«در نوشته‌‌هایم خط‌و مش مرموزی برای زنان دارم»
«تلاش‌ام این بوده تا در قالب خاطره و یا داستان؛ هر آنچه به‌نام درد و رنج برای زنان روا داشته شده است، انعکاس دهم تا سهم خود را در مبارزه‌ی بدست آوردن حقوق زنان ادا کرده باشم.» بخشی از صحبت‌های سارا رضایی است. خانم رضایی بیش از دو دهه است که برای زنان می‌نویسد. برای معرفی بیشتر، خبرگزاری بانوان افغانستان با او گفت‌وگویی را ترتیب داده است که در ادامه می‌خوانید.
معرفی
سارا رضایی هستم ۳۳ سال سن دارم. تحصیلات من در دو رشته‌ی حقوق و نسایی ولادی است. دانشکده‌ی حقوق را در شهر هرات به پایان رساندم و رشته‌ی نسایی ولادی را در شهر اصفهان – ایران فراگرفتم.
پرسش: چند سال است که می‌نویسید برای کی و برای چی می‌نویسید؟
پاسخ: ۱۹سال است که می‌نویسم. تا به حال «۳» کتاب از من به نشر رسیده است. همچنان کتاب‌های مختلفی را با نویسنده‌های دیگر بصورت مشترک نوشته ایم. در وب‌سایت‌ها، روزنامه‌ها، مجله‌ها و سایر نشریه‌ها، نوشته‌های من به چاپ رسیده اند. زن و حقوقی که در ماده‌های مختلف برای او تعریف شده است ولی کم‌ترعملی شده‌اند؛ از جمله مهم‌ترین سوژه‌هایی‌ست که من در مورد آن می‌نویسم. تلاش من این بوده تا در قالب خاطره و یا داستان؛ هر آنچه بنام درد و رنج برای زنان روا داشته شده است، انعکاس بدهم تا سهم خود را در مبارزه‌ی بدست آوردن حقوق زنان ادا کرده باشم.
پرسش: شما یک نویسنده هستید، اما در دو رشته‌ی کاملا متفاوت و مجزا از نویسندگی درس خواندید. چه انگیزه‌ی سبب کشاندن شما بسوی این دو رشته بود؟
پاسخ: یک بانو در هر رشته‌ای که دانش خود را افزایش بدهد، مطمئنا درهمان رشته، نویسنده‌ی خوبی هم می‌تواند باشد. با درنظرداشت این؛ از دیدگاه من، یکی از عوامل مؤفقیت، نوشتن داشته‌هایی‌ست که به‌عنوان دانش آن ها را فرا گرفته ایم. بیشترین نوشته‌هایی که من آن ها را قلم زدم، در مورد مسائل حقوقی‌ست که در آن حق و حقوق زنان در قالب داستان مطرح شده است.
پرسش: نویسندگی در دو دهه، چقدر شما را به اهداف از پیش تعیین شده‌تان رسانده است؟
پاسخ: زنانی که نوشته‌های من را خوانده اند، خط و مشی مرموزی برای آن‌ها در این نوشته‌ها تعیین شده است. بطور نمونه، در یکی از نوشته‌های خود در مورد «زنان دخترزای» تمرکز کرده‌ام. برداشت‌ها حاکی از این است که گویا دخترانی که دخترزا هستند، به سر آن‌ها به اصطلاح عام «امباق» گرفته می‌شود، در صورتیکه هیچ زنی در تعیین جنسیت سهمی ندارد، بلکه برعکس، کروموزم‌های یک مرد تعیین کننده‌ی جنسیت اطفال است. با انعکاس دادن این چنین دردهایی، اهدافم کم و بیش بدست آمده اند.
پرسش: در مورد آثار خود بگوئید؟
پاسخ: تا به حال سه کتاب نوشتم. در یکی داستان‌ها درج شده اند، در دیگری گزارشات و در آخری مقالاتی که تا به حال نوشته ام، شامل شده اند.
پرسش: چرا خواستید در مورد زنان بنویسید؟
پاسخ: یک زمانی، در جایی که کار می‌کردم، کار من یک کار حقوقی بود و مجبور بودم تا خانه به خانه و شهر به شهر به دیدن خانم‌هایی برم که زندگی‌شان مملو از مصیبت و آشفتگی بود. بعد از آن فکر می‌کردم، صدای آن‌ها قلم من خواهد بود و شاید اینگونه بتوانم دردی از دردهای بی‌شمار شان را مداوا کنم. آن‌جا نه خبری از رادیو‌ها بود و نه هم از نشانی از خبرنگاران. خود را مکلف دانستم تا دردهای شان را در قابل «درد نوشت» انعکاس بدم و اینجا بود که تا به حال قلم من در دست من است.
