ممنوعیت کار زنان؛ سرنوشت زنان سرپرست خانواده در افغانستان چه خواهد شد؟
از زمان تسلط طالبان بر افغانستان، زنان زیادی که سرپرست خانواده اند، بیکار شدند. برخی از این زنان می‌گویند در شرایط کنونی با جدی‌ترین چالش‌ها از جمله گرسنه‌گی و بیکاری دست‌و پنجه نرم می‌کنند.
فتانه، مادر چهار دختر است. شوهرش چهارسال پیش از دنیا رفت. از آن زمان او سرپرست خانواده است. او که در یکی از موسسه‌‌‌ها به عنوان آش‌پز کار می‌کرد، از زمان روی کار آمدن طالبان بیکار شده است.
می‌گوید در این مدت تمام پس‌اندازش تمام شده و اکنون بیکار و پریشان در پی لقمه نانی است.
«نمی‌دانم آینده من و دخترانم چه خواهد شد. خودم بیکار شدم دخترانم از مکتب رفتن محروم شدند.»
طالبان پس از کنترول بر کشور محدودیت‌هایی بر مردم و به ویژه زنان وضع کردند. یکی از این محدودیت‌ها منع کردن دختران مکتب دوره‌های متوسطه و لیسه از رفتن به مکتب است.
آنچه یک زن سرپرست خانواده را در بحران کنونی افغانستان در معرض آسیب قرار می‌دهد، جوان بودن، نداشتن حمایت‌کننده مالی، بیکاری نداشتن محرم است.
عادله‌ی۳۶ ساله دو سال پیش شوهرش را در یک حادثه ترافیکی از دست داد. او یک دختر دارد. می‌گوید قبل از سقوط حکومت افغانستان در یکی از مکتب‌های خصوصی آموزگار بود، اما اکنون بیکار است. هر چند مسؤولان آن مکتب برایش گفتند می‌تواند به زودی کارش را آغاز کند اما عادله با فرمان تازه‌ی طالبان بیم آن دارد که بدون محرم از خانه بیرون شود چون مکتبی که در آن کار می‌کند از خانه‌اش فاصله‌ی زیادی دارد.
«حیرانم که چه کنم، از یک طرف می‌ترسم تنها سر کار بروم و از یک‌سو اگر کار نکنم، چطور زندگی کنم.»
وی می‌افزاید طالبان با وضع محدودیت برگشت‌و گذار زنان زندگی را برای آنان دشوار ساخته‌اند.
به تازه‌گی وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان با صدور توصیه‌نامه‌ای گفته است که رانندگان موترهای مسافربری زنان را بدون همراه محرم مرد، در سفرهای بیش از۷۲ کیلومتر سوار نکنند.
با این حال برخی از زنان سرپرست خانواده می‌گویند که با گذشت هر روز زندگی برای آنان دشوار‌تر می‌شود. این زنان از طالبان می‌خواهند که وقتی فرمان یا قانونی می‌سازند شرایط زنان سرپرست خانواده را در نظر بگیرند.
عارفه‌ی ۵۴ ساله سرپرست خانواده هفت‌نفری است. او که سال‌ها پیش شوهرش را از دست داده می‌گوید به تنهایی و بدون حمایت کسی فرزندانش را بزرگ کرده است.
او می‌گوید: «سال‌ها تلاش کردم و کار کردم. به همه ثابت کردم که می‌توانم مثل یک مرد سرپرست خانواده‌ام باشم.»
او پس از تسلط طالبان بر کشور ، بیکار شد. می‌گوید اکنون در جستجوی کار است و وضع محدودیت از سوی طالبان شرایط را برای کار زنان دشوار کرده است.
این نگرانی‌ها از سوی این زنان در حالی مطرح می‌شود که طالبان در روزهای نخستی که کنترول افغانستان را به دست گرفتند. گفتند که همه افغان‌ها باید «در چارچوب اسلام» زندگی کنند و حقوق زنان در افغانستان در چارچوب قوانین اسلامی» رعایت خواهد شد.
ذبیح‌االله مجاهد سخن‌گوی طالبان گفت: «ما به زنان اجازه خواهیم داد در چارچوب‌های ما کار و تحصیل کنند. زنان در جامعه ما خیلی فعال خواهند بود.»
گزارش‌گر: ضیاگل عظیمی
