«معترضان زن در افغانستان روزگار خوبی ندارند.»
«معترضان زن در یك فضای مملو از ترس، وحشت و نگرانی دور از خانه و کاشانه‌ی خود به گونه‌ی پنهانی شب و روز شان را سرمی‌کنند.»، گوشه‌ی از صحبت‌های نیلوفر نایبی، از معترضان زن افغانستان است؛ برای آشنایی و بحت پیرامون فعالیت‌های این معترض زن با او گفت‌وگوی ترتیبداده‌ام که در ادامه می‌خوانید.
معرفی
پاسخ: در سال ۱۳۶۲ در ولایت لوگر تولد شدم. مکتب را در کابل به پایان رساندم و دانش‌آموختۀ رشته‌ی تعلیم و تربیه هستم.
تحصیلات دوره ابتدائیه و لیسه را در یكی از مكاتب شهر کابل به پایان رسانیدم. سپس تحصیلات عالی خود را به درجۀ لسانس دردانشگاه تربیه كابل انجام دادم و بعدا بحیث آموزگار و سرمعلم در یکی از مکاتب دولتی و یحیث مدیر مكاتب خصوصی ایفأ وظیفهنموده‌ام. بعد از سپری شدن مدتی، در بست‌های مدیریت نظارت و ارزیابی و كارشناس در امور مكاتب خصوصی در ریاست مكاتبخصوصی وزرات معارف، نیز وظیفه انجام داده‌ام. درضمن در بخش جندر وزارت معارف و نهادهای مختلف جامعۀ مدنی همكاریمستقیم داشتم و مسولیت كمیتۀ سیاسی مجموع شوراهای مردمی شهر كابل را به عهده داشتم. درپهلوی آن تصمیم به تأسیس نهادی بهنام تغییر و پیشرفت برای بانوان افغانستان گرفتم و به فعالیت‌های خود در آنجا نیز ادامه دادم.
پرسش: پیشینه‌ی فعالیت‌های مدنی تان به چه زمانی بر می‌گردد؟
پاسخ: پیشینۀ فعالیت‌هایم‌به پنج سال پیش (سال ٢٠١٦) كه با بخش جندر وزارت معارف و نهادهای غیر دولتی همکاری داشتم، برمی‌گردد. با تأسیس نهاد ذکر شده، می‌خواستم فعالیت‌هایم در عرصه خدمت به زنان افغانستان را افزایش بدهم، ولی با روی كار آمدنحكومت طالبان، فعالیت‌های علنی نظر به شرایط موجود، محدود گردید. ولی با آن هم فعلا با تفاهم با همكاران و اعضای نهاد‌هایمختلف، مصروف طرح برنامه‌های اعتراضی برای دفاع از حقوق زنان در شرایط فعلی می‌باشم .
پرسش: در مورد مبارزات بعد سقوط حکومت بگویید؟ چه چیز شما را وادار ساخت تا به خیابان بیایید و اعتراض کنید؟
پاسخ: در این هیچ شکی نیست كه زنان در هر زمان به نحوی با مشكلات نقض حقوق‌شان هم در دوایر رسمی و هم در بین خانواده ومحیط‌شان روبرو بوده‌اند. ما همیشه دادخواهی و مبارزه کردیم، اما با کنترول طالبان در کشور به گونه‌ی قطعی زنان به حاشیه راندهشدند. حق كار، تحصیل، مشاركت در زندگی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را ندارند و آزادی‌های منحصر به فردشان از آ‌ن‌هاگرفته شده است. ماله عنوان خدمت‌گذار و مدافع حقوق آنان به میدان مبارزه داخل شدیم و اعتراضات خود را به‌شكل مصالحت‌آمیزیآغاز كردیم تا صدای زنان افغانستان به‌گوش جهانیان با شعار (طالبان ناقض حقوق زنان) برسانیم، اما متأسفانه در هر اعتراض، باخشونت‌های جدی و تهدید‌های مکرر از جانب طالبان روبرو شدیم.
پرسش: زندگی یک زن معترض زیر پرچم طالبان چگونه است؟
پاسخ: اکنون زنان متعرض بشمول خودم در یك فضای مملو از ترس، تشویش و نگرانی از روبرو شدن به یک آینده‌ی مبهم، به زندگیپنهانی و دور از خانه و كاشانه خود ادامه می‌دهیم. از ترس بازداشت، به خانه‌ی اقارب و دوستان خود آمادهایم و متأسفانه در حالحاضر به خانه خود برگشته نمی‌توانم. برخی از ما در یک محل و محیط ناآشنا شب و روز را سپری می‌‌کنیم و هیچ ضمانتی وجود نداردكه ما را امیدوار به زندگی در روشنی آفتاب آزادی بسازد. چون تعداد زیادی از همكاران ما در ولایت‌های بلخ، هرات و بخصوص كابلسركوب و بازداشت شده اند كه هیچ سرنخی از وضعیت‌شان در دست نیست.
