنند. ما همه چیز را از دست دادیم، اما امیدمان را از دست ندادیم.”

قاضی زاده روی مسائل حقوق بشر، توانمندسازی زنان، حقوق میراث و حقوق مالکیت کار می کرد. او تحقیقاتی در مورد کنوانسیون رفع همه اشکال تبعیض علیه زنان انجام داد و منابعی را برای زنان ایجاد کرد تا حقوق خود را بهتر درک کنند.

پدرش قاضی بود و از همان دوران کودکی احساس می کرد که به سمت قانون و موضوعات اجتماعی کشیده شده بود. اما در دوران حکومت طالبان، دختران اجازه نداشتند به مکتب بروند. والدین او مقداری پول جمع کردند و قاضی زاده و خواهرانش در دوره های خصوصی شرکت کردند که طالبان از آن بی خبر بودند.

نوشته اندرو کوهن | یو سی برکلی