پرسش: نویسندگی نیز زنان افغانستان، مانند دیگر فعالیت‌ها، دشواری‌های خود را دارد یا خیر؟
پاسخ: برای زنان عوامل انگیزه‌بخشی کم‌تری نسبت به مردان وجود دارد. زنانی که در جامعه کنونی راه رفتن به محل کار و آمدن شان را بلد هستند و در کنار آن مجبور به خدمت کردن به یک خانواده‌ی حداقل پنج نفری نیز است، انگیزه‌ی نویسندگی و انتقال دانش و یا دردها کم‌تر است.
پرسش: چقدر فکر می‌کنید که نوشته‌های تان مؤثر واقع شده اند و مورد استقبال قرار گرفته اند؟
پاسخ: از مجموعه کتاب‌هایی که تا به حال به چاپ رسانده ام، تنها یک دانه‌اش برای من باقی مانده است. این یعنی اینکه افراد مختلف، اعم از مرد و زن، دوست داشتند تا آنچه را من به‌عنوان درد و یا خاطره قلم زده‌ام، بخوانند و من را مورد لطف خود قرار بدهند.
پرسش: شمایی که دردهای واقعی بانوان را در قالب داستان می‌نویسید، چقدر خودتان به‌عنوان یک نویسنده‌ی زن با چالش‌ها روبرو شدید؟
پاسخ: در کنار اینکه کسانی مشوق بودند، کسانی هم بودند که من را تهدید می‌کردند. نوشته‌های من را عامل ایجاد یک تحول فکری دانسته بودند و بخاطر این خوشحال نبودند و تلاش داشتند تا مانع شوند، اما خوش‌بختانه مؤفق نشدند.
پرسش: از دید شما راهکار برای حل چالش‌هایی که شما به‌عنوان یک نویسنده زن دارید چه است؟
پاسخ: برای بانوان باید بستر مناسب‌تر شود. طوریکه در آغاز زنان نیاز دارند تا دانش خود را افزایش بدهند و برای این خانواده‌ها و دولت باید حمایت‌گر شان باشند. باید توانایی زنان در نظر گرفته شود و بر روی افزایش ظرفیت شان سرمایه‌گذاری شود. زنان باید با یک قدرت بالایی وارد هر صحنه‌ای (بخصوص نویسندگی) شوند.
پرسش: تازه‌ترین موضوعی که به آن پرداخته اید، در مورد چه است؟
پاسخ: در حال حاضر، در حال نوشتن یک رمان هستم. رمانی که شاید مصیبت‌های زیادی را بازگو کند و امیدوارم این هم نیز مورد استقبال خواننده ها قرار بگیرد.
در پرسش آخری می‌خواهم در مورد برنامه‌های آینده‌ی شما نیز بدانم؟
پاسخ: دوست دارم بازهم بنویسم، بنویسم و بنویسم. در کنار تمامی مشغله‌هایی که دارم، دوست دارم هنوز یاد بگیرم و هر آنچه را یاد می‌گیرم بنویسم و بخاطر این تلاش خواهم کرد تا این انگیزه‌ی خود را باز هم تقویت کنم. باورمند هستم که دانش بانوان بالاست و مطمئن هستم که اگر بیشتر بنویسم، خواننده‌های بیشتری جذب خواهم کرد و بدون شک این بر روند آگاهی‌دهی تأثیرگذار خواهد بود.
مصاحبه کننده: ضیاگل عظیمی
زنان و مردان افغانستان اگر بخواهند بنویسند، بدون شک با تجربه و مشکلاتی که دیده اند، به‌ترین نوشته‌ها را خلق خواهند کرد زیرا هم موضوعی برای نوشتن دارند و هم انگیزه‌ای نویسنده‌گی.
به امید روزی که همه نویسنده‌های کشور ما از خوشی، صمیمیت، پیش‌رفت، انگیزه‌ای مثبت و مواردی از این قبیل بنویسند و برای نسل‌های آینده، امید و آرزو هدیه بدهند.