پرسش: از زمانی که وارد کارزار دادخواهی و مبارزه شدید، رفتار دوستان و خانواده‌تان چگونه است؟ چقدر حمایت و همراهی آنان را باخود دارید؟
پاسخ: از این‌كه راه ما در هر زمان استوار به مبنأ حقیقت‌های جامعه ما در مورد زنان بوده و دفاع از حقوق آن‌ها در پرتو قوانیناسلامی، مدنی، بشری و اجتماعی بوده است و با درنظر داشت شرایط و محیط جامه عمل پوشیده، بنا از حمایت قاطع و مستقیم خانوادهو دوستان به فضل الهی برخوردار هستم .
پرسش: پس از سقوط حکومت خیلی از زنان فعال کشور را ترک کردند. چرا شما این کار را نکردید؟ تحت چه شرایطی مجبور خواهید شدکشور را ترک کنید؟
پاسخ: از آن‌جایی‌که تصمیم‌گیری در رابطه به تغییر مكان یا مهاجرت برخی از دوستان و فعالان مدنی مربوط خودشان می‌شود، اما منمی‌خواهم در جایی كه باید از همان‌جا صدای عدالت‌خواهی و دادخواهی درمورد حقوق زنان و دختران بلند شود، صدا بلند کنم. همۀحقایق وضعیت فعلی زندگی زنان بیشتر از خارج، در داخل افغانستان قابل درک است. امیدوارم كه شرایط من را وادار به ترک وطنمنکند.
پرسش: چه فکر می‌کنید، نتیجه‌ی این همه مبارزه و تلاش چه خواهد بود؟
پاسخ: باید گفت كه زنان بیدار و مبارز نه‌تنها این‌که در انجام فعالیت‌های مدنی وحقوقی دست اندركار اند، با اتحاد با زنان دیگر كه دربخش‌های مختلف جامعه مشغول و مصروف كار بودند و از حقوق خود توسط حكومت طالبان محرم گردیده اند، با بلند نمودن صدایعدالت‌خواهی توانسته‌اند تا حمایت زنان جهان وحكومت‌های همه‌ی کشورهای جهان را كسب کنند و مانع به رسمیت‌شناختن طالبان شدهاند.
پرسش: پس از شروع مبارزات زنان، آیا تغییری در رفتار طالبان احساس می‌شود؟
پاسخ: متأسفانه در رفتار و كردار طالبان و حكومت‌شان كدام تغییر مؤثر و قابل توجهی تا فعلا به نظر نمی‌رسد. در بیشتر موارد، با دروغ ونفاق‌افگنی و ترتیب اعتراض‌های خود‌ساخته و اجباری توسط بعضی از افراد بی‌خرد وجاهل‌شان، می‌خواهند افكار مردم و جامعۀجهانی را مخشوش نمایند.
پرسش: با توجه به وضعیت کنونی، دورنمای زندگی زنان در آینده چگونه است؟
پاسخ: اگر وضعیت به همین منوال ادامه پیدا كند و فقر و بدبختی دامن‌گیر مردم باشد، واضع است كه وضعیت زنان به یك فاجعۀ انسانیكه قابل مهار نخواهد بود، تبدیل خواهد شد .
پرسش: از دغدغه‌ها که بگذریم، برای سرگرمی این روز‌ها چه می‌کنید؟ از سرگرمی‌ها و علایق تان بگویید؟ قبلا چه بود حالا چه است؟
پاسخ: قبلأ نظر به یك برنامه‌ی منظم، سرگرمی‌هایم ایفاء وظیفه در وزارت محترم معارف، همكاری با نهادهای جامعه‌مدنی و بیشتر دردفتر نهاد خودم، به ورزش و مطالعه می‌پرداختم. تعقیب اخبار جهان و افغانستان، اشتراك‌کردن در برنامه‌های راه‌اندازی شده به ارتباطحقوق مدنی خانم‌ها، رسیده‌گی به خانواده و امور منزل و غیره نیز از مصروفیت‌های دیگر من بودند. اما فعلا مصروف طرح برنامه‌هایاعتراضی، تعقیب اخبار و رویداد‌ها و بعضا مطالعه و تبادل نظر با همكاران و فعالان مدنی هستم.
ترتیب‌‌کننده: ضیاگل عظیمی
